Diyarbakr ve Batmanda Msr ve Pamuk ekili arazilerde balayan tarmsal sulamann ar ekilde yaplmas nedeniyle, Dicle Nehri ile Batman ve Garzan çaylarnda akan suyun rengi kahverengiye büründü.
Kimi üreticiler GAP kapsamnda yapm tamamlanan sulama kanallar vastasyla bazlar ise açtklar kuyulardan temin ettikleri su ile sulama yapyor.
Ancak tüm uyar ve bilgilendirme çalmalarna ramen çiftçinin yüzde 80inden fazlas hala ürünlerini vahi (salma) yöntemle sulamay sürdürüyor. Böylelikle gereinden fazla kullanlan suyun tad toprak ile ilaç ve gübre, nehir, dere hatta yer alt sularna karyor.
Tarmsal sulamann fazla olduu bu dönemde Dicle Nehri ile Batman ve Garzan çaylarnn rengi kahverengiye büründü.
Adeta çamur akan nehir ve çaylardaki bu deiime, vahi sulamann neden olduu, tanan topraklarn etkisiyle suyun renginin deitii belirtiliyor.
Uzmanlar, damla sulamay öneriyor
Dicle Üniversitesi (DÜ) Ziraat Fakültesi Tarmsal Yaplar ve Tarmsal Sulama Bölüm Bakan Prof. Dr. Öner çetin, bölgede yapm tamamlanan baraj gölleri ve sulama projeleri sayesinde her yl büyük arazilerin suya kavutuunu söyledi.
Ancak su kaynaklarnn üreticiler tarafndan tarmsal sulamada iyi kullanlmadna iaret eden çetin, Özellikle eimi yüksek olan arazilerde yüzey sulama üstteki verimli topran tanmasna neden oluyor. Dicle Nehri kahverengi, kzla yakn renkte akyor. Bu, toprak üzerindeki kilin nehre kadar tanmasndan kaynaklanyor. Vahi sulama yerine basnçl veya damlama sulama yöntemlerini kullanabiliriz. diye konutu.
Devletin bu sorunun çözümü için önemli projeler uyguladna iaret eden çetin, Devlet, basnçl ve damlama sisteminin yaygnlamas için yüzde 50 destek veriyor. Bu yöntemler yüzde 50ye yakn su tasarrufu salayarak, erozyonu önler. dedi.
Gelimi ülkelerde salma sulama yönteminin çok az yapldna dikkati çeken çetin, Ama bölgede yüzde 80 salma sulama yaplyor. ifadesini kulland.
- Sudaki canllara zarar veriyor
DÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Klç, tarmsal sulamadaki hatalar nedeniyle bölgedeki su sisteminin zarar gördüünü belirtti. Ar sulama nedeniyle yüzeydeki topran nehir, dere ve baraj göllerine tand için suyun renginin kzla döndüünü ifade eden Klç, Geçen ay berrak akan Dicle Nehri kzla döndü. Tanan gübre ve ilaçlar sudaki canllara zarar veriyor. Vahi sulama dolaysyla Dicle Nehrindeki onlarca canl çeidi yok oldu. eklinde konutu.
Su yerine çamur akyor
Batmann Beiri ilçesinin Bahçeli köyünde çiftçi Eref Tarhan da yüzde 50 hibe destei ile yaklak 600 dönüm arazisini damla sulama yöntemiyle sulamaya baladn söyledi.
Vahi sulamann tarm arazilerine zarar verdiini dile getiren Tarhan, Dicle Nehri ile Garzan ve Batman çaynda neredeyse su yerine çamur akyor. çerisinde gübre de olduu için sudaki canllar ölüyor. dedi
Devlet destei ile kurduu damla sulama sistemi sayesinde suyu tasarruflu kullandn aktaran Tarhan, unlar kaydetti:
Bir gram su tarlann dna çkmyor. Hem yer alt sularmz tükenmiyor hem de erozyonu önlemi oluyoruz. Ayn zamanda gübreden de yüzde 50ye yakn tasarruf salyoruz.