Dijital letiim Uzman Emre Yazcolu Aslsz kayp ve yardm ilanlarnda yer alan telefon numaralar arand zaman dolandrclarn hesabna kontör ya da fatura bedeli gibi yansmalar oluyor
Doç. Dr. Ayad Güdekli Sosyal medyada aslsz paylam yapanlara resmi yaptrm olmas önemli. Aldklar cezalarn da medyada yer bulmas hiç üphesiz caydrc olacaktr
Sosyal medyada gerçek ihbarlarn deerlendirmesinde zamanla duyarszlamaya neden olan aslsz kayp ilanlarndaki telefon numaralarn arayan baz vatandalarn dolandrld bildirildi.
nsanlarn hassasiyetlerini suistimal isteyen kötü niyetli kiiler tarafndan verilen aslsz ilanlarda yazl telefon numaralarn arayan vatandalarn, dolandrclarn tuzana düebildiine dikkati çeken uzmanlar, bu yolla vatandalardan kontör ya da fatura bedeli tahsil edildii uyarsn yapt.
Dijital letiim Uzman Emre Yazcolu, son zamanlarda artan kayp ve hasta çocua yardm ilanlarnn bir hayli ses getirmeye baladn, bu durumun art niyetli kiiler tarafndan kötüye kullanlmaya balandn belirtti.
Toplumdaki hassasiyeti frsata çevirmek isteyen baz art niyetli kiilerin duygu sömürüsü yaparak fayda elde etmeyi amaçladna dikkati çeken Yazcolu, Günümüz sosyal medya mecralarnda yalan haberler gerçek haberlere oranla yaklak 10 kat daha hzl yaylyor. Bu durumun farknda olan örgütler Kzm kayp, Allah rzas için paylan, Vicdan sahibiysen payla gibi iletileri yayarak, milyonlarca etkileim elde ediyorlar. Geçmi dönemlerde yaptm birtakm incelemelerde ilanlarda yer alan fotoraflarn stok fotoraf sitelerinden veya cast ajanslarnn internet sitelerinden alndnn farkna vardm. ifadelerini kulland.
Sahte numara, isim, kullanc ad ve fotorafla oluturulan profillerde genellikle kayp çocuk ya da hasta bebek ilanlarnn yer aldn vurgulayan Yazcolu, öyle devam etti:
Dolandrclar bu yöntemle hem etkileim hem de takipçi saylarnda kolaylkla büyük art salyor. Etkileimi yüksek olan hesaplardan hemen akabinde kyafet, moda, dekorasyon, gda, kozmetik ürünleri gibi internet üzerinden sat yaplan ürünlerden ilanlar alp para kazanyorlar. Daha sonra bu profiller, sayfalar belirli bir kitleya ulanca eski tüm gönderiler silinip sayfa ad deitirilerek sata çkarlyor. Ne yazk ki böyle nitelikli biçimde insanlar dolandranlar, sömürenler kendilerine sosyal medya uzman sfatn koyuyorlar. Öte yandan aslsz kayp ve yardm ilanlarnda yer alan telefon numaralar arand zaman dolandrclarn hesabna kontör ya da fatura bedeli gibi yansmalar oluyor. Yardm kampanyas düzenlemi gibi göstererek büyük vurgunlar elde ediyorlar. Sosyal medyada skça karlatmz bu tarz gönderileri paylarken çok dikkatli olmal, kaynan ve doruluunu teyit etmeliyiz. çou zaman bu tip sahte paylamlarda verilen telefon numaralar yanl veya iptal edilmi oluyor. O yüzden çevremizi de yanl yönlendirmemek adna doruluunu teyit edilmeden paylamamal, vicdan ve duygu sömürüsüne alet olmamalyz.
Kültürel dezenformasyon uyars
Doç. Dr. Ayad Güdekli ise sosyal medyann yaygnlamas ve kullanm yann dümesinin büyük kitlelere ulaabilmeyi beraberinde getirdiini söyledi.
Bu durumun bilgi kirlilii ve manipülasyona da yol açtn ifade eden Güdekli, Bu durum insani duygularn istismar ile birlikte kültürel dezenformasyonu douruyor. Medyada yer alan her bilginin doruluunu ölçebilme ve etkileimde kontrollü olabilme pek de pratik bir ilem deil. dedi.
Güdekli, sorunlarn çözümünde medya okuryazarlnn kritik öneminin su götürmez bir gerçek olduuna dikkati çekerek, erken dönem eitim müfredatnda medya okuryazarl dersinin olmas ve iin ehli eitimciler eliinde okutulmasnn yanltc ve çarptc paylamlar önlemede kritik önem tadn bildirdi.
