Siirtte bulunan ve geçmii yüzyllar öncesine dayanan tarihi Cas Evleri, ilgisizlik ve bakmszlk nedeni ile yklma tehlikesi ile kar karya. Mimarlar, Cas denilen kireç tandan yaplan ve az sayda bulunan evlerin, gelecek nesillere aktarlmas için bir an önce restore edilip koruma altna alnmasn istedi. Siirt kent merkezinde halen ayakta kalan ve yklma tehlikesi geçiren Cas Evlerinin restore edilmesi gerektiini kaydeden yüksek mimar Dicle Özavc, bölgenin Anadolu ve Mezopotamyann kesitii noktada bulunduu için farkl kültürlere ev sahiplii yaptn söyledi. Siirtte milattan önce 7-8 bininci yllara dayanan yerleimin olduunun tespit edildiini kaydeden Özavc, Birçok kültüre ev sahiplii yapan Siirtte mimari deeri yüksek bir sürü de yap bulunmaktadr. Tanr ve tanmaz kültürel miraslara örnek olarak tanmazlara örnek olarak Cas Evlerinden bahsedebilirim. Cas Evlerinden bahsedecek olursak 18. yüzyllara ait olan bu Cas Evleri Siirtin yerel kimliini yanstan iklimsel konfor özellii yüksek olan sürdürülebilir bina diyebileceimiz niteliktedirler. Cas Evlerinin ismi aslnda üzerinde bulunan sva malzemesi olan Castan gelmektedir. Cas alç tann frnlanp toz halini getirilmesiyle elde edilen bir sva harç malzemesidir. Cas malzemesinin en önemli özellii doal bir yaltm malzemesidir. Evin yaltmn salamaktadr. Cas Evlerinin duvarlarnn ta malzemesinden yani moloz ve ta malzemeden olmasnn özellii de bu evleri sürdürülebilir ve iklimsel konforu iyi olan evler yaplmaktadr dedi.
Cas Evleri kaderine terk edilmi durumda
Evde kapda bulunan tokmaklarn erkekler için yumruk eklinde, kadnlar için ise açk el eklinde tasarlandn kaydeden Özavc, öyle devam etti:
Erkeklerin daha tok, kadnlarn ise daha tiz bir ses çkaryor. Geçmiten bugüne kadar gelmeyi baaran Cas Evleri bugün maalesef kaderine terk edilmi durumdadr. Bir harabeye çevrilmi durumdadr. 18. yüzyldan günümüze kadar gelmeyi baaran bu Cas Evleri bugün yklmaya yüz tutmu bir haldedir. Bu yaplarn korunmaya deer yaplar olduunu belirtmek istiyorum. ehrin yerel kimliini geleneini, göreneini, kültürünü yanstan çok deerli yaplar olan bu Cas Evlerinin korunmas ve restore edilmesi gerekmektedir. Bu yaplarn gelecek nesillere aktarlmas gerekmektedir. Bugünün çocuklar gelecein birer bireyidir ve bu yaplar tanmaya haklar vardr. Bu yaplarnda korunmaya hakk vardr. Dier Cas Evlerinin de restore edilmesi bugüne ve gelecek nesiller için bir aktarm olmas salanmaldr.