Dou ve Güneydou Anadolu bölgelerinde havalarn snmasyla Tuncelideki yaylalara çkan göçerler, zorlu yaam koullaryla mücadele ediyor.
Sahip olduu mera ve yaylalaryla hayvancln yaygn yapld Ovack ilçesi, her yl çevre il ve ilçelerden yaklak 50 göçer aile ile onlara ait 23 bin dolaynda küçükba hayvana ev sahiplii yapyor.
Yaz aylarnda hayvanlarn otlatmak için Tuncelinin çemigezek, Mazgirt, Pülümür ve Hozat ilçeleri ile anlurfann Siverek ilçesinden gelerek Ovacktaki yaylalara çkan göçerler, zorlu doa koullaryla mücadele ederek geçimini hayvanclkla salyor.
lkbaharda Munzur ve Mercan dalarna doru atlarla yola koyulan ve yaklak 3 bin 370 rakmdaki Ikvuran, Yalmanlar, Ziyaret, Mercan ve Eripnar yaylalarna çkan göçerler, souk ve yamurlu havalara karn koyunlarn besleyebilmek için ura veriyor.
- Erkekler koyun güdüyor, kadnlar sam yapyor
Mays-ekim aylar arasnda konakladklar yaylalarda doayla iç içe, eitim, salk, teknoloji ve sosyal hayat imkanlarndan uzak yaayan göçerler, yllardr et ve süt ürünleri üretip ülke ekonomisine katkda bulunuyor.
Bölgede genellikle avak airetine mensup olan göçerlerin erkekleri gece gündüz koyunlar güderken, kadnlar ise günde iki kez samn yaptklar koyunlarn sütüyle peynir üretiyor.
Yaylada güne erken balayan kadnlar, günlük ilerinin yan sra kaldklar çadrlar temizleyerek, ekmek piiriyor, ayran yayyor ve elde çamar ykyor.
- Hayvanlarn korumak için gece nöbet tutuyorlar
Zorlu yayla yollarnda ulam atlarla salayan göçerler, boz ay, kurt ve çakal gibi yabani hayvanlardan sürüleri korumak için de geceleri kangal köpekleri eliinde nöbet tutuyor.
Havalarn iyice soumaya balad ekim ayyla yaylalardan inip evlerine doru dönü yolculuuna geçen göçerler, k mevsimini köylerinde geçiriyor.
Göçerlerden 55 yandaki brahim Köse, AA muhabirine yapt açklamada, yaklak 40 yldr hayvanclkla uratn söyledi.
Yayla yaamnn zorluunu anlatan Köse, Hayvanclkla uraarak aile bütçesine katkda bulunuyorum. Ovack, doas ve meras ile hayvan yetitiriciliine uygun bir ilçe. Her sene ilkbaharda yaylalara çkyoruz. Yaklak 3 ay dalarda konaklyoruz. Yaylada bazen üzerimize dolu ya da yamur yayor, koyunlar otlatmakta zorluk yayoruz. Yayladan ilçeye ulam atlarla salyoruz. dedi.
- Günün ilk klaryla uyanyoruz
Kadnlardan enay Köse de hayvanclkla uramann yorucu olduunu belirtti.
Yayla hayatnn ehir hayatna göre zor olduunu ifade eden Köse, öyle konutu:
Yaylalar bazen çok souk oluyor ve bu yüzden eziyet çekiyoruz. Ellerimiz çatlyor, yüzümüz yanyor. Biz kadnlar günün erken saatlerinde uyanyoruz, kahvalt hazrlyoruz, çadrlardaki ilerimizi tamamlyoruz. Günde iki kez koyunlar sayoruz ve elde ettiimiz sütle peynir yapyoruz. Gece de yabani hayvan saldrlarna kar yatmyoruz, sabahlyoruz. Ay, kurt geliyor. Köpekler var. Köpekler havlaynca bizler de hemen uyanp hayvanlarmz korumaya çalyoruz.