Mezopotamyann uzun soluklu söz ustalaryd. Yazl olmayan binlerce yllk tarihin tayclaryd. Dünden bugüne hüznü, acy, kederi, mutluluu ve en önemlisi de kahramanlklar ilmek ilmek ördüler. Corafyann kaderi mi, kaderin cilvesi mi bilinmez ama göç zamanlar hep ayn oldu: Yalnzlk ve yoksulluk!
Güçlü sesiyle ah Dengbjan (Dengbjlerin ah) olarak nam salan akiro ile dengbjliin Botan bölgesinde akla gelen ilk isimlerden biri olan Seyd Fadil Cizrnin ardndan Seytxan Boyaxç nam- dier Bilbil Amed (Diyarbakrn Bülbülü) olarak bilinen dengbj Seydo imek de yalnz ve yoksulluk içinde toprakla bulutu.
Bir süre önce vücudunun tamamnn enfeksiyon kapmasnn ardndan felç geçiren Boyaxç, tpk akiro ve Cizr gibi yaamn yitirmeden önce kimsesizlikten ve sahipsizlikten dert yand ve Kürtlere Dengbjlere sahip çkn feryadyla göç etti.
EVBUHRKLERN VAZGEçLMEZ
Herkes, uzun soluklu bir nefes isteyen Tel parçasyla tanrd Boyaxçyi. Diyarbakrn tarihi Sur ilçesindeki Dengbj Evinin daimi üyelerinden, evbuhrk ve civatlarn aranan isimlerinden biriydi Boyaxç. 2 yanda annesini, 4 yanda ise babasn kaybetmi, amcas tarafndan büyütülmü ve hiç okullu olmamt. Birçok Kürt çocuu gibi çocukluunu çobanlkla geçirmi, evlenmi, 7 çocuunu pe pee kaybetmi, soyadn ise 25 yl boyunca Dakap Meydannda yapt boyaclk mesleinden almt. Bir süre önce gittii hastanede vücudunun tümden enfeksiyon kaptn örenen Boyaxç, durumu kötülemesi üzerine felç geçirmiti.
DENBJLK AKIYDI
Buna ramen çocukluk ak dengbjlikten vazgeçmiyordu Boyaxç. Yer yer yaad unutkanla ramen bütün gününü kasetlerden dinledii klamlarla geçiriyor, hatrlayabildii klamlar seslendiriyordu. Bana bildiklerini yaz dediler, yazamadm, sadece söyledim sözleriyle dengbjlikle olan ban anlatan Boyaxç, son verdii demeçte ak diye nitelendirdii dengbjlie sahip çklmadndan dert yanyordu.
KÜRTLERE KÜS GDEN AKIRO
Tpk, yaamn yitirmeden önce Kürtlere krgnm. Kürtler deerlerine, dengbjlerine sahip çkmyor. Türklere bir bakn, bir Ak Veyselleri vard, ona sahip çkld. Bütün dünyaya onu tanttlar. Bir Resomuz vard. Hepimizin ustas. Aç öldü... sözleriyle akllarda kalan akiro gibi.
Kürtlerin Homerosu diye tabir edilen Evdal Zeynikden sonra en çok tannan ve asl ad akir Deniz olan akiro da yllarca sürgünde yaad. Gul Dran, er Mala Nasir, Eliy Prto, Nçrvano, Geliy Zlan, Qaz ve Esmer gibi yüzlerce kilamyla Kürtlere büyük bir miras brakan akiro da Kürtlere küs olarak 1996 ylnda zmirde hayata yumdu gözlerini. Yokluk içinde sürdürdüü yaamdan dert yanan akiro, kendisiyle röportaj yapmak isteyen bir gazeteciye, konumak istememi ve nedenini de kendilerine sahip çklmamasn göstermiti.
YALNIZLII TAIYAMAYAN CIZR
Bir de Heyran Jaroya can veren ve hayata gözlerini yummadan önce akiro da kimsesizlikten ölmedi mi? Kimse dengbjlere sahip çkmyor sitemi duyulmayan Seyd Fadil Cizr gibi.
Cizr dier birçok dengbj gibi kimsesiz ve yoksul bir ekilde 25 Temmuz 2018de ömrünü tamamlad. çinde destan, sava ve aklar barndran birçok payizoka can verdi ve Heyran Jaro parçasyla ünlendi Cizr. Dengbjlii annesi dengbj Sevden örenmi, 14-15 yalarnda ilk dengbjlik divanna oturmutu. Son 7 yln Parkinson hastalyla mücadele vererek geçiren Cizr, bir trafik kazasnda bir olunu, Cizredeki sokaa çkma yasa srasnda ise dier olu Murat Ergülü kaybetti. Hastal için hastane hastane gezen, ancak çare bulamayan Cizrnin son günlerindeki tek tesellisi de baucundan ayrmad keklikleriydi. akironun kader orta Cizrnin de son dönemlerinde en çok yaknd ey yalnzlk ve dengbjliin yeteri kadar sahiplenilmemesiydi.