Mustazaflar Cemiyeti Diyarbakr ubesi tarafndan ehid eyh Said ve arkadalarnn ehadetlerinin 94üncü yl dönümü münasebetiyle basn açklamams düzenlendi. Yaplan açklamada, yllardr eyh Said ve dava arkadalarnn kabirler yerlerinin gizleniyor olmasn büyük bir zulüm olduu belirtilerek, kabir yerlerinin aça çkarlmas gerektiine vurgu yapld.
Mustazaflar Cemiyeti Diyarbakr ubesi tarafndan eyh Said ve arkadalarnn ehadetlerinin 94üncü yl dönümü münasebetiyle tarihi Ulu Camii önünde Cuma namazna müteakip yaplan basn açklamasn Üzeyir Yuva okudu. Neredeyse bir asr zaman geçmesine ramen yüreklere düen o ate hl sönmemi, sevenlerinin kalbinde korlamtr. diyen Yuva stiklal Mahkemeleri tarafndan 29 Haziran 1925 tarihinde idam cezasna çarptrlarak ehid edilen eyh Said Efendi ve 46 dava arkadann ehadetinin üzerinden 94 yl geçtiini hatrlatt.
Yuva, Cumhuriyetin ilan ile birlikte Müslüman halk da yeni bir sürece girmiti. Batdan ithal edilen tepeden inmeci ideolojiler, devlet politikas olarak benimsenmi, halkn inanc ve deerleri yok saylmt. Osmanlnn parçalanmasyla ttihat ve Terakki zihniyeti de varln güçlendirmeye, ideolojisini halka dikte etmeye balamt. Osmanl bakiyesi Türkiyede iktidara gelenlerin ilk icraat slami deerleri yok etmek, yaamdan soyutlamak, devlet kurumlarndan tasfiye etmek olmutu. dedi.
Seküler bir hayata dönüüm için olmadk katliamlara imza atld
Yaplan deiikliklerle halifeliin kaldrldn, Kuran okuyup okutmak yasaklandn hatrlatan Yuva, Müslümanlar namaz ve dier ibadetlerini gizlice yapar hale gelmiti. Camiler ahrlara çevrilmi, medreseler kapatlm, ezan Türkçe okunmaya balanmt. Seküler bir hayata dönüüm için toplumun direnci krlmaya çallm, bu minvalde olmadk katliamlara imza atlmt. Bir taraftan bunlar yaanrken öte taraftan eyh Said, toplumun Din ve Ümmet vurgusuyla bir arada tutulmas gerektiini dile getiriyordu. eyh Said; hem slami deerlerin hem de Kürd toplumunun haklarnn yok saylmasn, Allahn emirlerinin çinenmesi olarak görmü ve buna kar çkmt. Bu anlamda rejimin gözüne batmaya balayan eyh Said artk hedef olmu, döneme has çeitli kumpaslarla etraf çevrelenen eyh Said Efendi, 15 Nisan 1925te tutuklanmt. ifadelerini kulland.
eyh Said ve arkadalar, zulme raz olmadklar için daraaçlarna götürüldü
stiklal Mahkemelerinin uygulamalarna dikkat çeken Yuva, eyh Saidin sözde yarglanmas 40 gün sürdü. 80 kiinin yargland eyh Said davasnda 47 kii idam edildi. Sözde yarglamadan sonra daraacna çkarlan Hanili Salih Beyin 11 yandaki çocuu bile idam edilmek istenmiti. Ancak son anda karar deitirilerek 11 yandaki çocuk 10 yl ar hapis cezasna çarptrld. Bir çocuun, 10 yla mahkm edilmesi stiklal Mahkemelerinin gerçek yüzünü ortaya koymas bakmndan da önemli bir kayt oluturdu. Tarih 29 Haziran 1925i gösterdiinde Diyarbakr büyük bir katliama tanklk etti. stiklal Mahkemelerinin ald keyfi ve hukuksuz kararla bir slam limi ve rehberi ile 46 dava arkada idam sehpasna çkarld.Hayatn slama adayan eyh Said ve arkadalar, Müslüman bir toplumun zulme uramasna raz olmadklar için daraaçlarna götürüldü. eklinde konutu.
Yuva, Müslüman toplumun deerlerine sava açarak inkr ve asimilasyon politikalarn uygulamaya koyan Batllam rejimin bekçileri, bütün bir toplumu bask altna almt. Bir avuç elit hüküm sürmeye baalarken, mazlum mustazaf halkn da nasl bir perianlk çektii tarihin kara sayfalarnda yer edindi. Müslüman bir milletin inancnn ve etnik kimliinin nasl bask altna alndn gerek istiklal mahkemelerinin icraatlarndan, gerek sonraki yllarda askeri cuntalarn oluturduu anayasalar vastasyla görülmütü. diye belirtti.
Özellikle de Kürd halk, eyh Saidin mücadelesini iyi irdelemelidir
Tüm müslümanlarn eyh Saidin mücadelesini iyi irdelemesi gerektiini söyleyen Yuva, Özellikle de Kürd halk, eyh Saidin mücadelesini iyi irdelemelidir. eyh Saidin Deersiz dallarda beni asmanza pervam yoktur. Muhakkak ki ölümüm Allah ve slam içindir sözleri bizler için iar olmal ve gelecek bu iar üzerine bina edilmelidir. dedi.
Yuva, Aradan geçen 94 yl ne eyh Saidi ne de yarenlerini unutturmad. Halkn gönlünde müstesna bir yere sahip olan eyh Said ve dava arkadalarn, ehadetlerinin sene-i devriyesinde bir kez daha rahmetle anyoruz. Bu münasebetle eyh Said Efendi ve dava arkadalar ile ilgili olarak kamuoyunun u taleplerini tekrar dile getiriyoruz:
-Aradan geçen 94 yla ramen eyh Said Efendi ve dava arkadalarnn kabirlerinin gizleniyor olmas büyük bir zulümdür. Yllardr toplumun bu konuda bir beklentisi vardr. Bir an evvel bu zulme son verilmeli ve eyh Said Efendi ile arkadalarnn kabir yerleri aça çkarlmadr.
-Devlet, o dönemde yaplan zulümlerden dolay, Müslüman halktan özür dilemeli ve sebep olduu her türlü kayb telafi etmelidir.
-Müfredat kitaplarnda geçen, çocuklarmzn zihinlerine zerk edilen eyh Said ve dava arkadalar hakkndaki aslsz ithamlar ortadan kaldrlmaldr.
-Toplumun ihtiyaçlarn karlamada yetersiz kalan hlihazrdaki anayasa yenilenmelidir. Halkn inanc ve kültürüyle bark yeni, sivil bir anayasa yaplmaldr.
Bu münasebetle ehadetlerinin 94üncü ylnda eyh Said ve 46 dava arkadan tekrar yd eder ve onlar unutmayp, unutturmayacamz vadederiz. ifadelerini kulland.
Basn açklamas, bata ehid eyh Said ve dava arkadalar olmak üzere tüm ehitlerin ruhuna okunan Fatiha Süresi ile sona erdi.