Salk Bakan Fahrettin Koca, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile ilgili sözleme yaplan ann ilk ksmnn Türkiyeye 11 Aralktan sonra gelmesinin beklendiini, ilk aamada salk çalanlar, 65 ya üstü ile yal, engelli ve korumaevlerinde kalanlar ve kalabalk yerlerde yaayanlarn alanacan bildirdi.
Bakan Koca, Bakanlk Bilkent Yerlekesinde video konferans yöntemiyle gerçekletirilen toplant sonrasnda yazl açklama yapt.
Türkiyede seçkin bilim insanlarndan oluan Bilim Kurulu üyelerinin hiçbir karlk beklemeksizin youn çalmalarnn bu sürecin yönetilmesinde önemli katk saladn belirten Koca, kurulun düzenli olarak toplandn, bilimsel gelimeleri ve ortaya çkan yeni durumlar deerlendirdiini, bilim insanlarnn korunma, tan, takip ve tedavi konularnda görülerini paylatn, rehberler, klavuzlar ve algoritmalar hazrlayarak mücadeleye yol gösterdiini aktard.
Koca, Türkiyenin de içinde olduu birçok ülkenin a gelitirme çalmalar için tüm bilimsel birikim ve maddi kaynaklarn seferber ettiini, salgna kar daha etkili bir korunma salayabilmek için çaba gösterdiini vurgulad.
- Alar geldiinde Halk Sal ve TTCK Laboratuvarlar tarafndan inceleme yaplacak
Daha önce kamuoyu ile paylald gibi farkl a çalmalarn yakndan takip ettiklerini, olabilecek en erken dönemde, etkili ve güvenli olduu kantlanm alara ulamak için çalmalar sürdürdüklerini belirten Koca, Bir inaktif virüs asnn temini için sözleme imzalam durumdayz. Bir mRNA as için de görümelerimiz devam ediyor. ifadesini kulland.
Koca, önümüzdeki günlerde uygulamaya balanacak alar ile salgna kar korunmada daha fazla güçlenileceini ve dier tedbirlerle baarl sonuçlar almann mümkün olacana iaret ederek, u deerlendirmelere yer verdi:
Alar konusunda bilimsel gerçeklikten uzak tartmalar, kazanmay umduumuz mücadelede gücümüzün krlmasndan baka fayda salamamaktadr. Gerek bilim insanlarmz, gerek Bakanlmz ann menei ile deil, güvenlilii ve etkililii ile ilgilenmektedir. Bu nedenle alar konusunda verilecek kararlar ve atlacak somut admlar, gelitirilen alarn ksa ve uzun dönem güvenlilii ile etkililii belirleyecektir.
Salk Bakan Koca, u anda teminine en yakn olunan üç adan birisi olan, sözleme imzaladklar a ile Türkiyede gelitirilen alardan ilk klinik çalmalara ulaan ann inaktif diye bilinen alar olduunu belirterek, naktif alar, farkl hastalklar için uzun yllardr ülkemizde uygulanmakta olan ve uzun dönem güvenlilikleri bilinen alardr. Alarn temini sonrasnda uygulanmasna yönelik olarak lojistik imkanlarmz ve altyapmz hazr durumdadr. ifadelerini kulland.
Temin etmek üzere olduklar dier ann ise mRNA as olduunu bildiren Koca, bu ann genetik yoldan etki eden ve daha ksa sürede üretilebilen bir a olduu kaydetti.
Koca, mRNA alarnn insanlarda yeni uygulanan bir teknoloji ile hazrlandna dikkati çekerek, çalmalarda ksa dönem baarl sonuçlar alndn, Türkiyenin standartlarna uygun olabilecek dier alternatif alar için de görümelerin devam ettiini ifade etti.
Bakan Koca, unlar kaydetti:
Sözleme yaptmz ann ilk ksmnn Türkiyeye 11 Aralktan sonra gelmesi beklenmektedir. Alar geldiinde öncelikle uluslararas akredite Halk Sal ve Türkiye laç ve Tbbi Cihaz Kurumu (TTCK) Laboratuvarlar tarafndan, ülkemize ithal edilen tüm alarda da uygulanmakta olan incelemeler yaplacaktr. Bu incelemelerde ann güvenlilik testlerinin olumlu çkmas ve sonuçlanmakta olan Faz 3 çalmalarnn erken sonuçlarnn açklanmasn takiben veriler, TTCK tarafndan deerlendirilecek ve ülkemiz standartlarna uygun bulunduu takdirde erken kullanm izni verilecektir. Alarn uygulanmasna bu aamadan sonra geçilecektir.
Ülke olarak önceden hazrlkl olmann gayreti içinde olduklarn vurgulayan Koca, Bilim Kurulunun alama stratejisi üzerindeki çalmalar yürüttüünü, riskli gruplarn tespiti ve önceliklendirilmesi, youn hasta yükü altnda tüm enerjisini harcamakta olan salk personelinin alama kampanyasnda yeniden organizasyonu, lojistik yönetimi dahil detayl bir planlama yapldn aktard.
Koca, a datm planlamasnda DSÖ tarafndan dikkat çekilen insan haklar, eitlik, adalet ve meruiyet çerçevesinde bir datm çerçevesinin oluturulmasna çalldn ifade ederek, bu çerçevenin temelini oluturan etik ilkeler arasnda maksimum fayda salanmas, salk eitsizliklerinin azaltlmas, ann adil, effaf ve kanta dayal datlmasnn salanmasnn bulunduunu vurgulad.
- Alama çalmalar dört aamada yürütülecek
Bilim Kurulunca çeitli nüfus gruplar arasnda enfeksiyon kapma, ölüm oran, olumsuz toplumsal etki riski gibi unsurlarnn göz önüne alnarak genel önceliklerin belirlendiini ifade eden Koca, u bilgileri paylat:
Bu önceliklere göre alama çalmalarnn dört aamada yürütülmesi planlanmaktadr. lk aamada salk çalanlar, 65 ya üstü vatandalarmz ile yal, engelli, koruma evlerinde kalanlar gibi toplu ve kalabalk yerlerde yaayan yetikinler alanacaktr.
kinci aamada, toplumun ileyii için gerekli sektörlerde ve yüksek riskli ortamlarda bulunan ve kritik ilerde çalan kiiler ile 50 ya ve üzeri en az bir kronik hastal bulunan kiiler alanacaktr.
Üçüncü aama, 50 ya alt en az bir kronik hastal bulunan vatandalar, genç yetikinleri, ilk iki grupta yer almayan sektör ve mesleklerde çalanlar kapsamaktadr. Dördüncü ve son aamada ise ilk üç grubun dnda kalan tüm bireyler alanacaktr.
Gelimeler beklediimiz yönde olumlu seyrederse Türkiye, dünyada alama çalmalarna erken dönemde balayan ilk ülkelerden biri olacaktr ancak ann mücadele gücümüzü artracan kstlamalara ve mevcut tedbirlere hassasiyetle uymamz, en küçük bir ihmale frsat vermememiz gerektiini hatrlatmak isteriz. Normal hayatmza dönebilmenin anahtar ülke olarak birlikte davranmamza, bütün tedbirleri hep birlikte titizlikle uygulamamza baldr.