Türkiyedeki görevine 22 Martta başlayan Büyükelçi Morris, Türkiye-İngiltere ilişkileri, STAnın güncellenmesi ve Kahramanmaraş merkezli depremlere ilişkin Anadolu Ajansının (AA) sorularını yazılı yanıtladı.
Büyükelçi Morrise yöneltilen sorular ve cevapları şöyle:
Soru: Türkiyeye hoş geldiniz Sayın Büyükelçi. Öncelikle biraz kendinizden ve Türkiyedeki ilk deneyimlerinizden bahsedebilir misiniz lütfen? Birleşik Krallıkın Ankaraya atadığı ilk kadın büyükelçisiniz. Bu konuda ne hissediyorsunuz? Türkiyeye atandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz?
Morris: çok teşekkürler. Ülkelerimiz arasındaki mükemmel ilişkileri ve güçlü bağları derinleştirmek için çalışmak üzere burada, Türkiyede olmaktan çok mutluyum.
Kariyerim boyunca Türkiyeyi birkaç kez ziyaret etme şansını bulmuş ve inanılmaz zenginlikteki tarihi ve kültürü ve tabii ki Türk halkının meşhur misafirperverliği ile bu muhteşem ülkeye hayran kalmıştım. Türkiyeye Birleşik Krallık Büyükelçisi olarak atanmaktan ve Birleşik Krallık için bu denli önemli olan bir ortakla ilişkilerimizi ileriye taşımakla görevlendirilmekten çok büyük bir onur duydum.
Bu göreve gelen ilk kadın olmaktan ve Türkiye Cumhuriyetinin yüzüncü yılını kutladığı bu özel yılda görevime başlamış olmaktan da çok gurur duyuyorum.
Türkiyeye gelmeden önce, İtalya ve San Marinoda beş yıl Büyükelçi olarak görev yaptım. Ayrıca Londradaki Dışişleri Bakanlığımızda Avrupa Direktörü olarak çalıştım. Bu bölge konusunda uzun yıllar boyunca uzmanlık geliştirdim ve ortaklığımızı sadece ikili ilişkiler düzeyinde değil, küresel olarak da güçlendirmek için çeşitli fırsatlar yaratmak istiyorum.
(DEPREM) BİRLEŞİK KRALLIK HÜKÜMETİ VE BRİTANYA HALKI, DESTEĞİYLE TÜRKİYENİN YANINDA DURDU
Soru: 6 Şubattaki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Britanya hükümetinin Türkiyeye gösterdiği dayanışmanın iki ülke arasındaki ilişkiler üzerindeki en önemli yansıması ne oldu?
Morris: Bu trajik olayda sevdiklerini kaybedenlere tekrar başsağlığı dileklerimi iletiyor ve yaralananlara acil şifalar diliyorum. Birleşik Krallık Hükümeti ve Britanya halkı, desteğiyle çok sağlam bir şekilde Türkiyenin yanında durdu ve şimdiye kadar yaptığımız en hızlı Birleşik Krallık Arama ve Kurtarma Ekibi sevkini gerçekleştirdi. 77 uzman ve 4 köpekten oluşan ekibimiz, depremden sonraki 72 saat içerisinde gelerek insanların yıkıntıların arasından kurtarılmasına yardımcı oldu. Ayrıca Birleşik Krallık, Türkoğlunda Sahra Hastanesi kurup bölgede mobil klinikler çalıştırarak 19 binin üzerinde hastayı tedavi eden bir tıbbi ekip de gönderdi.
Toplamda, Türkiye ve Suriyeye 534 tonun üzerinde yardım malzemesi gönderdik. Türk yetkililer ve BM ajansları ile çok yakın bir işbirliği içerisinde, Türkiyedeki uluslararası yardım çalışmalarına destek vermeye devam ediyoruz.
Yaşanan trajik hayat kaybı, Britanya halkını gerçekten çok etkiledi ve depremlere verdikleri yardım, insanlarımız arasındaki güçlü bağların ve sevginin bir göstergesi oldu. Birleşik Krallıktaki 15 yardım kuruluşunun oluşturduğu Birleşik Krallık Afet Acil Yardım Komitesi (DEC Appeal) bir kampanya başlattı ve sadece iki hafta içerisinde, fevkalade bir şekilde, 100 milyon sterlinin üzerinde para topladı.
