Merkez Sur ilçesinde çatmalardan sonra iletmecilerin youn ilgi gösterdii tarihi evler, kafe, restoran ve sanatsal faaliyetlerde kullanlrken, tarihi evleri ziyaret edenler evlerin eyvan ve avlularnda oturarak derin sohbetlere dalyor. 2 yl öncesine kadar hendek ve barikatlar nedeniyle youn silah seslerinin yankland sokaklardan yükselen müzik sesi tarihi ilçeyi görmeye gelenlere nostaljik anlar yaatyor. Hendeklerin kazld dönemde yok pahasna satlan eski kent mimarisinin ayakta kalan son tarihi evlerine adeta paha biçilemiyor. Bir bölümü restore edilen tarihi evlerin fiyat konumu ve büyüklüüne göre 1-3 milyon lira arasnda deiirken, kiralar ise, 5-15 bin liradan balyor.
Her yl yerli ve yabanc binlerce turistin aknna urayan tarihi Sur ilçesinin 6 mahallesinde PKKllar tarafndan 2 yl önce kazlan hendek ve kurulan barikatlarn kaldrlmas amacyla balatlan operasyonlar yaklak 3,5 ay sürerken hafriyat kaldrlmas ve imar çalmalar nedeniyle uygulanan yasak halen sürüyor. Operasyondan sonra binlerce evin ar hasar gördüü ve ykld Surun 6 mahallesinde alt ve üst yap çalmalar devam ediyor. 17inci Yüzyln mehur seyyah Evliya çelebinin gezdii ve gördüü yerler arasnda en güzel evlere sahip olan beldenin Diyarbakr olduunu söyletecek kadar etkileyici olan avlulu, ayvanl tarihi Diyarbakr evlerinin says gittikçe azalrken, Karacadan siyah bazalt talaryla iklim koullarna göre ekillendirilen, her iklime özgü bir mimariyi yanstan Diyarbakr evlerine çözüm sürecinin de etkisiyle kente gelen yerli ve yabanc turistler büyük ilgi göstermiti.
çÖZÜM SÜREC BTT, çATIMALAR FLAS ETTRD
çözüm sürecinde Sur ilçesinde tatilci ve turistlerin sk ziyaret ettii birçok kilise, han, hamam, cami ve kültürel yapnn bulunduu Fatihpaa, Hasrl, Cemal Ylmaz, Saraykap ve Ali Paa mahallelerinde hendek ve barikat olaylarndan önce onlarca iletmeci, trilyonlarca lira masraf ederek tarihi Diyarbakr evlerini kafe, restoran ve sanatsal faaliyetler için hizmete açt. çatmalar öncesi tatilci ve turistlerin büyük ilgi gösterdii bu tarihi mekanlar, 2015 yl sonunda çözüm sürecinin bitmesi ve çatmalarn tekrar balamasyla birlikte kapand ve iletmeciler iflas etti. çatmalarn yaand bölgelerde bulunan birçok ev ve iyeri de sahipleri tarafndan adeta yok pahasna satld.
O EVLER MD TEKRAR REVAçTA
Halen yasakl olan Surun 6 mahallesinde alt ve üst yap çalmalar devam ederken, tescilli olanlara ait tarihi Diyarbakr evlerinin bir bölümü de restorasyona tabii tutuldu. 2 yl önceki çatmalar srasnda birçok ev ve iyeri adeta yok pahasna satlrken, günümüzde durum tersine dönmü durumda. Yasakl 6 mahalledeki Gazi Caddesine yakn sokaklar ile Surun dier yasakl olmayan mahallelerinde yer alan ve sahipleri tarafndan halen kullanlan tarihi evlere iletmeciler tarafndan ilgi gösteriliyor. Surdaki Gazi ile Melikahmet Caddesine yakn konumda bulunan eski Diyarbakr evlerinin fiyat büyüklüüne göre 1-3 milyon lira arasnda deiiyor. Surda 6 mahallenin yan sra Ali Paa ve Lalebey mahallerindeki kentsel dönüüm projesinin de bitmesiyle tarihi Diyarbakr evlerinin fiyatnn konum ve büyüklüüne göre daha da yükselebilecei belirtildi.
çatmalardan sonra restorasyona alnan 90 metrekarelik avlulu, eyvanl tarihi Diyarbakr evini aylk 5 bin liraya kiralayan Diyarbakrn ilk kahvalt salonunun sahibi iletmeci Alaaddin Klç, bu tarihi evi kafe ve restoran olarak kullanmak istediini söyledi. Klç, tarihi evlerden birini satn almak istediini ancak, çok pahal olunca kiralamak zorunda kaldn belirtti. Klç, öyle dedi:
Surda istemediimiz çatmalar oldu. Bu ev de çatmalarn olduu mahalledeydi ve büyük hasar görmütü. çatmalar srasnda buna benzer eski Diyarbakr evlerini yok pahasna satanlar da oldu. Eyasn alp, arkasna bakmayanlar bile oldu. çatma sürecini frsata çevirenler de tabii ki oldu ve bu evleri ucuza satn ald. çatmalar bittikten sonra bu evlerin fiyat ve kiralar hzla artmaya balad. Buray kafe, restorant ve Mezopotamya mutfann unutulmu tatlarn yeniden gün yüzüne çkarmak için kiraladm. Onarm halen devam ediyor dedi.
SOKAKLARDA MÜZK SES
Diyarbakrda turizmin kalbi durumunda bulunan geçmii tarihçilere göre 6 bin yla dayanan Surda çatmalardan sonra iletmecilerin younlat tarihi evleri kent sakinleri de sk ziyaret ediyor. Özellikle hafta sonlar kafe, restoran ve sanatsal faaliyetlerde kullanlan tarihi evleri ziyaret edenler evlerin ayvan ve avlularnda oturarak sohbete dalyor, canl müzik ile adeta couyor. 2 yl öncesine kadar hendek ve barikatlarla birlikte youn silah seslerinin yükseldii, Diyarbakrllarn Küçe diye tanmlad sokaklardan yükselen müzik sesi tarihi ilçeyi görmeye gelenlere nostaljik anlar yaatyor.
Ancak ilçenin 6 mahallesinin büyük bölümünün halen yasakl olmas, kentsel dönüüme alnan Surdaki Alipaa ve Lalebey mahallelerinde ykma devam edilmesinin oluturduu görüntüler, kent sakinlerini üzüyor.