Küresel snma bata olmak üzere birçok nedenden kaynakl olarak 2020 yl Türkiye açsndan yalarn en düük, scaklklarn ise en yüksek yaand yl oldu. Kuraklkla ilgili tehlike sirenlerinin çald 2020 ylna ilikin Meteoroloji Genel Müdürlüü klim ve Zirai Meteoroloji Dairesi Bakanlnn hazrlad raporlar, scaklklardaki ciddi artlar ve yalardaki ciddi düüleri göz önüne serdi.
EYLÜLDE 93 NOKTADA EKSTREM SICAKLIK
2020 ylnda Türkiyenin 198 merkezinde scakln uzun yllardr kaydedilen scaklk ortalamasnn üzerine çkarak ekstrem deerlere ulat belirlendi. 2020de ubat, mays, haziran, austos, eylül, ekim ve kasm aylarnda ekstrem scaklk rekorlar yaanan aylar oldu. Eylül ay 93 merkezde ekstrem scaklk kaydyla, ekstrem scakln en çok yaand ay oldu.
EKSTREM SICAKLIK REKORU KIRAN BÖLGELER
En yüksek ekstrem scaklk yaanan bölgeler ölçülen scaklk ve ortalamaya göre derece farklar öyle sraland Yumurtalk 45.6, fark 6 derece. Dalaman 43.2, fark 5.2 derece. Manavgat 42.1, fark 4.6 derece. Boyabat 43.1, fark 4.6 derece. Osmaniye 45.3, fark 4.1 derece. Milas 42.3, fark 4.1 derece. Kozan 42.3, fark 3.7 derece. slahiye 44.1, fark 3.6 derece. Akhisar 42.6, fark 3.4 derece. Mula 39.2, fark 3.4 derece.
2020-2021 SU/TARIM YILI YAILARI AZALDI
2020-2021 Su-Tarm Yl 3 Aylk Alansal Kümülatif Ya Raporuna göre, 1 Ekim-31 Aralk 2020 dönemini kapsayan 2021 su/tarm yl yalar uzun yllar normali ve önceki yl yalarnn altnda gerçekletii belirtildi. Türkiye geneli üç aylk ya 101.1 mm, normali 195.6 mm (1981-2010) ve 2020 su/tarm yl ayn dönem ya ise 153.6 mm ölçüldü. Yalarda normaline göre yüzde 48, 2020 yl su/tarm yl yalarna göre ise yüzde 34 azalma oldu. Tüm bölgelerde normallerine göre yüzde 35in üzerinde azalma gerçekleti.
TÜM LLERDE YAI NORMALN ALTINDA
2021 su/tarm ylnda il yalarnda tüm iller normallerinin altnda ya ald. Kütahya, Bursa, Bilecik çevreleri, ç Anadolunun orta ve kuzey kesimleri, Orta Karadeniz, Dou Anadolunun kuzeybats, Van Gölünün kuzey ve bats, Artvin, Ar, Mardin, Diyarbakr, Osmaniye, Hatay çevreleri ile Konyann güney kesimlerinde normallerine göre yüzde 40tan fazla azalma gösterdi. Amasya ve Tokat çevrelerinde azalma yer yer yüzde 80lerin üzerine çkt. En yüksek ya 424 mm ile Rizede, en düük ya 32 mm ile çorumda, en fazla azalma ise yüzde 76 ile Amasyada gerçekleti.
TÜM BÖLGELERDE YAILAR AZALDI
Bölgelerde yalar normaline göre ç Anadoluda yüzde 61, Karadenizde yüzde 51, Dou Anadoluda yüzde 49, Marmara ve Egede yüzde 46, Akdenizde yüzde 43, Güneydou Anadoluda yüzde 37 azald. 2020 su/tarm yl yalarna göre ise Akdeniz ve Güneydou Anadoluda yüzde 47, ç Anadoluda yüzde 46, Ege ve Dou Anadoluda yüzde 25er, Karadenizde yüzde 21, Marmarada ise yüzde 8 azald.
SONBAHAR ORTALAMA YAI 65.8 MM
2020 Sonbahar Mevsimi Ya Deerlendirmesi raporuna göre ise yalar hem normal hem de 2019un altnda gerçekleti. 2020 yl sonbaharnda yurdumuz ortalama 65.8 mm ya alrken, normali 140.6 mm (1981-2010) ve geçen yl sonbahar ya 74.3 mm oldu. Yalar normaline göre yüzde 53, 2019a göre yüzde 11 azald. En fazla azalma yüzde 59la ç Anadoluda oldu. Ege ve Karadenizde son 40 yln en düük yal sonbahar yaand.
AMASYA VE TOKATTA YÜZDE 80N ÜSTÜNE çIKTI
Sonbahar yalar Adyaman, anlurfa civarlar, Giresun ve Trabzon sahil kesimi, Kocaeli, Sakarya ve stanbulun Karadeniz kylar hariç tüm yurtta azald. Özellikle Antalyann dousu, Sivasn bats ve Amasya, Tokat civarlarnda azalma yüzde 80lerin üzerine çkt. 2020 yl sonbahar mevsiminde 81 ilin tamam normalin altnda ya ald. En fazla azalma yüzde 84 ile Amasya, en az ya
ARALIK ALANSAL YAI RAPORU
2020 Yl Aralk Ay Alansal Ya Raporuna göre de yalar ülke genelinde hem normalinin hem de 2019 yl Aralk ay yalarnn altnda gerçekleti. Aralk aynda 44.7 mm ya kaydedilirken, normali 76.8 mm (1981-2010) ve 2019 yl Aralk ay ya 95.3 mm oldu. Yalarda normaline göre yüzde 42, 2019 yl Aralk ayna göre yüzde 53 azalma yaand.
ANTALYA VE ZMR HARç, TÜM LLER NORMALN ALTINDA
Aralk yalar Afyonkarahisar, Uak, Kütahya, Eskiehir, Bilecik, Bursa, Kastamonu ve Karabük çevreleri ile Erzurumun kuzey kesimlerinde normallerine göre yüzde 80in üzerinde azald. zmir ve Antalya sahil kesiminde ise normaline göre yüzde 40n üzerinde art kaydedildi. Aralk aynda il yalarnda zmir ve Antalya haricindeki tüm iller normalin altnda ya ald. Afyonkarahisar 10.3 mm ile en az, Antalya ise 183.2 mm ile en fazla ya kaydedilen il oldu. Normaline göre en fazla azalma yüzde 83 ile Afyonkarahisarda meydana geldi.