Psikolog Duygu Barlas, cinsel istismara urayan çocuun fiziksel ve psikolojik bütünlüüne kar tehdit aldn belirterek bu tehdidin çocukta azmsanmayacak bir travmaya neden olduunu söyledi.
Davranlarndaki deiiklie dikkat!
Cinsel istismarn tespit edilmesinden sonraki süreçte ilk yaplacak eyin çocuun fiziksel güvenliini tekrar salamak ve onu koruma altna almak olduunu ifade eden Barlas, taciz ya da cinsel istismara uram çocuun hem fiziksel hem de psikolojik tepkiler verdiini belirterek tepkileri öyle sralad:
Uyku bozukluklar, ebeveynlere kar gelme, ani ve sonunu düünmeden davranma, itah problemleri sk görülen sorunlardr. Bu problemlere ek olarak özellikle cinsel istismarn anlalmasnda belirgin ipuçlar vardr.
çocuun cinsellikle ilgili konulara yandan daha fazla ilgi göstermesi, ya ile uyumlu olmayan cinsel davranlarda bulunmas ve konumas bu belirtilerin banda gelmektedir. Ayrca çok sk genital bölgeye dokunma, özel bölgelerini gösterme ihtiyac, annesini ve babasn veya bir bakasn ar bir ekilde öpmesi, onlara fazlaca dokunma istei göstermesi de bu ipuçlar arasnda saylabilir.
çocuun gece-gündüz alt slatmaya balamas, okul-akran konusunda çatmalar yaamas, gece sk kbus görmesi, bedenini kirli veya zarar görmü olarak nitelendirmesi örnek olarak verilebilir. Ayrca cinsel istismara uram çocuklarn sklkla çizdikleri resimlerde, oynadklar oyunlarda veya hayallerinde yaam olduklar duruma ilikin ipuçlar bulunmaktadr.
Her çocukta farkl tepkiler ortaya çkar
Tüm bu belirtilen durumlarn olmasnn % 100 çocuun istismara urad anlamna gelmediine dikkat çeken Barlas, Belirtiler çocuktan çocua farkllk gösterebilir. Bir çocuk içe kapanp, alama, bedeni ile ilgili ikyet etme davranlarn gösterirken, bir dier çocuk önceden olmad kadar öfkeli, saldrgan hale gelebilir. Erkek ya da kz belirtileri diye ayrmak yerine çocuun olaan hal ve davranlarnda deiiklik olmas en büyük belirleyicidir. Bu noktada önemli olan annelerin ve babalarn çocuun olaan halinin dnda davran göstermi olup olmadn gözlemlemeleridir diye konutu.
çocuk koruma altna alnmaldr
Cinsel istismara uram çocuk fiziksel ve psikolojik bütünlüüne kar tehdit alm demektir diyen Barlas, u uyarlarda bulundu:
Bu tehdit çocukta azmsanmayacak bir travmaya yol açabilir. Cinsel istismarn tespit edilmesinden sonraki süreçte çocuun fiziksel güvenliliini tekrar salamak ve onu koruma altna aldktan sonra çocuk yarglanmadan dinlenmelidir. Eer çocuk bunu bir öretmenine açklam ise, öretmen bunu gerekli yerlere ve aileye bildirmelidir. Eer çocuk ailesine bu durumu açklam ise yine aile gerekli yerlere bu durumu bildirmek ile yükümlüdür. çünkü cinsel istismar bir suçtur ve mutlaka gerekli yerlere bildirilmesi gerekmektedir.
çocuk yargdan uzak bir ekilde dinlenmeli!
çocuun çevresindeki kiilerin travmay atlatabilmesinde çocua en çok destei verecek kiiler olduunu belirten Barlas, Bu yüzden bu kiilerin son derece yargdan uzak bir ekilde çocuu dinlemeleri, ona tekrardan korunakl ve güvenli alan salamalar gerekmektedir. çocua asla günah, ayp, saklamamz gerek eklinde cümleler kurulmamal, çocua her zaman destek olunaca aktarlmaldr. Ancak bu korumann ar düzeyde olmamasna dikkat edilmelidir. çocuk sosyal çevresinden ve okulundan uzaklatrlmamaldr. Bu güven ve korunma çocuu d dünyadan soyutlamadan salanmaldr diye konutu.
O kiiyle ilikisi kesilmelidir
çocuun istismara urad kii ile ilikisinin mutlak suretle kesilmesi gerektiini vurgulayan Barlas, u tavsiyelerde bulundu:
O kiinin artk kendisine zarar veremeyecei çocua bildirilmelidir. çünkü istismara urayan bir çocuun en büyük eksii kendisini güvende hissetmemesidir. çocuun bir süre uyku, itah, duygularn düzenleme konusunda sknt yaayabileceini aileler bilmeli, çocuun eski düzenine geri dönmesini hemen beklememelidirler. çocua anlay ile yaklalmal, eski düzenine hzl bir ekilde dönmesi için bask yaplmamaldr. Cinsel istismara bal olarak ailelerde de zaman zaman öfke ve suçluluk duygular görülebilir. Engelleyemedik, bizim suçumuz, koruyamadk tarznda düünceler sklkla görülebilir. Bu tip düünceler, öfke ve suçluluu arttrabilir, bu durum çocua da yansyabilir. Bu noktada ebeveynlerin mümkün oldukça duygularn düzenlemeleri, kendilerini suçlamamalar gerekmektedir. Ancak çou kez bu durumlar aileler ve çocuklar tek balarna atlatamazlar, destek almalar gerekebilir.
Profesyonel yardm alnmal
Travma tedavisinin özel bir tedavi olduunu belirten Duygu Barlas, Bu noktada çocuk için profesyonel yardm alnmas gerekli olabilir. Cinsel istismarlar ve buna bal olarak olumu olan travmalar tedavi edilmez ise yetikinlikte izleri görülebilir. Cinsel kimlik geliiminde bozulmalar, kronik depresyon, kiilik bozukluklar, yeterince salkl olmayan ilikiler, kar cins ile ilikili sorunlar ortaya çkabilir. Sadece yetikinlikte deil, çocuun mevcut hayat içerisinde de aksamalara sebebiyet verebilir. Dikkat ilevlerinde bozulma, aralkl öfke patlamalar, ciddi düzeyde unutkanlklar, okuldan ve arkadalardan uzaklama, aile ile iletiimin azalmas gözlemlenebilir. Travma çözümlenmediinde ve tedavi edilmediinde bu tip durumlar kaçnlmazdr.