Medyann panzehiri yine medyadr
Sosyal medyada her iletinin dikkatli incelenmesi gerektiini vurgulayan Güdekli, öyle devam etti:
Elbette, her paylama üpheci bir gözle baklsn demiyorum ama sosyal medyada güvenilir kaynaklarn paylamlarna itibar etmek gerekir. Sosyal medyada yaplan belli belirsiz, gerçeklii tartmal paylamlarn toplumsal noktada tesiri zaman zaman kitlesel bir reflekse dönüüyor ve önüne geçilemez boyutlara eriiyor. Medyann panzehiri yine medyadr. Medyada söz konusu istismar içerikli paylamlara dikkat çekmek ve uyarc bir takm haberler yapmak da önleyici bir etki oluturabilir, keza oluturuyor.
Güdekli, duyarl ve dikkatli bir toplum olmann yolunun önce ebeveynlerin bilinçlendirilmesinden geçtiini söyledi.
Ardndan eitim stratejilerinin devreye girdiini ifade eden Güdekli, Sosyal medyada yer alan aslsz ve istismar içerikli paylam yapan kullanclara birtakm resmi yaptrmlarn olmas mutlaka önemli. Bunun yannda, bu tip paylamda bulunanlarn aldklar cezalarn da medyada yer bulmas hiç üphesiz caydrc olacaktr. eklinde konutu.
Kayp çocuk haberleri
Klinik Psikolog Banu Yaar da son dönemde kayp çocuklarla ilgili haberlerin toplumu özellikle de anne babalar oldukça sarstn belirtti.
Bunun zaten var olan korku ve kayglarn daha da artmasna sebep olduuna deinen Yaar, Anne, babalar çocuklarn koruyamama konusunda eskiye oranla çok daha fazla kaygl. Burada dikkat edilmesi gereken nokta çocuklarmz koruyalm derken onlarn oyun oynama özgürlüklerini ellerinden almamak. Tedbirli olmak önemli fakat bu durum çocuklarn günümüzde zaten az olan oyun alanlarnn daha da kstlanmasna yol açmamal. ifadelerini kulland.
Yaar, ebeveynlerden çocuklarn koruma altna almak adna Bak yanmdan uzaklama, elimi brakma, seni de haberde gördüün çocuk gibi kaçrrlar eklinde cümleler duyabildiklerini aktararak, çocuklara kendini korumay öretmenin gerekli olduunu fakat bu ekilde ekstra korku vermek yoluyla tedbir almaya çalmann çocuklarda kayg sorunlarna, baz duygu ve davran problemlerine yol açabildiine dikkati çekti.
Kayp çocuklarn ailelerinin yaad süreçlerin çok zor olduunu ifade eden Yaar, unlar kaydetti:
çocuu kaybolan ailelerin yaad zorluu gelen aslsz ihbarlar daha da artrmaktadr. çocuklaryla ilgili küçük bir habere bile ihtiyaç duyan aileleri aslsz ihbarlar her seferinde yeniden ykmaktadr. Ölüm haberini veren ya da yanl yer bildirimi ile bu ihbarlar yapan insanlar psikolojik olarak kesinlikle salkl bireyler deil. Dierinin acs üzerinden kurgu üretmek ancak salksz bir zihnin ürünü olabilir. Bu aslsz ihbarlar, deerlendirilmesi gereken gerçek ihbarlara da engel olmakta zaman kaybna yol açmaktadr. Son günlerde aslsz kayp ilanlar da çkmaya balad. Günlerce yaplan aramalardan sonra gerçek bir kaybn olmad anlald. Kiisel çkar elde etmek için yaplan yalan ihbarlarn dndakiler ruhen salkl olmayan bireyler tarafndan yaplm olabilir. çünkü toplumsal travmaya sebep olabilecek haberlerin ve olaylarn artt dönemlerde kiisel patolojilerde de tetiklenmeler olabilir.
Yaar, yalan kayp haber ve ihbarlarn aile ve toplum üzerinde etkilerinin olduunu aktard.
Bu tip ihbarlarn kayg ve korkular artrarak salksz koruma tedbirleri alnmasna sebep olabileceini dile getiren Yaar, sözlerini, Aslsz kayp ilanlar, kayg bozukluuna yatkn bireylerde bu sorunlarn tetiklenmesine, anksiyete ataklarnn artmasna sebep olabilir. Bir dier sonucu ise sürekli yalan kayp haberlerinin artmas toplumda zamanla duyarszlamaya ve tepki vermemeye yol açabilir. çkan gerçek haberlere de ihtiyatla bakmaya, toplumsal sorumluluk algsnda dejenerasyona sebep olabilir. diye tamamlad.