çevre ve ehircilik Bakanlnca hayata geçirilen Yap Denetim Sistemi kapsamndaki kriterlere göre denetlenen binalarn depreme daha dayanakl olduu, zmir depremi sonras bir kez daha görüldü.
Bakanlktan alnan bilgiye göre, 1999 Marmara depremi sonrasnda 2001de yürürlüe giren 4708 sayl Yap Denetimi Hakknda Kanun, 2011e kadar öncelikle aralarnda stanbul, Kocaeli, Ankara, zmir, Sakarya gibi deprem açsndan kritik önem arz eden 19 ilde uygulanyordu.
Bakanlkça pilot illerde yap denetimi tamamlanan yaplarda, tayc sistem yönünden statik-betonarme projeleriyle uyum konusunda yüzde 90n üzerinde baar salanmas sonucu 2011de 81 ilde yap denetim sistemine geçildi.
2011de yaanan Van depremi ve sonrasnda meydana gelen dier depremlerde denetlenen yaplarda herhangi bir can kaybnn ve ykmn yaanmam olmas da 4708 sayl Kanunun önemini gözler önüne serdi.
Yaplardaki salk ve kaliteyi arttrmak için çalmalarn sürdüren Bakanlk, 2019dan itibaren hangi yapda hangi kuruluun denetim yapacan elektronik ortamda belirliyor.
- Türkiyede 798 bin bina denetlendi
Yap Denetim Sistemi kapsamnda toplam inaat alan 1,23 milyar metrekare olan 798 bin bina denetlendi. naat devam eden 745,6 milyon metrekare alandaki 400 bin binann denetimi ise sürüyor.
Bu kapsamda stanbulda 2011den bu yana 270 milyon 899 bin 486 metrekare alana karlk gelen 155 bin 259 bina denetlenirken 160 milyon 692 bin 378 metrekarelik alana tekabül eden 67 bin 339 binada denetimler devam ediyor.
Ankarada yap denetimi 156 milyon 457 bin 517 metrekare alana karlk gelen 66 bin 563 binada tamamland, denetimi devam eden bina says ise 19 bin 571 oldu.
- Deprem bölgelerinde de denetimler sürüyor
Bakanlk bu yl yaanan depremler nedeniyle büyük ykmlarn meydana geldii zmir, Elaz ve Malatyada da yap denetimlerini aralksz sürdürüyor.
zmirde Yap Denetim Sistemi ile 74 bin 303, Elazda 2 bin 874, Malatyada 2 bin 177 binann denetimi tamamland. zmirde 25 bin 662, Elazda 1892, Malatyada ise 2 bin 84 binann denetimi sürüyor.
Bu denetim faaliyetleri, 81 ilde 2062 yap denetim kuruluu, 346 laboratuvar ve 30 bin 741 mimar-mühendis eliyle yürütülüyor.
- zmirde 8 bin 355 yapdan 485 bin 507 çipli beton numunesi alnd
çevre ve ehircilik Bakanl ile Cumhurbakanl Savunma Sanayii Bakanl arasnda 2018in ocak aynda, betonlarn projeye uygunluunun çip teknolojisi ile izlenmesine yönelik protokol imzaland.
Bu protokol kapsamnda, inaatlardan alnan beton numunelerinin çip sistemi ile izlenmesi ve deney sonuçlarnn laboratuvar ortamndan herhangi bir müdahale olmadan Bakanlk sistemine online aktarlmasn salayan Elektronik Beton zleme Sistemi (EBS) kuruldu.
EBS, 25 Aralk 2018den itibaren 81 ilde e zamanl uygulanmaya balad. Buna göre, ülke genelinde 115 bin 591 yapdan 8 milyon 357 bin çipli beton numunesi alnd.
Depremin izlerinin silinmeye çalld zmir genelinde ise 8 bin 355 yapdan 485 bin 507 çipli beton numunesi Bayrakl, Seferihisar ve Bornova ilçelerinde ise 1069 yapdan 72 bin 357 beton numunesi laboratuvar ortamna tand.
Yine bu kapsamda, stanbulda 13 bin 23 yapdan 1 milyon 389 bin 602, Ankarada 4 bin 286 yapdan 452 bin 957, Elazda 997 yapdan 108 bin 260, Malatyada ise 780 yapdan 68 bin 238 çipli numune alnd.
- zmirde yap denetimli binalarda tayc sistem hasar tespit edilmedi
Bakanlk yetkilileri, Yap Denetim Sistemi kriterleriyle ina edilen yaplarn depreme yüzde 90 daha dayankl olduunu belirtti.
Buna bal olarak Bakanln zmir depremi sonras yapt incelemeler sonucunda, yap denetimli ina edilen binalarda herhangi bir tayc sistem hasar tespit edilmedii kaydedildi.