nsan Haklar Diyarbakr ubesi (HD), Bayburt M Tipi, Erzurum Oltu T Tipi, Erzurum Dumlu Yüksek Güvenlikli ve Idr S Tipi Kapal Cezaevinde ikence, kötü muamele ve hak ihlali iddialarna ilikin yapt incelemenin ardndan hazrlad raporu açklad. ube binasnda yaplan açklamada HD Diyarbakr ube Bakan Abdullah Zeytun, cezaevlerinde hak ihlallerinin artn, özellikle sala eriim hakknn engellenmesinin bir politikaya dönütüünü söyledi.
HLALLERE KARI MÜCADELE VERLMEL
Türkiyede hapishaneler mevcut adaletsizliin, hukuksuz uygulamalarn gerçekletii alanlar olmutur diyen Zeytun, öyle konutu: Son dönemlerde kamuoyuna ve ubemize yaplan bavurulara yansd üzere ikence ve kötü muameleye ilikin ikayetler çoald. Türkiye hapishaneleri, üpheli ölümlerin gerçekletii yerlerden biri oldu. Heyetimizin tespitlerine göre de özellikle sala eriim hakknn politik saiklerle engellendii, genel bir politika söz konusu. kence ve kötü muamele eylemlerine yönelik keyfi uygulamalarn olaanlat bir süreç yaanyor. Pandemi nedeniyle getirilen kstlamalar ve tedbirlerin keyfi bir ekilde uzatlarak, hapishane yönetimleri tarafndan kalclatrlmaya çallyor. Hasta mahpus sorunu devam ediyor. Ar hastalklarna ramen hapishanede tutuluyor olmalarna yönelik hem idarenin hem yarg makamlarnn keyfi tutumlar nedeniyle hastalar yaamlarn yittirmeye devam ediyor. nsan haklar savunucular olarak, keyfi politikalardan vazgeçilmesini istiyoruz. Hukuksuz uygulamalara kar insan haklar kurumlar ve hukukçular mücadele vermesi gerektiini ifade ediyoruz.
KENCE DEVAM EDYOR
Raporun özetini açklayan HD Cezaevi Komisyonu Üyesi Ercan Ylmaz, pandemi yasaklarnn esnetilme ve kaldrlmaya ramen cezaevlerinde bu gerekçe ile sosyal ve kültürel aktivite yasaklamalarnn devam ettiini belirtti. Ziyaret ettikleri hapishanedeki bulgular paylaan Ylmaz, Ziyaret edilen baz hapishanelerde mahpuslarn ikence veya kötü muamele iddialarnn, inandrc ve detayl bir ekilde tarafmza aktarlmas nedeniyle, ikence veya kötü muamele uygulamalarnn hapishanelerde devam ettii kanaatine ulalmtr ifadelerini kulland.
Ylmaz, ikence kötü muamele fiillerini ileyen görevliler hakknda adli ve idari soruturma açlmad gibi iddialarn hedefindeki infaz koruma memurlarnn hala ayn yerde ve ayn koullarda çalmaya devam ettiini aktard.
Tutuklularn sevk ve oda deiiklii taleplerinin gerekçesiz ve hukuka aykr ekilde reddedildiini dile getiren Ylmaz, açk görüün, Adalet Bakanlnn açk görüe yönelik genelgesindeki minimum görü süresi olan 30 dakikayla snrlandrlmas nedeniyle uzak ilerde tutulan tutuklularn görü hakknn yetersiz kullanlmasna neden olduunu tespit ettiklerini söyledi.
AIZ ç ARAMA, KÜRTçE YAYIN YASAI
dari Gözlem ve Snflandrma Merkezinin soyut, hukuki dayanaktan yoksun olan iyi hal raporlar nedeniyle tutuklularn, denetimli serbestlikten faydalandrlmad ve baka cezaevine sevk taleplerinin yerine getirilmediinin altn çizen Ylmaz, hastane sevklerinde ise tutuklularn çift kelepçeye ve az içi arama uygulamasyla kar karya kaldklarn kaydetti. Bu uygulamann ikence ve kötü muamele yasana ihlali olduunu hatrlatan Ylmaz, Bu uygulamann devam ettii ve söz konusu uygulamay kabul etmeyen mahpuslarn hastanelere götürülmeyerek salk haklarnn ihlal edildii heyetimizce tespit edilmitir dedi.
