Göüs Hastalklar Uzman Doç. Dr. Nesrin Öcal, yüksek tansiyon denildii zaman akla ilk gelen tablonun kalpten çkan ana atardamardan tüm vücuda yaylan damarlardaki kan basncnn artt hipertansiyon olduunu söyledi.
Kola taklan tansiyon aletleriyle basitçe tespit edilen bu durumun kalbin sol yarmyla ilgili bir hipertansiyon olduunu aktaran Öcal, kalpten çkan dier bir önemli atardamarn ise sa kalpten ayrlp akcierlere oksijenlenmesi için kan tayan ana akcier atardamar (pulmoner arter) olduunu kaydetti.
Öcal, bu damarn yüksek tansiyonuna da toplumda akcier tansiyonu olarak bilinen pulmoner hipertansiyon denildiini dile getirerek, bu tablonun kalbin daha arlkl olarak sa yarmyla ilgili olduunu, tansnn daha zor, tedavisinin de dierinden çok farkl olduunu kaydetti.
Pulmoner hipertansiyonun tan konulmayp tedavi edilmedii taktirde normal hipertansiyondan çok daha tehlikeli ve ölümcül bir tablo seyrettiini vurgulayan Öcal, u bilgileri verdi:
Egzersizle artan nefes darl, çabuk yorulma, halsizlik, göüs ars veya göüste skma hissi, karnda ikinlik, egzersiz yaparken baylma, çarpnt, ayak bileklerinde ikinlik, dudaklarda ve parmak uçlarnda morarmalar görülebilir. Kiinin efor kapasitesinin salkl yatlarna göre az olmas uyarc bir bulgudur. Benzer ikayetler KOAH, astm gibi akcier hastalklarnda ve kalp damar hastalklarnda da görülebildii için tan kolayca gözden kaçabilir. Bu sebeple ufak bir fiziksel aktiviteyle bile bahsettiimiz ikayetleri yaayan kiiler akcier tansiyonu yönünden mutlaka aratrlmaldr.
Öcal, akcier tansiyonunun oldukça geni bir hasta grubunu kapsadna iaret ederek, öyle devam etti:
Bunlar içerisinde bizzat doutan ya da sonradan gelien kalp hastalklarnn yan sra, kronik akcier hastalklar ve romatizmal hastalklar da vardr. Hiçbir sebep bulunamayan grup ise azmsanmayacak bir sayy kapsamaktadr. Dier yandan baz toksinler ve madde kullanmlar da dorudan akcier tansiyonuna neden olabilir. Bunlardan en çok bilinenleri amfetamin, kokain gibi narkotik maddeler ve son yllarda bilinçsizce kullanm artan zayflama haplardr.
Doç. Dr. Öcal, akcier tansiyonunu tansiyon aletiyle ölçmenin mümkün olmadn aktararak, üphelenilen hastalarda önce bir kalp ultrasonografisiyle (EKO) kalp fonksiyonlarnn incelenip akcier basncnn kabaca deerlendirilebildiini ifade etti.
- Tedavi seçiminde hangi tip akcier tansiyonu olduu belirlenmeli
çok hassas olmasa da bu yöntemle akcier tansiyonu üphesi teyit edilirse hastaya ileri tetkik yapmak gerektiini belirten Öcal, unlar kaydetti:
Öncelikle kesin tan koyabilmek için pulmoner arter basncnn net olarak ölçülmesi gerekir. Bunun için anjiyo ilemiyle kasktan ya da boyundaki bir toplardamardan sokulan ince bir kataterle kalbin sa odalar ve akcierlere giden atardamarn basnçlar ölçülür. Bu ileme ise sa kalp kateterizasyonu ad verilmektedir. Basnç yüksek bulunursa hastaya pulmoner hipertansiyon tehisi konulur. Pulmoner hipertansiyon tedavi edilmedii taktirde ortalama 2,5-3 yl içerisinde ölümle sonuçlanmaktadr. Bu süre pek çok kanser hastasndaki beklenen sa kalmdan düüktür. Bu durumun önüne geçilebilmesi konusundaki en önemli nokta erken tan ve doru tedavidir. Tan alamayan bir hasta, ilerleyen dönemde ileri boyutta solunum ve kalp yetmezliiyle kaybedilebilmektedir.
Tedavi seçiminde öncelikle hastann hangi tip akcier tansiyonuna sahip olduunun belirlenmesi gerektiini, çünkü her bir hasta grubunun tedavisinin farkl olduunu vurgulayan Öcal, akcier damarlarndaki kroniklemi phtlarn neden olduu baz pulmoner hipertansiyon hastalarnda cerrahi ilemlerle phtlarn çkarlmas yeterli olabilirken, pek çok hasta grubunda ise ilaç tedavileriyle takip uygulandn aktard.
Öcal, Sonuç olarak, pulmoner hipertansiyon erken tan ve doru tedavi ile büyük oranda kontrol altna alnabilen bir hastalktr. Sebebi tam olarak açklanamayan nefes darl çeken kiilerin bu açdan mutlaka tetkik edilmesi gerekir. diyerek, sözlerini tamamlad.