Pandemi nedeniyle evde daha fazla vakit geçirilmesiyle oyun bamllndaki arta dikkat çeken psikolojik danman Tolga Uçar, bilgisayarn yatak odasndan çkarlmas, yeni hobilerin edinilmesi, uyumak için saatin belirlenip, son 1 saat hiçbir ekilde oyun oynanmamas, ailelerin bu konuda kstlayc davranmas gibi 13 öneri sralad.
Dünyay etkisi altna alan ve toplumdaki düzeni deitiren pandemi nedeniyle evde geçirilen vakit artt. Gençlerin evde kald süre boyunca oyun oynadn ve bamlln hzla yükseldiini aktaran zmir Kavram Meslek Yüksekokulu Psikolojik Danman Tolga Uçar, oyun bamllnn gençler için ciddi bir tehlike olduuna dikkat çekerek, anne ve babalara 13 öneride bulundu.
Evde geçirilen sürenin oyunla pekitirilmesi bu balamda sorunlu bir kullanma ve bamlla yol açabileceini belirten Uçar,Özellikle online oyunlar içerdii farkl haz verici dinamikleri nedeniyle üzerinde durulmas gereken bir alandr diye konutu.
AYIRT EDC 2 FAKTÖR
Genellikle saatlerce oyun oynamann, oyun bamll tansn koymak için yeterli olduuna dair bir kan olduunu belirten Uçar, Ancak bu bir neden yerine aslnda bamlln ortaya çkard bir sonuçtur. Problem derecesinde oyun oynayanlarla oynamayanlar arasnda iki tane ayrc faktör ön plana çkmaktadr. Birincisi; bu oyunlar oynayanlar elenmek amaçl deil, gerçek hayatta yaadklar sorunlar unutmak ve yaadklar olumsuz duygularla ba edebilmek için oyunlar kullanmaktadr. kinci ayrc faktör ise baml kiinin sklk ve süre açsndan oyun oynama younluunun kontrolünü kaybetmesidir. Bu ileri seviye kontrol kayb ise kiilerin okuldan atlmalarna, ilerini kaybetmelerine veya sevgililerinden ayrlmalarna yol açabilir. Asya ülkelerinde bu türden haberler duyabilirsiniz. Ayrca bu kontrol kayb kiinin koltuktan kalkamamasna ve felç gibi ciddi salk sorunlarna da yol açabilir ifadelerini kulland.
Online oyun bamll tansn koyabilmek için bu kriterlerden daha fazlasna ihtiyaç olduunu ifade eden Uçar, Zihinsel balamda sürekli oyunlar düünmek, yoksunluk semptomlar, oyun süresinin art, oyun odalarna katlmda öz-kontrolün zayfl, hobilere ve elenceli aktivitelere yönelik ilgi kayb, psiko-sosyal sorunlarn ortaya çkmas, oyun oynama sklna yönelik aile üyeleri veya terapiste yalan söylenmesi, olumsuz ruh halinden kaçnmak için oyunlarn kullanlmas ve önemli ilikilerin, iin, eitim veya kariyer frsatlarnn oyun oynamaktan dolay risk altna girmesi veya kaybedilmesi oyun bamllnn deerlendirilmesinde dier önemli parametrelerdir. Bu parametrelerden en az 4-5 tanesi mevcutsa, sorunlu bir kullanmn olumutur dedi.
OYUN BAIMLILIINA KARI 13 ÖNER
Online oyun bamllnn tedavisini iki boyutta incelemek gerektiini belirten Uçar, Birincisi, ruh sal profesyonelleri ile olan müdahale yöntemleridir. Tedavi sürecinin ikinci ksmn ise ailelerin ve bireylerin yapabilecekleri oluturuyor diye konutu.
Uçar, oyun bamllna kar 13 öneriyi öyle sralad:
lk olarak bilgisayarnz ve dier teknolojik aletlerinizi yatak odanzdan çkarn ve yatak odanz sadece yatmak amac kullann. Bilgisayar aile üyelerinin olduu oturma odas gibi alanlara konulabilir.
