Diyarbakrda Karacada eteklerinde doal kaynak sularyla yetitirilen ve rengi, aromas, lezzeti ile özellikle bölgede yaayan insanlarn damana hitap eden Karacada pirinci, sofralardaki yerini ald.
Karacada eteklerinde kar sularnn mart ve nisan aylarnda erimesiyle beslenen pnar, dere ve çaylar ile sulanan pirincin hasad yaplarak, sofralara yolculuu balad. Nisan aynda ekimi yaplan pirinç, tarlalardan biçer ve insan gücü ile toplanp kurutulmasnn ardndan çeltik fabrikalarnda yaplan ilemler sonrasnda sata hazr hale geldi.
Dicle Üniversitesi (DÜ) Ziraat Fakültesi Öretim Üyesi Doç. Dr. Aydn Alp, Karacada pirinci tanesinin yüzde 8 ile 12sinin proteinli bileiklerden olutuunu, bu orann dier pirinçlerden daha yüksek olduunu söyledi.
- Yüksek protein ve niasta pilava lezzet katyor
Karacada pirincinin orta irilikte olduunu belirten Alp, en önemli özelliinin rengi, aromas ve lezzeti ile bölgede yaayan insanlarn damana hitap ettiini, bundan dolay özellikle bölgede rabet gördüünü bildirdi.
Karacada pirinci pime esnasnda tanelerin su çekme kabiliyeti yüksektir, lapalama ve yapkanlk görülmez. Tane bünyesindeki yüksek protein ve yüksek niasta pilav lezzetli klmaktadr. diyen Alp, bu pirincin özellikle Karacada eteklerinde Diyarbakrn çermik, Kocaköy, anlurfann Siverek ve Viranehir, Mardinin Derik ilçesi ve köylerinde yetitirildiini kaydetti.
Pirincin, Karacadan eriyen souk kar sularna dayankllnn yüksek olduunu dile getiren Alp, öyle devam etti:
Karacada topraklar, volkanik püskürtülerin tortulamasyla derin kaya tabakalarndan oluan bir toprak tabakas durumundadr. Organik maddece zengin olsa da yüzde 5 derin olmayan bir profile sahiptir. Üst üste 2-3 yldan fazla üretim metodunu kaldracak bir potansiyel gözükmemektedir. Sulu alanlarda, çeltik bu topraa uyum salayabilecek en önemli bitkidir. Karacada çeltiinin dekara verimi 450 ile 500 kilogram civarndadr.
- 50 yldr pirinç yetitiriyor
Üretici Hadi Gülçer de yaklak 50 yldr Karacada eteklerindeki tarlalarnda pirinç ektiini, aylarca bakmn yapp suladklarn, ekim aynda ise biçtiklerini söyledi.
Eskiden tarlay orakla imdi ise biçer makinesi ile biçtiklerini dile getiren Gülçer, biçim ileminin ardndan pirinci sererek kuruttuklarn aktard.
Kuruttuklar pirinci çeltik fabrikasna götürdüklerini bildiren Gülçer, Orada pirince dönütürdükten sonra torbalar halinde alp satyoruz. Bu pirince alan insanlar sürekli istiyor. Karacada pirincini dier pirinçlerden ayran birçok fark var. Pilav yapldnda ertesi güne kaldnda dahi yine ayn lezzetini koruyor. Karacada yer olarak pirinç madenidir. Burada pirinç çok verimli yetiiyor. ifadelerini kulland.
- Diyarbakr için esmer, dier illere de beyaz pirinç
çeltik Fabrikas sahibi lhan Avc ise Karacada pirincinin uzun ve meakatli bir yolculuktan geçtiini anlatt.
Pirincin tarlada biçildikten sonra fabrikaya getirildiini, fabrikada her tarla sahibinin pirinçlerini koymas için ayr bir ambar bulunduunu aktaran Avc, konumasn öyle sürdürdü:
lk önce pirinçleri çeltik havuzuna döküyoruz. Orada elevatörler yardmyla eleklere gidiyor. Eleklerde sap çöpü alndktan sonra soyuculara geliyor. Hemen ardndan pirinçlere renk veriyoruz. Diyarbakr halk pirinci genelde esmer seviyor ama baka illere beyaz gönderiyoruz. Paketleme aamasndan sonra da vatandalara ulamasn salyoruz.
- Hedefimiz bu pirinci tüm Türkiyeye ulatrmaktr
Karacada pirincini dier pirinçlerden ayran en belirgin özelliinin piirme esnasnda 1 bardak pirince 3 bardak suyun katlmas olduunu ifade eden Avc, dier pirinç türlerinde ise 1 bardak pirince 1 bardak su eklendiini dile getirdi.
Avc, öyle dedi:
Karacada pirinci tereyayla yapld zaman yannda et yapmaya gerek kalmaz çünkü çok lezzetlidir. u anda özellikle bölge illere sat yapyoruz ama hedefimiz bu pirinci tüm Türkiyeye ulatrmaktr. Bunun için ulusal marketlerle görüme halindeyiz. Bu lezzetli pirinci bir kez tattrp herkesin sofrasnda bulunmasn salayacaz.