Uzun yllardr sonbahar aylarnda scaklklarda yaklak 0.5 ila 2 dereceye varabilecek art yaanrken eylül gibi ekimde de scaklklar ortalamann 0.5 ila 1 derece üstüne çkacak.
stanbul Teknik Üniversitesi (TÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendislii Bölümü Dr. Öretim Üyesi Deniz Demirhan, scak bir eylül yaandn söyledi.
Uzun yllardr sonbahar aylarnda scakln arttn belirten Demirhan, 1998den beri sonbaharn hep mevsim normalinin üzerindeki scaklkta geçtiini anlatt.
Yaklak 0.5 ila 2 dereceye varabilecek art yaandn dile getiren Demirhan, 2015te sonbaharda mevsim ortalamasndan 2 derece kadar art yaand. 2016da biraz dütü ancak 2017, 2018, 2019da hep 1.5 ve 2 derece scaklk art oldu. Son 10 senede sadece 2 sene mevsim normallerinin altnda, 8 sene mevsim normalinin üzerinde scaklk yaand. dedi.
Eylül aynda ise 2000 ile 2019 arasnda scaklklarn hep mevsim normallerinin üzerinde seyrettiini aktaran Demirhan, 2015 Eylülünde mevsim normallerinin 3 derece, 2017de 2.3 derece, 2018de 1.4 derece, 2019 yaklak 1 derece kadar üzerinde scaklk yaand. ifadelerini kulland.
- Ekim ve kasmn Akdeniz ve Güneydouda kurak geçmesi bekleniyor
Demirhan, 1970 ila 1999lu yllar baz alndnda, ülke genelinde 2000 ile 2019 arasnda genel ortalamaya bakldnda scaklklarn 0.96 derece arttn belirterek, 1990l yllarla 2000li yllar kyaslarsak Türkiyede scaklklar 0.96 derece kadar artt. dedi.
Eylülde scakln 29 dereceye kadar çktn ifade eden Demirhan, öyle konutu:
Yurt genelinde ekim aynda scaklklarn mevsim normallerinin 0.5 ila 1 derece üzerinde olmas bekleniyor. Yine scak bir ekim ay yaayacaz. Ekim ve kasmda yan ise Güneydou Anadolu ve Dou Anadolu bölgeleri, Dou Akdeniz, Akdenizin bat kylar ve ky Egede mevsim normallerinin altnda olmas bekleniyor. Ekim ve kasmn Akdeniz ve Güneydou Anadoluda kurak geçmesi öngörülüyor. stanbulda ise ekimde scaklklarn 0.5 ila 1 derece kadar mevsim normallerinin üzerinde olmas bekleniyor. Ekimde scaklk 23-24 dereceye kadar çkarak, neredeyse bir yaz günü yaayabiliriz. Kasmda ise scaklklarda özellikle stanbulda mevsim normalleri beklenirken Marmarann kuzeyinde, Karadeniz sahil kesiminde 0.5 ila 1 derece kadar art bekleniyor. Karadenizde scakln artmas, deniz suyu scaklnn da yüksek olmas oralarda hortum ve daha kuvvetli saanaklar bekleyebiliriz.
- stanbuldaki dolu olay
stanbulda yaanan dolu hadisesinde yüksek deniz suyu scaklnn etkili olduunu dile getiren Demirhan, en güçlü dolu etkisinin deniz üzerinde gerçekletiini anlatt.
Demirhan, 2000li yllarn bandan beri deniz suyu scaklklarnda art yaandn belirterek, 1970 ila 1999, 2000li yllarla kyaslandnda Akdenizde 0.85 derece, Ege Denizinde 0.7 derece, Marmara Denizinde ve Karadenizde 1.03 derece scaklk artnn görüldüünü söyledi.
Deniz Demirhan, ar ya ve dolu olaylarna neden olan dev, büyük, yükseklii 10 kilometreye varan kümülonimbus bulutlaryla daha sk karlaldn ifade ederek, stanbulda yaanan dolu olaynn nedeninin de bu bulutlar olduunu kaydetti.
Kentteki dolu olaynn süper hücre frtnas olduunu belirten Demirhan, hava scaklnn yükseklii, denizlerin de zaten scak oluunun, yukar seviyede hzl bir ekilde soutan bir sistemin gelmesiyle de süper hücreye yol açtn aktard.
Isnmann k açsndan yakt masraflarn düürdüü deerlendirilirken artk binalarda en fazla enerji sarfiyatnn soutmada yapldn vurgulayan Demirhan, aslnda stmaya harcanan parann daha fazlasnn soutmaya gittiini kaydetti.
- Meteorolojik afetler de artt
Demirhan, scaklk artlaryla beraber meteorolojik afetlerin de arttn vurgulayarak, 2019da sel ve iddetli yalar mevsim normallerine göre yüzde 36 artt. Frtna yüzde 27, dolu yüzde 18 artt. Yldrm bir afet olarak yüzde 7 artla hayatmza girdi. Yldrm kaynakl ev yangn, zarar gören tarm alanlar ve ölüm haberlerini duyuyoruz. diye konutu.
- 2041e kadar Türkiyede scaklklarda 1.5 ile 2 dereceye kadar art öngörülüyor
Scaklklarda mevsim normallerine inilebilmesi için hemen karbondioksit salmnn sfrlandrlmas gerektiini belirten Demirhan, öyle konutu:
Bir iklim deiimi içindeyiz diyerek karar vermemiz gerekiyor. Bunu tüm ülkelerin yapmas gerekir. Doal olarak iklimin deimesini ve scaklklarn artmasn bekliyoruz. 2016 ile 2040 arasnda yaplan öngörüye göre Türkiyede genel olarak scaklklarda 1.5 ile 2 dereceye kadar art bekleniyor. 2041den sonrasnda da 1.5 ila 4 derece kadar art bekleniyor. Bu artn da en fazla k aylarnda Türkiyenin daha çok dou ve iç bölgelerinde olmas bekleniyor. K aylarnda 3 dereceye kadar, yaz aylarnda da 6 dereceye varmas öngörülüyor.