Göüs Hastalklar Uzman Dr. Orhan Dalklç, Özellikle bakteri, virüs, parazit, mantar gibi mikrobik etkenlerin yan sra grip ve alerjinin de zatürreye neden olabileceine dikkat çekiyor.
Özellikle mevsim deiikliinin yaand dönemlerde daha çok görülen grip, souk algnl gibi hastalklar yeteri kadar önemsemiyor, çou zaman doktora bile gitmeden ilaç kullanarak kendimizi tedavi etmeye çalyoruz. Oysa bu hastalklar tedavi edilmezse sonuçlar ölüme kadar gidebilen zatürreye zemin hazrlyor. Salk Bakanlnn 2004 yl verilerine göre her yl 90 bin zatürre vakas görülüyor ve 2500 kii zatürre nedeniyle hayatn kaybediyor. Zatürre, ngiltere ve ABDde ölüm nedenleri arasnda altnc, infeksiyonlara bal ölümler arasnda ise ilk srada yer alyor. 65 ya ve üzeri kiiler, KOAH, diyabet, kanser, böbrek, kalp gibi ek bir ar hastal olanlar, solunum yetmezlii tablosu oluanlar, kanser tedavisi görenler, tedavide geç kalanlar veya destek tedavisi almayanlarda zatürrenin ölümcül olabileceine dikkat çeken Göüs Hastalklar Uzman Dr. Orhan Dalklç, zatürreyi ve tedavisi öyle anlatyor:
SGARA KULLANIYORSANIZ DKKAT!
Tptaki ad pnomoni olan zatürre, çeitli nedenlerle ve özellikle bakteri, virüs, parazit, mantar gibi mikrobik etkenlerle akcierlerin doku ksmnn tutulduu iltihabi, bulac bir alt solunum yolu hastaldr. Bazen çeitli alerjik etkenler, çevresel ve mesleki etkenler de zatürre benzeri iltihap oluturup pnomoni olarak tanmlanr. Zatürre, ate, üüme, titreme, öksürük, renkli balgam çkarma, göüs ve srt ars, hrltl soluma, itahszlk, renk solukluu, halsizlik belirtileriyle kendini gösterir. Ancak hastalk ilerlemise kiide solunum yetmezlii, tansiyon düüklüü ve bilinç bulankl da geliebilir. Bu nedenle belirtiler hissedilir hissedilmez hemen hekime bavurularak tedaviye balanmaldr. Zatürre, herkeste görülebilir ama salk çalanlar, hayvanclkla uraanlar, toplu yerlerde yaayanlar, bakl zayf olanlar, immün süpresif yani baklk sistemini basklayan ilaçlar kullananlar, sigara kullananlar, alerjik bünyeli olanlar, zatürre ile temas edenler, çocuklar, yallar ve ek bir ar hastal bulunanlar yüksek risk grubunu oluturur. Genellikle alerjik veya alerjiye yatkn kiilerde havayolu virüs (solunum-respirator sinsityal virüs-RSV) veya bakterileri alt solunum yoluna inerek zatürreye neden olabilir. Ayrca sinüzit, bademcik iltihab, farenjit, aspirasyon, kimyasal madde solunmas da zatürre oluumunu tetikleyebilir.
SOLUNUM DESTE GEREKEBLR
Doru ve zamannda tedaviyle zatürre hzla iyileir. Tedavi süresi zatürreye neden olan mikrobun türüne, hastann baka bir hastal olup olmamasna göre deise de 10-21 gün arasnda tamamlanr. Tedavide antibiyotikler, ar kesici ve ate düürücülerin kullanmnn yan sra bol sv alm ve istirahat önerilir. Zatürrenin iddetine göre hastalar yatarak tedavi, solunum destei uygulamas gerekebilir. Geç kalnan ya da ilerleyen vakalarda tüm akciere yaylma, sepsis (enfeksiyonun kana karmas), solunum yetmezlii görülebilir, hastaln sonuçlar koma ve hatta ölüme kadar gidebilir.
Zatürreden korunmak için öncelikle hastalkl kiilerle temastan kaçnlmas gerekir. Sk sk eller ykanmal, kapal ortamlar havalandrlmal, bol sv alnmal ve dengeli beslenilmelidir. Souk havalarda giyime, ortam s farkna dikkat edilmelidir. Ayrca ek bir hastal bulunanlar ve belli yan üstünde olanlar mutlaka pnömokok as olmaldr. A zatürreye kar yüzde 60-70 orannda koruma salar. Grip de zatürreye zemin hazrlayabildii için grip as olunmas da faydaldr.
KMLER PNÖMOKOK AISI OLMALI?
65 ya ve üzerindeki kiiler,
Kalp-damar, böbrek, karacier ve eker hastal olanlar,
Pnömonektomi (bir akcierin cerarahi olarak yerinden tamamen çkarlmas) operasyonu geçirenler,
KOAH ve bronektazi hastalar,
Dalak disfonksiyonu veya dala alnm olanla,r
Baklk yetmezlii ve baklk sistemini basklayan tedavisi görenler,
Beyin omurilik svs kaça olanlar,
Alkol bamllar,
Sigara tiryakileri,
Pnömokok hastal veya komplikasyon riskinin artm olduu artlarda yaayanlar.