Dicle Üniversitesince kurulan komisyonun, Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu olan ve kazand savalarla Haçl hareketini durduran Süleyman ahn olu Sultan 1inci Klçarslan ile kz Saide Hatunun Diyarbakrn Silvan ilçesindeki mezarlarnn bulunmas için yapt çalmalar sonuç verdi. Bu kapsamda komisyonda yer alanlar, elde ettikleri bulgularla ilçenin kuzeyindeki Orta çemede (Kaniya Navin) 4 Ocakta kaz çalmas balatt. 8 gün sonra 2 mezara ulaan kaz ekibi, burada elde edilen kalntlar incelemeye ald. nceleme sonunda bu mezarlarn Süleyman ahn olu Sultan 1inci Klçarslan ve kz Saide Hatuna ait olduu tespit edildi.
EN ÖNEML KAYNAK BNÜL EZRAK
Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Bakan Doç. Dr. Oktay Bozan, mezarlarn bulunmasnda en önemli kaynan 12nci yüzylda yaayan tarihçi bnül Ezrak olduunu ve Sultan 1inci Klçarslann ölümünden 10 yl sonra doduunu söyledi. Doç. Dr. Bozan, bnül Erzakn o dönem Mervani Devletinin bakenti Silvanda bulunduunu belirterek, öyle konutu:
Bölge tarihini yazm. Silvan ve Diyarbakr tarihi adl eserinde bu olay detayl anlatyor. Kubbetüs-Sultann ina edildiini söylüyor ve akabinde bu ve baka kaytlar Aksarayi ve Nideli Kad Ahmet dediimiz tarihçiler var. Dolaysyla bunlar da bu veriyi teyit etmi oldu. Sultan 1inci Klçarslann mezarnn Silvanda olduunu tartmasz bir ekilde bize göstermi oluyorlar. Bundan sonra 1135li yllarda bu sefer kz Saide Hatun oraya defnediliyor. Tarihi kaytlar bize Sultann ve kznn mezarnn Silvanda olduunu böylece göstermi oldu. Bu kapsamda Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakoçun öncülüünde kurulan komisyon önce tarihi kaytlar inceledi. Bunlar bir araya getirdikten sonra baktk ki Sultan 1inci Klçarslann mezar burada. Bu konuyla ilgili yaplan tez ve çalmalar mezarn kesinlikle Sur dnda olduunu gösteriyordu. Yani Silvann dnda olmas gerektiini gösteriyordu ve komisyon olarak birkaç defa Silvana gittik. Buradaki mezarlklar gezdik. Sultan ve kznn mezarn aradk. ki mezar olmas gerekiyor, mezarlarn adlarnn konmamas lazm. Silvann hemen kuzeyinde eski adyla Kaniya Navin yani Orta çeme dediimiz yerde 2 mezar bulduk. Halk buraya ziyaret adn veriyordu.
MEZAR ARAMASI HABERLERNDEN SONRA GELEN MEKTUPTA YER BELRTLM
Bu konunun haber olmas ve sosyal medyada paylalmas üzerine kendisine bir mektup geldiini anlatan Doç. Dr. Bozan, yazda birçok tartmay ortadan kaldran bilgiler yer aldn dile getirerek, unlar söyledi:
Mehmet Kurtarc isimli kii, mektubunda 60 yanda olduunu belirterek, 10 yandayken babasyla ziyarete gittiklerini ve babasnn Kuran- Kerim okuduunu yazm. Babasna, mezarn kime ait olduunu sorduunda babasnn, Evladm bu mezar Allahn aslan 1inci Sultan Klçarslann mezardr. Yanndaki de onun kznn mezardr demi. O yüzden mektubu yazma ihtiyacn hissetmi. Biz 4 Ocakta kazmaya baladk. Tarihi veriler artk bizi oraya götürdü ve 8inci günde 2 mezara ulatk. Ulam olduumuz mezarlarn slami usullere göre dou- bat istikametinde defnedilmi bir mezar çkmas bizim verimizi güçlendirmi oldu. Fakat baka verilere de ihtiyacmz vard. Bunlarn cinsiyetinin tutmas lazm. Antropologlar çardk. Yaptklar testlerde birinin kadn birinin de erkek olduunu ortaya koydu. Bir de ya tayinlerinin olmas gerekiyordu. Sultan 1inci Klçarslan, 30lu yalarda hayatn kaybediyor. Hakikaten ölümü slam tarihi açsndan çok dramatik. bnül Esir adnda bir tarihçimiz var. Onun ölümünü Türklerin büyük matem günü olarak deerlendiriliyor. Kznn da 40l yalarda olmas lazmd. Yaplan analizlerde çkan mezarn duvarlarnda Selçuklu Dönemini ifade eden süslemeler çkt ve bunlar bizim beklentilerimizi karlayacak durumdayd.
BNÜL EZRAK KMDR?
Tarih-i Meyafarkin adl eseriyle tannan bnül Ezrakn, kaynaklarda 1116 ylnda Silvan ilçesinde doduu, tam adnn Ahmed bin Yusuf bin Ali bin el-Ezrak olduu, Badatta ünlü slam alimi Ebu Mansur er-Rezzazn yannda Kuran ve tecvid dersleri ald, bunun yan sra Ebu Mansur el-Cevalikiden de dil ve gramer derslerini aldktan sonra tarihle ilgilendii ve 1176 ylnda yaamn yitirdii biliniyor.