Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgnnda en fazla bula riskinin aile içi temas srasnda ortaya çkt belirtildi. Doç. Dr. hsan Ate, tüm dünyann pandemik bir salgnla kar kar kaldn belirterek, bireysel ve toplumsal olarak bu olayn mutlaka farknda olunmas gerektiini söyledi.
Koronavirüs salgnyla mücadelede en etkin yöntemin, salgnn kaynanda tespit edilmesini salayan filyasyon yöntemi olduuna vurgu yapan Ate, Filyasyon sayesinde pozitif saptanan olgularn temasllarn takip edip buluyoruz. O olgularn yerinde tansn koyarak tedavilerine erken balyor, izolasyon sürelerini evde geçirmelerini salyoruz. dedi.
Doç. Dr. Ate, koronavirüs testi pozitif olan kiinin, bulunduu sosyal ortam göz önüne alndnda bir gün içinde çok fazla bulatrclk salayabildiini vurgulayarak, Pozitifliini saptadnz anda o olguyu kontrol altna almak gerekiyor. Bu da filyasyonun temel kuraldr. dedi.
- Açk ortamda mesafe korunmad zaman bulaclk riski var
Son yaplan çalmalara göre, Kovid-19un kapal ortamda havada daha fazla kaldna ve bulatrclk yükünün daha fazla tespit edildiine dikkati çeken Ate, u uyarlar yapt:
Temasllarla ya da hastalarmzla konutuumuzda kapal ortamlarda mesafeyi koruyacak ekilde maskeye dikkat ederek bulunulmas ve kapal ortamda bir kalabala girilmemesini öneriyoruz. Açk ortamda dahi olsa maske taklm olsa dahi iki birey arasnda mesafe korunmad zaman düük miktarda da bulaclk riski vardr. Onun için bizim üçlü dediimiz maske her alanda mesafe ve her yerde temizlik kural geçerli. Kapal ortamda bu risk daha fazla.
Doç. Dr. Ate, Kovid-19un en fazla yaylm gösterdii alanlara ilikin yapt deerlendirmede de, aile içindeki temasn koronavirüsün yaylmn artrdna dikkati çekti. Ate, öyle konutu:
Biz klinik ortamnda gelen hastalarn hikayelerini dinlediimiz ya da takipli gelen hastalara bakld zaman hastalarn daha çok aile ortamnda bula olduu ortaya çkyor. Birçok kurum yeterli düzeyde tedbir almaya balad. Esnek mesai sistemlerine geçildi. Maske kural çok iyi uygulanmaya baland. Ayn odadaki çalan says düürülmeye baland. Kurumlar baznda düünüldüü zaman bula riski minimalize edilmeye baland. Aile ortamnda bu riskin daha fazla olduunu görmeye baladk. Her klinie baktnz zaman ayn soy isimden bir iki kii bulabiliyorsunuz.
5 aydr yatandan çkmayan 104 yanda bir hastamzn, bir hafta onu sadece 10 dakika ziyaret eden torunundan bula aldn tespit ettik. Burada toplumda alnan sk tedbirlerle birlikte herkesin bireysel olarak kendi ailesinde, ailenin reisinden en küçüüne kadar tedbiri sk bir ekilde uygulamas gerekiyor. Bütün aile tedbire uyabiliyor ama ailenin en küçüü dardan virüsü kolaylkla evine tayabiliyor. Bundan dolay bizim virüsü kontrol altna alabilmemiz için toplumsal sk tedbirlerle birlikte bireysel tedbirlere önem vermemiz gerekiyor.
- Orta yatan daha çok korkmaya baladm
Doç. Dr. hsan Ate, Kovid-19un görüldüü ya aralna bakldnda ileri ya hastalarn daha fazla olduunu ancak orta ya grubundaki hastalarda da hastaln ykc etkilerinin görülebildiine dikkati çekti.
leri ya grubundaki hastalarn metabolik durumlarnn daha krlgan olmas, elik eden dier hastalklar nedeniyle mortalite açsndan risk grubunda yer aldn dile getiren Ate, unlar kaydetti:
Orta ya grubundaki hastalarmz da bu hastalkla mücadele etmekte çok fazla sknt çekiyor. Bu virüs vücuda alndktan sonra konan virüse kar bir sava oluyor. Orta ya grupta daha agresif bir yant oluturabiliyor. Biz hastalarmzn çounu virüsten deil vücudun virüse gösterdii ar tepkiden kaybediyoruz. Orta ya gruptaki hastalarmz da büyük risk altndadr. Bize u anda yal bir hasta geldii zaman o hastadan ziyade orta yatan daha çok korkmaya balyorum. çünkü ar inflamatuar yant olutuu zaman bu hastada klinik tablo daha çabuk bozulabiliyor. Sadece risk grubunda olan ileri yataki hastalar deil orta ya hastalar ve çocuk hastalar da risk grubunda kabul etmek, sk tedbirler uygulamak gerekiyor.
Orta ya grubunda baklk sistemi daha iyi oluyor. O virüse kar vücudun gösterdii ar tepki ortaya çkyor. Ate yant daha youn oluyor, daha semptomatik oluyor. Vücudun virüse ar tepkisi oluyor ve tepkiyi krmak istiyoruz. Virüsten ziyade belli bir süreden sonra ar tepki vücuda zarar vermeye balyor.