HABER MERKEZ
çocuk ve Ergen Ruh Sal Uzman Doç. Dr. Mesut Yavuz , Cinsel Terapist Buket Bayndr ve Uzman Psikolog Berk Karaolu sosyal medya uygulamas ve internet sitesi üzerinden cinsel içeriklere çok erken yata maruz kalan çocuklarn ruhsal yaplarnda telafisi mümkün olmayan sorunlara yol açtn ifade ederek, aileleri uyard.
CHSEL çERKLER
Uygunsuz cinsel içeriklerin kontrolsüz olarak yetikinlerin dahi karsna gelse duygu durum ve davran problemleri yaratabilecek bir durum olduunu ifade eden Uzman Psikolog Berk Karaolu, zihinleri çok daha bo, örenmeye ve alglamaya aç olan çocuklarn bu tarz içeriklerle kar karya kalmasnn yarataca olumsuz koullar u sözlerle açklad:
Özellikle ergenlik öncesi dönemde çocuklarn soyut kavramlar alglama düzeyinin yeterince gelimemi olduunu düündüümüzde, bu tarz içeriklerdeki duygu ve paylam durumlarn çok daha farkl ve yanl yorumlayarak kayg bozukluklar yaayabilirler. Hatta psiko-sosyal geliimini olumsuz etkileyerek ileride dahi kiiliklerinde veya cinsel hayatlarnda problemler yaayabilirler.
ERGENLK ÖNCESNDE BU çERKLER DORU EKLDE KAVRANAMAZ
Doç. Dr. Mesut Yavuz ise gerçek hayatta veya dijital ortamda cinsel içeriklerin çocuklar üzerindeki ruhsal ve davransal etkilerinden bahsederken, çocuklarn geliim dönemlerini göz önünde bulundurmann doru olacan söyledi ve devam etti:
Erikinlerin alglad anlamda cinsellik ergenlik dönemi ile birlikte geliir. Bu sebeple ergenlik öncesi dönemde çocuklarn, erikin tip cinsellik ile karlamas geliim dönemlerine uygun deil. çocuklar, erikin cinselliini tam olarak kavrayacak ve yorumlayacak bilisel ve sosyal geliim henüz gelimedii için ahit olduklar cinsel eylemi, erikin bireylerin birbirlerine kar saldrgan eylemleri olarak düünebilirler ve bu durumu travmatik bir yaant olarak deneyimleyebilirler.
çOCUKLARI STSMARA AçIK HALE GETREBLR
Uygunsuz cinsel içeriklerle karlamann çocuklar istismar edici durumlara yatkn hale getirebileceini belirten Doç. Dr. Yavuz, çocuk kendisine kayg yaatan ve travmatik olarak alglanan bu cinsel eylemi gerçek hayatnda uygulamaya, ek olarak da ileriki hayatnda bu kayg yaatan deneyimi, kendisinden daha güçsüz gördüü bireylere zorbalk ile uygulamaya çalabilir dedi.
Karaolu da uygunsuz cinsel içeriklere maruz kalmann çocuklar istismara daha açk hale getirebileceini vurgulayarak, çocuk bu tarz içeriklerle karlatnda burada geçen sahne ve modellemeleri olmas gereken bir davran olarak alglama ve gerektii yerde nasl snr koyacan bilememe gibi durumlar ile kar karya kalabilir ifadelerini kulland.
NTERNET çAINDA BU TÜR çERKLERE ULAMAK çOK KOLAY HALE GELD
Ülkemizde mevcut durumla ilgili güncel aratrmalara ihtiyaç duyulduunu ancak klinik tecrübelerin Türkiyede cinsel içerikleri izlemeye merakn sklkla ergenlik balangc ve sürecinde younlatn göstermekte olduunu ifade eden Doç. Dr. Yavuz, Her yl çocuklarn internet ile ilk temas daha erken yalara iniyor. Bu durum çocuklarn uygunsuz cinsel içerikle ilk karlamas olasln da arttryor. Cinsel içerikler çocuklarn karsna interneti baka bir amaç için kullanrken istemsiz olarak çkabilir. Riskinin farknda olmayan ve davranlarn yönlendirmeyi henüz tam olarak örenememi çocuklar, merak duygusunun etkisi ile bu içerikleri izleyebiliyor dedi.
