Pandemi sürecinde sosyal medya ile birlikte pek çok kiisel veri içeren dijital platformlarn kullanmnda ciddi oranda art yaand. Bu art, veri hrszlnn artmasna da neden oldu. Dr. Zeliha Kartal Yldz, veri hrszlnda en çok kullanlan yöntemler ve bu duruma kar alnabilecek tedbirlerle ilgili önemli tavsiyelerde bulundu.
4 YÖNTEME DKKAT!
Yldz, dijital hrszlarn, veri çalmada kulland 4 yöntemi açklad:
Keylogger: Bilgisayara yerletirilen ufak çapl bir virüs sayesinde her tklamay kayt edip virüs içeriine enjekte edilen mail adresine belirli aralkla rapor gönderen yazlm çeididir.
Trojan: Keyloggere oranla daha detayl olan bu virüs çeidi, bilgisayarda olup biten her türlü bilgiyi, ekran alnts, video kayd çekimi, uzaktan balanmaya kadar son derece tehlikeli ilemler yapabilir.
Sosyal Mühendislik: Kullanclarn zaaflarndan faydalanarak kullancnn bilgilerine erimek veya virüs göndermek için kullanlan yöntemdir. Bilinmeyen kiilerden gönderilen maillerin altna braklan linkler ve ansl olduunuzu söyleyen tuzak siteler ile yaplr. Linkin açlmasyla bilgisayara virüs yüklenir.
Oltalama Teknii: Hazrlanan sahte web siteleri ile kullanclarn kiisel bilgilerini (telefon, mail, kredi kart vb.) ele geçirme yöntemidir.
ÖNCE DÜÜNÜP SONRA PAYLAIN
Veri hrszlnn engellemesi için alnabilecek tedbirleri de açklayan Yldz, Sosyal medyada önce düünüp sonra paylamalyz. Kendimizin, ailemizin, çocuklarmzn, yaknlarmzn stratejik önem tayan bilgilerini, toplantlarn, seyahatlerini kamuya açk olmayan bilgileri paylamaktan kaçnlmalyz dedi.
HIRSIZLARA EVDE YOKUZ DEMEYN
Yldz, Örnein iki hafta sonra tatile gideceimiz uçak biletini paylatmz durumda, hrszlara evde yokuz demi olabileceimizi unutmamamz gerekir. Ayrca; sosyal medyay mail ya da SMS gibi kullanmamalyz. Bu kanallar üzerinden kiisel mesajlar yazmamalyz uyarsnda bulundu.
UYGULAMA ZN VERRKEN DKKAT
Her indirilen uygulamaya, tüm izinlerin verilmemesi gerektiini ve bu aamada dikkatli olunmas gerektiini ifade eden Yldz, Özellikle konum, galeri, mikrofon, kameraya izinleri verilen ve güvenilir olmayan bir uygulama sahiplerinin tüm verilerimizi saklayp ayn zamanda kullanabileceini de düünerek hareket etmeliyiz hatrlatmasn yapt.
MAL VE SMS LE GELEN HER LNKE TIKLAMAYIN
Yldz, son zamanlarda en çok kullanlan yöntemin, mail ve sms üzerinden kullanclara gönderilen linkler olduunun altn çizerek, Bu linklere kesinlikle tklamamalyz. Mutlaka gelen içerii kontrol etmeliyiz. En basit kontrollerden biri httpnin sonunda s taks olduuna dikkat edilmesidir. Ayrca sosyal medya hesaplarnn sadece parola sfrlamak için güvenli bir balant e-postas göndereceini asla sizden mailinizin parolasn istemeyeceini de göz önünde bulundurmalyz dedi.
ANTVRÜS PROGRAMI KULLANIN
Bilgisayar ve telefonlarda güncel bir antivirüs program bulundurmann da önemli bir kalkan ilevi görebileceini söyleyen Yldz, Hatta mümkün olduunca bu antivirüs program internet security versiyonunda kullanlmaldr tavsiyesinde bulundu.
Yldz, veri hrszlna kar çocuklar da bilinçlendirmenin önemine vurgu yaparak, sözlerini öyle tamamlad:
Her aileden en az bir kiinin sosyal medya okuryazarl konusunda bilgisinin olup bunu çocuklara da aktarabilmesi gerekir. çünkü sosyal medya okuryazarlnn bize öretebilecei en temel ey, sosyal medyadaki gönderinin amacn ve doruluunu deerlendirebilme yetisidir.