Küresel çapta yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik en çok konuşulan konuların başında gelirken, dünya genelinde gelişen teknoloji ve artan imkanlar, otomotiv tercihlerini değiştirerek yeni trendleri belirliyor.
İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında daha çevre dostu bir alternatif olarak elektrikli otomobiller öne çıkarken, bu alandaki güçlü kullanıcı talebi otomotiv firmalarını üretim bantlarında elektrikli araçlara daha fazla yer ayırmaya yönlendiriyor
Buna paralel olarak, dünya genelinde elektrikli araçlara yönelik şehir planlamaları ve altyapı yatırımları hız kazanırken, bazı bölgelerde fosil yakıt kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik ilave önlemler alınıyor.
Bu kapsamda Mart 2023te Avrupa Birliği (AB) Konseyi tarafından alınan tedbirlere göre, AB ülkeleri, 2035ten itibaren benzinli ve dizel motora sahip yeni otomobillerin satışını yasaklama girişimine onay vermişti. AB Konseyi, üye ülkelerin söz konusu yıldan itibaren otomobillere ve hafif ticari taşıtlara katı karbon emisyon standartları getirecek yasayı onayladıklarını açıklamıştı.
Almanyada Stuttgart ve Hamburg gibi şehirlerde eski dizel araçların belirli bölgelere girişi 2019da yasaklanmıştı. Osloda da düşük emisyon politikaları nedeniyle dizel araçların kullanımına yönelik kısıtlamalar uygulanıyor.
Öte yandan, Norveç, yeni otomobil pazarından benzinli ve dizel araçları fiilen yasaklayan ilk ülke olmaya hazırlanıyor. Ülkedeki elektrikli araç sahiplerini temsil eden Norveç EV Derneğinin (NEVA) Genel Sekreteri Christina Bu, ülkenin bu hedefe ulaşmasını beklediğini aktardı.
Uluslararası gelişmelere paralel olarak Türkiye otomobil piyasasında da değişim yaşanıyor.
- Dizel otomobillerin payı, ocak itibarıyla yüzde 31,7ye düştü
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerinden derlediği bilgilere göre, son 4 yılda dizel motorlu otomobillerin toplam otomobil parkı içindeki payı sürekli azalırken, ocak ayı itibarıyla yüzde 31,7ye indi.
2021de trafiğe kayıtlı 13,7 milyon otomobil bulurken, bunun 5,2 milyonunu dizel otomobiller oluşturdu. Bu dönemde dizel otomobillerin toplam otomobiller içindeki payı yüzde 37,6ya geriledi. 2020de bu oran yüzde 38,3 olarak kayıtlara geçmişti.
Takip eden yıllarda söz konusu oran gerilemeye devam etti. 2022de dizel otomobillerin toplam içindeki payı yüzde 36,9a inerken, 2023te yüzde 35,6ya ve 2024te yüzde 34,1e indi. Geçen yıl trafiğe kayıtlı otomobil sayısı 16,2 milyona ulaşırken, dizel motorlu araçların sayısı 5,5 milyon olarak kayıtlara geçti.
Geçen ay itibarıyla, kayıtlı otomobil sayısı 16,3 milyon olurken, dizel otomobiller yüzde 31,7 payla 5,6 milyon oldu.
Böylece, 2021de trafiğe kayıtlı otomobiller içinde yüzde 37,6 olan dizel otomobil payı, ocak ayı itibarıyla yüzde 31,7ye geriledi.
- Satışlar yüzde 60 düştü
Öte yandan ODMD verilerine göre, sıfır dizel otomobil satışlarında belirgin bir düşüş yaşanırken, satış rakamları 100 binin altına indi.
2020de 240 bin 819 dizel otomobil satılırken, 2024te bu sayı 95 bin 985e düştü. Böylece, söz konusu dönemde dizel otomobil satışlarında yüzde 60lık bir azalma kaydedildi.