CNSEL çERKLER ZLEME YAI DAHA DA DÜEBLR
çocuklarn üç yandan itibaren cinsiyet ayrmlarnn farkna vararak, cinsellie yönelik bastrlm bile olsa bir merak içine girebileceini ifade eden Karaolu, Uzmanlar tarafndan gerekli, salkl cinsel bilgi verilmedii takdirde, ya dönemine uygun olmayan mecralardan bilgi edinerek, model alarak yanl bir duygu ve davran biçimine yönlenebilirler. Maalesef bu mecralardaki bilgiyi ve görseli doru kabul edebilir, bu modellemeleri davranmna yanstabilir. Bu durum da çocuun hayata, okula, sosyallie uyumu açsndan problemler yaratabilir dedi.
Doç. Dr. Yavuz ise online dünyann hayatmza youn olarak dahil olmas sonucu, dikkatli olunmaz ise cinsel içeriklere ahit olmann ileriki yllarda daha erken yalarda görülebileceini söyledi.
ALELER EN GÜVENLR KAYNAK
çocuklarla cinsellik hakknda konumann çou ebeveyn için zor bir konu olduunu ancak ailenin de çocuk için en güvenli kaynak olduunu ifade eden Bayndr, Aileler çocuklaryla cinsel konular hakknda konuarak hem kendilerini hem de çocuklarn utandrmak istemezler. Baz ebeveynler çocuklarnn kafasn kartrmaktan endie ederler. çocuklarna cinsellik hakknda bilgi vererek, akllarna cinsel fikirleri getireceklerini, cinsel davranlar tevik edeceklerini düünürler. Fakat aileler çocuklar büyüdükçe, cinsellikleri hakknda salkl ve sorumlu kararlar vermelerine yardmc olmak için onlara doru ve faydal bilgiler verebilecek en güvenilir kaynaklar. açklamalarnda bulundu.
EBEVEYNLER NE YAPMALI?
Doç. Dr. Mehmet Yavuza çocuk büyütmenin dijital dünya ile birlikte git gide zorlat bu dönemde ebeveynlerin ne yapmas gerektiini sorduk. Yavuz, önerilerini u ekilde sralad:
Öncelikle 3 ya öncesinde çocuklarn ekran karsnda bulunmasn sadece cinsel içeriklere maruz kalmamalar açsndan deil, psiko-sosyal geliimleri üzerinde de olumsuz etkileri olduu için önermiyoruz. 3 ya sonras çocuklarda ise geliim sürelerine göre snrl sürelerde ve ebeveynleri ile birlikte ekran karsnda/online ortamda bulunmalar uygun olur.
çocukluk döneminde cep telefonu, bilgisayar gibi internet eriimi olan cihazlarn çocuun kendi yana uygun olmayan cinsel içeriklere ulama olasln arttraca, ek olarak tehlikeli insanlarn da çocuklara bu kanalla ulama ihtimalinin yüksek olduu düünülebilir. Bu nedenle ergenlik dönemine kadar çocuklarn internet kullanmlarnn aileleri tarafndan yakn izlemi oldukça önemli.
çocuun cihazlar kullanm süresi belli snrlar ile düzenlenmelidir. Kullanma saati, okul ve tatil sürelerine göre çocukla anlaarak düzenlenebilir. Aile çocukla birlikte internete girilen içerie ilgisini gösterebilir ve çocuklar ile ekran karsnda/internette güzel vakit geçirme zaman elde etmi olurlar. Bu yolla uygunsuz içerii ulam aile kontrolü ile engellenebilir.
Ergenlik döneminde çocuklarn doal olarak srlar oluur. Aile çocuun snrlarna sayg duymakla birlikte, çocuklarn uzun saatler boyunca tek bana internete girmesi konusunda dikkatli olmal. Böyle bir durumda aile çocuklarna birlikte vakit geçirmek için sosyal aktiviteler önerebilir.
çocuklara kre ve ilköretim döneminden itibaren cinsel eitim verilmesi önerilmekte. çocuun kendi bedenini, kadn ve erkein cinsel organlarn tanmas uygun bir cinsel geliim için doru görülmekte. Cinsel eitim srasnda yabanclarn onun bedenine dokunmamas gereken özel bölgeler çocua öretilmeli ve bu tür davranlar sergilendii takdirde ailesine veya öretmenine bunu anlatmas gerektii olas bir istismar önlemek için anlatlmal.
çocuklara, internetin hem uygunsuz cinsel içerik hem de uygunsuz davranlar sergileyen insanlar ile karlama açsndan risk içerdii anlatlmal. nternette bu tür içerikler ve uygunsuz yönlendirmeler ile karlatklar zaman ailelerine durumu açkça anlatmalarnn gerektii belirtilmeli.