Başbakanımız Rishi Sunak, Türkiyedeki depremzedeler için hazırlanan yardım malzemelerinin paketlenmesinde Türk toplumundaki öğrencilere yardım etmek için University College London (UCL) Öğrenci Birliğindeki gönüllülere katıldı. Majesteleri Kral Charles, destek ve başsağlığı mesajlarını iletmek üzere Londradaki Türk ve Suriye diasporasından gönüllülerle bir araya geldi. Galler Prensi ve Prensesi de Türkiye ve Suriyedeki depremzedelere finansman sağlanabilmesi için başkentimizdeki çeşitli toplulukları ziyaret etti.
Sizin de söylediğiniz gibi, Uluslararası Kalkınma Bakanımız Andrew Mitchell, yardımın hemen ilk günlerinde Türkoğlunu ziyaret etti. Ondan çok kısa bir süre sonra ise Avrupa Bakanımız Leo Docherty de Birleşik Krallıkın dayanışma mesajını iletmek ve bu ihtiyaç anında Türkiyeye destek olmak için başka neler yapabileceğimizi daha iyi anlayabilmek için Türkiyeye geldi.
NATO müttefikimiz, G20 ortağımız ve hem iyi hem de kötü gün dostumuz olan Türkiyenin yanında olmaya devam ediyoruz.
STANIN UZATILMASI VE YENİ BİR TİCARET HEDEFİ
Soru: İki ülke arasındaki ticaret geçtiğimiz yıl 18,9 milyar dolar seviyesindeydi. Bu kapsamda, STAnın uzatılması ve yeni bir ticaret hedefi belirlenmesi bekleniyor mu?
Morris: Temmuz ayının başlarında, Birleşik Krallık ve Türkiye güncellenmiş bir STA için müzakerelere başlama planlarını açıkladı. Dijital ticaret ve hizmetler gibi alanları da kapsayan yeni STA, gerek Birleşik Krallıkın gerekse Türkiyenin modern ekonomilerine çok daha uygun bir 21. yüzyıl anlaşması için fırsat sunacak. Geçtiğimiz yıl, 2022 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 30 artışla 23,5 milyar sterlin seviyesini yakalayan, zaten başarıdan başarıya koşmakta olan bir ticaret ilişkisi üzerine kurulacak ve her iki ülkenin de yararına olacak şekilde ticaret ve iş yapan firmaları destekleyecek.
BİRLEŞİK KRALLIK, TÜRKİYEYE EN FAZLA ZİYARETçİ GÖNDEREN 3. ÜLKE
Soru: Ticaretin dışında, Türkiye-Birleşik Krallık ilişkilerinde turizmin payı da inanılmaz büyük. Bu yıl Birleşik Krallıktan Türkiyeye ne kadar turist geleceğini tahmin ediyorsunuz? Sizce bir rekor kırılabilir mi?
Morris: Birleşik Krallık, Türkiyeye en fazla ziyaretçi gönderen 3. ülke. Kovid-19 salgını öncesinde, 2019 yılında, Türkiyeye yaklaşık 2,6 milyon Britanyalı turist geldi. Sonra 2022de, pandemi öncesindeki bu rakamları aşarak 3,8 milyona ulaştık. Bu yıl da gene Türkiyeyi rekor sayıda Britanyalının ziyaret etmesini bekliyoruz.
ZATEN MÜKEMMEL OLAN İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİ DAHA DA İLERLETMEYİ çOK İSTİYORUM
Soru: Kral Charlesın tahta geçmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın üçüncü dönem için seçilmesi ile hem Birleşik Krallıkta hem de Türkiyede yeni bir dönemin başlangıcını yaşıyoruz. Önümüzdeki süreçte Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ikili ilişkileri ilerletmek için neler yapmayı planlıyorsunuz? Hedefleriniz nelerdir?
Morris: Zaten mükemmel olan ikili ilişkilerimizi daha da ilerletmeyi çok istiyorum. Ticaret, savunma güvenliği, göç, eğitim ve diğer alanlarda düzenli bir şekilde gerçekleşen üst düzey ziyaretler ile şimdiden çok yoğun bir yıl oldu. Geçtiğimiz hafta, Türkiyede çeşitli programlar kapsamında Birleşik Krallıktan üç bakanı ağırladık. 2023 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarına (IDEF) katılım ve Mersin, Adana ve Gaziantep hattında yer alan dev yüksek hızlı demir yolu projesine Birleşik Krallıkın de desteğinin açıklanması da bunlar arasındaydı.
Ayrıca, önümüzdeki aylar için de çok heyecan verici bir gündemimiz var. Ortaklığımızı daha da güçlendirmek ve ülkelerimizi daha güvenli ve refah kılmak konusunda çok heyecanlı ve istekliyim.