Kendinize bir yatma saati belirleyin ve son bir saat hiçbir ekilde oyun oynamayn. Bilgisayar kullanmanz engelleyecek uygulamalar kullanlabilir. Ergenler için aileleri bu konuda kstlayc davranabilir.
Fiziksel aktiviteler yapn. Örnein bir spor salonuna yazlabilirsiniz. Baka bir gün doa yürüyüüne çkabilirsiniz. Bu noktada sizle bu aktiviteleri yapmak isteyen birini bulursanz daha güzel olabilir. Ailelerin çocuklaryla birlikte bu aktiviteleri yapmalar gerekir. çocuunuza önce kendiniz rol model olmalsnz.
Kendinize yeni hobiler denemek için ans verebilirsiniz. Balamak genelde zor gelebilir. Bu noktada temelden balayp kendinizi küçük balangçlar için cesaretlendirmelisiniz. Aileler ise çocuklarn bu konularda cesaretlendirme görevini üstlenmelidir.
YEMEK YEME DAVRANII
Yemek yeme davrann bilgisayarnz veya oyunlar ile yapmayn. Yemek için kendinize ayr bir alan ayrp yediiniz yemein tadn çkarmaya çaln. Aileler ise çocua bu konuda izin vermemelidir. Ayrca kendileri de yemek esnasnda telefon gibi araçlarla uramamaldr. çocuunuzdan ne bekliyorsanz önce siz o davran göstermelisiniz.
Haftada bir iki gün kendinize oyunlardan uzak durmak için ans verin. Bu süreyi sinema, tiyatro, maç izleme veya yemek yapma gibi aktivitelerle geçirebilirsiniz. Ebeveynler çocuklar ile bu aktiviteleri beraber yapabilirler.
Ebeveynler oynanan oyunun çocuun ya için uygun olup olmad deerlendirmelidir. Baz oyunlarda çocuk kendinden yaça büyükler ile sohbet edebilir. Bu da onlar olumsuz etkileyebilir. çocuun oynad oyunla alakal olabildiince bilgi toplayn ve gerekirse çocukla beraber o oyunu oynayn. Eer oynanan oyun çocuunuza uygun deilse onun bilgi ve beceri seviyesini güçlendirecek yeni oyunlar bulun.
Kendinize limitler koyun ve gerekirse oyun oynamanz engelleyecek uygulamalar kullann.
Sosyal aktivitelerinizi artracak ortamlar yaratn. nsanlarla birlikte zaman geçirin. Salgn döneminde bunu yapmak zor olabilir. Görüntülü görümeler bu noktada faydal olabilir. Ebeveynler ise bu noktada çocuklarnn arkadalar ile vakit geçirebilecei aktivitelerin planlamasn üstlenebilir.
Oyuna balamadan önce yapmanz gereken ileri bitirip kafanz rahatken oynayn. Oyunu kendinize bu noktada bir ödül olarak sunun. Aileler önce ödevlerin bitirilmesi gerektii gibi isteklerde bulunabilir.
TEK BAINA EVDE GEçEN ZAMAN
Eer çocuk günün büyük çounluunu tek bana evde geçiriyorsa modeme veya bilgisayara süre limiti koyabilirsiniz. Yetikinler de bu konuda kendileri için uygulamalar kullanabilir.
çocuunuzla kurallar açkça belirleyin ve onun da tam olarak anladndan emin olun. Gerekirse koyulan kurallar üzerine tartn. Eer çocuunuz bu kurallar sürekli ihlal ederse oyun konsolunun veya modemin bütün gün veya bütün hafta el konulacann da bilgisini verin. çocuunuzun ne kadar süre zaman geçirdiine dikkat edin ve çocuunuzun oyun hesabnn ifresini örenip giri kaytlarn inceleyin.
Bamllklardan kurtulmann temel adm kiinin bu noktadaki isteidir. Önce istemek ve inanmak lazm. Gerekli destek sistemi salandnda ise bamllklardan kurtulmak mümkün olur ve baarlabilir.