Evlenme isteklerini yansıtıyorlar

Siverek ilçesinde türkülere konu ve tarihi yıllar öncesine uzanan kilimler, gelişen teknoloji ile unutulmaya yüz tuttu. Geçmiş dönemlerde genç kızların evlilik istekleri gibi çeşitli mesajların yer aldığı kilimler, yeniden yaşatılacak.

Haberler 13.02.2018 - 09:03 Son Güncelleme : 13.02.2018 - 09:10

Özelikle eski dönemlerde, kadnlar tarafndan kurulan yer tezgahlarnda yaplan yöresel tarihi kilimlerin tarihe karmamas için Siverek Kaymakaml desteiyle, Siverek Halk Eitim Müdürlüü tarafndan bayanlar için karakeçi kilimleri kurslar düzenlenmeye baland. Hal ve kilim kurslarnda eitim gören kursiyerler, hem hal ve kilim dokumasn öreniyor, hem de kur tarafndan desteklenerek, aile bütçelerine katk salyorlar.

Orta Asyadan Anadoluya tand

Özellikle göçebe hayat yaayan Türk kabileleri tarafndan Orta Asyada yaygn olarak kullanld belirtilen kilimler, uzun tüyleri nedeniyle çadrlara ylan girmemesi için serildii belirtiliyor. Karakeçili kilimleri ise tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, Karakeçili airetinin Anadoluya göç etmesi ile birlikte çeitli geleneklerle bölgeye getirildii belirtiliyor.

Her motif ayr bir anlam

Kilimlerin özellikle genç kzlarn evlilik isteklerini yanstan mesajlar verdii gibi üzerindeki çizilen her motifin ayr bir anlam ve önemi bulunuyor. Kilimlerdeki baz desen ve motifler, sonsuzluunu ifade ederken bazlarnda ise bereket, rzkn artmasn, bazlar ise huzur, mutluluk,kin ve nefretten uzaklatrma, musibetlerden ve nazardan korunma gibi mesajlar yer alyor.

imdi tezgahlarda yaplyor

Daha önceki dönemlerde kadnlar tarafndan yer tezgahlarnda yaplan kilimler imdi ise germe yada düz tezgahlarda ileniyor. Bölgeye has tezgahlarda koyun yününden yaplan ve deiik aletlerle ince ince dokunan karakeçili kilimleri, büyük emek istiyor. nce azl olan ve kirkit ad verilen aletle sktrlan kilimlerin yaplnda, makas ve çözgü kullanlyor. Kadnlar tarafndan kök boya ile deiik renklere ve desenlere boyanan koyun yünü önce iplie, ardndan ise ilmik ilmik dokunarak, kilime dönütürülüyor.

Motiflerin anlam

Tarihçi Ramazan Özgültekin, Kilimler üzerinde nak edilen her motifin ayr bir anlam olduuna ifade etti. Önceki motif ve anlamlarnn bir çounun halen daha geçerli olduunu belirten Özgültekin, Örnein o dönemde youn olarak kullanlan sonsuzluk kilimi üzerinde ki desenler vardr. Farkl da anlamlar ifade eder. Mesela bu kilimde kaydrma motifi, sonsuzluu anlatan bir motiftir. Köpelek motifi, bereket, öreme ve rzkn artmas anlamnda kullanlyordu. Tarak bu motif nazara kar düzeni ve temizlii ifade etmekte. Muska motifi, kötülüü iyilikle yok etme maksad güder. Haç motifi ise nazara kar korunma anlamnda kullanlyordu dedi

Kilimler, genç kzlarn evlenme talepleridir

Tarihçi-Aratrmac Yazar Özgültekin, Kilimlerin önceki dönemlerde genç kzlar evlenme isteklerini yansttn ifade etti. Kzlarn evlilik taleplerini kilimler üzerindeki motif ve desenlerle ifade ettiini vurgulayan Özgültekin, evlenmek isteyen genç kzlarn, aileleri için yaptklar kilim üzerinde köçekli bereket deseni yapmalar, evlenmek istedikleri yönündeki mesaj olduunu anlatt.

Özgültekin; Köçek o dönemde evlenmek isteyen kz kz temsil ediyordu. Genelde evlenmek isteyen kzlar çeyizleri ile birlikte kilim hazrlarlard. te herhangi bir kilime bu köçek motifi yapldnda artk evlenmek istediini iaretiydi bu eklinde konutu

Kilimin dilinden anlamak

Özgültekin, Karakeçili kilimlerinde ilenen tüm motiflere de anlam yüklendiini ifade ederek, Bu motifleri kilimlere ilediklerinde, tüm motiflere bir anlam yüklüyordu. Dikkat edersek bunlar, kem gözlerden korunmak, rzkn ve bereketin çoalmas, genç kzlarn ailelerine mutlu haberi vermesi, huzur motifleri, kin ve nefretten insan uzaklatrmasdr. Farkndaysak bütün kilimlerde ki motiflerin anlamlar, hep güzellik, bereket, huzur mutluluk, musibetlerden, nazarlardan korunmak gibi amaçlar var, hiç birinde kavga, kin, nefret, sava anlam yok ifadelerini kulland.

Ylanlara kar koruma

Özgültekin önceki dönemlerde kilimlerin özellikle ylanlara kar korunmak amacyla youn olarak tercih edildiini anlatarak, Önceki dönemlerde insanlar ylanlarn içeri girmemesi için yaklak on santim boyunda tüyleri bulunan kilimler yapard. Bu kilimde tüyler on santimdir ama yatktr, anlatldna göre bu kilim o evde serili olduu zaman ylan o eve giremezdi. Özelikle insanlar bu kili yatak odalarnda yata evlerin giri kaplarna sererlerdi. çünkü bu on santimlik tüyler sayesinde ylan bu kilim üzerinde hareket edemezdi diye konutu.

Yaklak 60 kursiyere eitim verildi

Siverek Halk Eitim Merkezi Müdürü Mahmut Klar, Kilimlerin yapmnn unutulmamas için 8 aydr düzenlenen kurslarda yaklak 60 kursiyere eitim verdiklerini, uanda ise 18 kursiyere daha eitim verildiini ifade etti. Klar, Kaymakamlmzca açlan Aile Destek Merkezimiz de sekiz aydr Kilim dokuma kurslar veriyoruz. Burada yerli Karacada ve karakeçi kilimleri dediimiz ve unutulmaya yüz tutmu kilimler dokunuyor. Sa olsun kaymakammz bu kurslar açtktan sonra, unutulmaya yüz tutmu ilçemizin nadide el dokuma eserlerinden olan kilim ve hallarmz tekrardan canlandrmaya baladk. Unutulmaya yüz tutmu meslekleri unutturmamaya çalyoruz diye konutu.

Dört aydr kursa gittiini ve çok memnun olduunu belirten kursiyerlerden Hacer Karaca, Daha önce evde oturarak vakit geçmeyeceini anlaynca kendimi bu kursa yazdrdm. Buraya geldikten sonra evdeki tüm sorunlar unuttum, daha fazla arkada ve çevre edindim ve bunun yannda aile bütçeme katkda bulundum. Kurs bittikten sonrada bu ie devam edip, aile bütçesine katk sunmaya devam edeceim dedi.

Ana Sayfaya Git