Bir fikrim var! diyerek çktnz yolda, maalesef fikrinizin çalnmas ve size ait olmadnn iddia edilmesi olasl çok yüksek. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), fikri mülkiyet haklarna ilikin farkndalk yaratmak; yenilik ve icatlarda fikri mülkiyet haklarnn öneminin anlalmasn salamak amacyla, 2000 ylndan bu yana, 26 Nisan Dünya Fikri Mülkiyet Günü (World IP Day) olarak kutluyor.
Dr. Ör. Üyesi Özlem Ata, 26 Nisan Dünya Fikri Mülkiyet Günü, Türkiyede son yllarda olumaya balayan fikri mülkiyet anlay ve yakn zamanda yürürlüe giren Snai Mülkiyet Kanunu ile ilgili açklamalarda bulundu.
BLGSAYAR PROGRAMLARI DA TELF KAPSAMINDA
nsann fikri emei sonucu ürettii, yaratc nitelikte olan ancak maddi varl olmayan ürünler üzerindeki haklarn fikri mülkiyet hakk olarak ifade edildiini ve fikri mülkiyet haklarnn, telif haklar ve snai mülkiyet haklar eklinde iki gruba ayrldn belirten Ata, Telif haklar bilgisayar programlar da dhil olmak üzere bilim ve edebiyat eserleri, güzel sanat eserleri, musiki eserleri, sinema eserleri gibi eserleri kapsar. Snai mülkiyet haklar ise patent, faydal model, tasarm, marka, corafi iaretler gibi haklardan oluur. Türkiyede telif haklaryla ilgili ilemler konusunda Kültür ve Turizm Bakanl Telif Haklar Genel Müdürlüü görevli iken snai mülkiyet haklar konusunda Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRK PATENT) görevlidir diye konutu.
WIPONUN K ANA HEDEF VAR
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütünün (WIPO) fikri mülkiyet sisteminin gelitirilmesine liderlik etme amacyla yola çktn kaydeden Dr. Ör. Üyesi Ata, WIPOnun iki ana hedefi vardr. Biri, dünya çapnda fikri mülkiyetin korunmasn tevik etmek; dieri ise WIPOnun yönettii anlamalar sonucu kurulan fikri mülkiyet birlikleri arasnda idari ibirliini salamak. WIPOnun, u an için 193 üyesi bulunmaktadr. Türkiye de, 1976 ylnda WIPOya katlmtr ifadelerini kulland.
SMK HAKLARI TEK çATI ALTINDA TOPLADI
Dr. Ör. Üyesi Özlem Ata, 2017 ylnda yürürlüe giren Snai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile tüm snai mülkiyet haklarnn tek bir çat altnda toplandn anmsatarak sözlerini öyle sürdürdü:
SMK ile daha önce KHKlar ile korunan marka, patent, faydal model, tasarm ve corafi iaretler yannda geleneksel ürün adlar da koruma kapsamna dhil edildi. Eski ad Türk Patent Enstitüsü olan ve Türkiyede snai mülkiyet haklarnn korunmas amacyla kurulan kurumun ad Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRK PATENT) olarak deitirildi. Görsel iaretlerin yannda, ses, hologram, hareket gibi iaretlerin de marka olarak benimsenmesi, TÜRK PATENTe kullanlmayan markalarn iptali yetkisi verilmesi, uluslararas tükenme ilkesinin benimsenmesi ve marka suçlarnn kapsamnn geniletilmesi bu kapsamda yaplan olumlu düzenlemelerdendir.
YASA LE YÜKSEKÖRETMDE PATENTLEME MKANI ARTTI
Yükseköretim kurulularnda gerçekletirilen bulularn da SMK kapsamnda düzenlendiini anmsatan Özlem Ata, Yükseköretim kurumlarnda yaplan bilimsel çalmalar veya aratrmalar sonucunda bir bulu gerçekletiinde buluu yapan, buluunu yazl olarak ve gecikmeksizin yükseköretim kurumuna bildirmekle yükümlüdür. Yükseköretim kurumu, bulu üzerinde hak sahiplii talebinde bulunursa patent bavurusu yapar ve bulu sahibi yükseköretim kurumu olur. Ancak bulutan gelir elde edilirse, bu gelirin en az 1/3ü buluu yapana verilir. Yükseköretim kurumunun payna düen gelir de yükseköretim kurumu bütçesine özgelir olarak kaydedilir ve bata bilimsel aratrmalar olmak üzere yükseköretim kurumunun ihtiyaçlarnn karlanmas için kullanlr. Bu düzenlemeyle, yükseköretim kurumlarndaki patentleme imknnn gelitirilmesi yerinde olmutur dedi.