Kürtçe gazete ve dergilerin tutuklulara verilmediini, baz gazete ve dergilerin tutuklulara keyfi bir biçimde verilmediini dile getiren Ylmaz, bu konuda Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin verdii ihlal kararlarna ramen bunun sürdürüldüünü anmsatt.
HABERLEME HAKKI HLAL EDLYOR
Tutuklularn gönderdikleri mektuplarn ilgililerine ulap ulamad noktasnda bilgilendirilmediklerini, mektuplarda baka tutuklularn isimlerinin ve sorunlarn yer almas durumunda Adalet Bakanlnn genelgesi gerekçe gösterilerek, mektuplarn gönderilmediini aktaran Ylmaz, mahpuslar, mektup ve fax ücretlerinde zam yapldn, bunun haberleme hakknn ihlalini oluturduunu ifade etti.
Kou aramas srasnda gardiyanlarn pandemi kurallarna uymad, tutuklulara hakaret ve hukuka aykr fillerde bulunduunu, bunun salk ve kötü muamele yasann ihlali olduunu kaydeden Ylmaz, kantinden alnan ürünlerin kalitesiz ve normalden pahal olduunu söyledi.
Tutuklularn farkl suçla yarglanan kiilerle yan yana odalarda tutulduklarn, bunun da tutuklular için güvenli olmayan bir hapishane ortam yarattn dile getiren Ylmaz, kadn tutuklulara ücretsiz ped verilmediini, kantinde ise piyasa deerinin çok üstünde bir fiyatla satldn anlatt.
TEK KLK HÜCRE NTHARA SÜRÜKLÜYOR
Ceza nfaz Kanununa göre, arlatrlm müebbet hapis cezas verilen hükümlüler dnda kimsenin tek kiilik odada tutulamayaca hükmüne ramen, Idr S Tipi Kapal Cezaevinde tutuklularn tek kiilik hücrelerde tutulduunu söyleyen Ylmaz, bunun ikence ve kötü muamele yasann ihlali neden olduunun altn çizdi. Idr S Tipi Kapal Cezaevinde baz tutuklularn tecrit nedeniyle intihara teebbüste ettiini vurgulayan, Sezer Alan ve Sinan Kaya adl iki tutuklunun bu cezaevinde intihar ettiini aktararak, Mahpuslarn tutulmu olduklar tecrit ortamnn fizyolojik ve psikolojik durumlar üzerinde olumsuz sonuçlar dourduu heyetimiz tarafndan tespit edilmitir diye konutu.
IDIRDAK DDALAR ARATIRILSIN
Ylmaz, incelemelerde bulunduklar cezaevlerindeki ihlallerin ortan kaldrlmas için heyetin önerilerini de sralad. Ylmaz, tutuklularn denetimli serbestlik uygulamasndan faydalanmalar sorunun Anayasa ve Avrupa nsan Haklar Sözlemesindeki eitlik ilkesine uygun bir ekilde yaplmasn istedi.
kence ve kötü muamele iddialarnn derhal soruturulmas, bunun için bamsz bir ulusal denetim mekanizmasnn acilen oluturulmas gerektiini dile getiren Ylmaz, Mahpuslar tarafndan aktarlan ikence veya kötü muamele uygulamalarna kar, Adalet Bakanln ve TBMM nsan Haklar nceleme Komisyonunu bu hapishanelerde inceleme yapmaya davet ediyoruz dedi.
Ylmaz, Idr S Tipi Kapal Cezaevindeki iddialara ilikin Adalet Bakanl ve Idr Cumhuriyet Basavclnn soruturma balatmasn ve iddialarn bütün boyutlaryla aratrlmasn talep etti.