KARS (AA) - 1. Dünya Savanda Rus igali altndaki topraklar kurtarmak için balatlan ve çok sayda askerin Allahuekber ve Soanl dalar bata olmak üzere yöredeki çatmalar ve dondurucu souklar nedeniyle ehit dütüü Sarkam Harekatna katlan Mehmetçiin vatann kurtarmak için gösterdii azim ve kararllk unutulmuyor.
22 Aralk 1914te balayp 15 Ocak 1915te sona eren ve son 140 yln en ac olaylar arasnda gösterilen Sarkam Harekatnn 107nci ylnda, harekatn yapld Karsn Sarkam ilçesi ve harekatn balad nokta olan Erzurum bata olmak üzere yurdun birçok ehrinde anma etkinlikleri organize edilecek.
Harekatta ehit olanlar anmak için Sarkamta her yl ocak aynn ilk haftas düzenlenen yürüyü ve etkinlikler 7-9 Ocakta gerçekletirilecek.
Tarih boyunca kahramanlyla bilinen Mehmetçiin Sarkam Harekatnda binlerce ehit vermesine ramen vatan kurtarmak için çetin iklim ve corafi artlar ile dondurucu souklara ramen istiare emir verilene kadardr sözü dorultusunda komutanlarnn emirlerini yerine getirerek mücadele edip ehadete kavumas hafzalardaki yerini koruyor.
Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Tarih Bölümü Öretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Ural, AA muhabirine, Sarkam Harekatnn bölge kaderini hem siyasi anlamda hem de sosyolojik anlamda deitiren önemli hadise olduunu söyledi.
1877-78 Osmanl-Rus Savayla mücadelenin Kafkasya corafyasndan Anadoluya tandn ifade eden Ural, Türkiyenin teminat anlamnda çok da önemli bir yere sahip olan Kars, Ardahan ve Batumun bu tarihte Ruslarn eline geçtiini hatrlatt.
Ural, Dolasyla artk Ruslarla olan mücadele bu dakikadan sonra, Kafkasyadan Anadoluya tanmtr. Dolasyla Sarkam harekat bu anlamda bu gidiata dur demek adna Ruslar yeniden Kafkasya corafyasna geri atmak amacyla planlanmtr ve harekatn siyasi maksad da buna hizmet eder ekildedir. dedi.
Ural, Enver Paann 14 Aralkta bölgeye gelmesiyle Sarkam Harekatnn 22 Aralkta balamas için dümeye basldn anlatarak, sözlerini öyle sürdürdü:
Harekatn iki önemli noktas vardr, bunlardan bir tanesi Türk kuvvetlerinin bir çevirme harekatyla baskn tarznda Rus kuvvetlerini kuatabilmesi, ikinci nokta ise ters cephe muharebesiyle çekilen Rus kuvvetlerini 2 ate arasna alarak yok etme prensibine dayanmaktayd. Harekat planland gibi balad fakat daha öncesinde, gerek corafya, gerek iklim artlar bu planlamann ne yazk ki dnda tutulmutur. Türk ordusunun da hazrl buna göre olmamtr, özelliklede 7 Kasm 1914de ön görülen yardmn Rus donanmas tarafndan engellenmesi, bölgeye yardm ulatracak gemilerin batrlmasyla 3. Ordunun k harekat için lojistik hazrl ne yazk ki yeterli kalmamtr.
- Mehmetçik, ehadet pahasna komutanlarnn emrini uygulad
Osmanl Ordusunun harekatta 26 ve 29 Aralk 1914te Sarkam almak için taarruz düzenlediini dile getiren Ural, Fakat her ikisinde de düman kuvvetleri yaplan Türk harekatnn farknda olarak zamannda önlemler alm ve Mehmetçiin mücadele azmine, kararllna, fedakarlna ve sava gücüne ramen Karstan hatta Tiflis, Erivan üzerinden çeitli yardm kollarn bölgeye göndererek burada bir askeri dengeyi salayabilmilerdir. 26 ve 29 Aralkta yaplan 2 taarruzda ne yazk ki Rus direnci krlamam ve dolaysyla Sarkam ele geçirilememitir. Bu muharebe srasnda gerek 9. Kolordu gerekse 10. Kolordu çok büyük kayplar vermitir. ifadesini kulland.
Prof. Dr. Selçuk Ural, Türk askerlerinin kayplara ramen komutanlarnn emrini yerine getirip zorlu corafyada cesaretiyle, fedakarlyla mücadele ettiini vurgulayarak, sözlerini öyle tamamlad:
Türk ordusu çetin corafyada akln alamayaca kadar bir ilerleme kaydetmitir. Normal artlarda günlük 20 kilometre ilerlemesi gereken bir ordunun bütün gücüyle günlük 40 kilometre kadar ilerlemesi, düman birlikleriyle mücadele içerisine girmesi, savamas Mehmetçiin kahramanlna esiz bir örnektir. Burada hava durumu oldukça çetindir. Mehmetçik harekatta hem dümanla hem de karla, yokluk içinde mücadele etti, 2-3 gün yürüdüü halde tek bir scak yemek yemeden, dinlenmeden komutanlarn emirlerini yerine getirmek için cann diine takarak mücadele etmitir. Dünyada böyle bir fedakarl, kahramanl gösteren orduyu çok az gösterebiliriz.