ABD Bakan Donald Trumpn yüzde 40lk oranla, 1945-1953 yllar arasnda bakanlk yapan Harry Trumandan sonra en az destek gören bakan olmas ve halk nezdinde kendisine yönelik tepkilerin artmas, 6 Kasm ara seçimlerini son dönemin en önemli ara seçimi haline getirdi.
Cumhuriyetçiler Kongrenin her iki kanadnda da üstünlüklerini devam ettirmeyi, Demokratlar ise en az birinde üstünlüü ele geçirerek 2020 bakanlk seçimleri öncesinde avantaj salamay amaçlyor.
- ABD siyasi tarihinde ender görülüyor
Bakanlk koltuunda Cumhuriyetçi bir isim otururken Kongrenin iki kanadndan birini ara seçimlerde dier partinin kazanmas, ABD siyasi tarihinde ender görülüyor. ABDde yaplan ara seçimlere geleneksel olarak Cumhuriyetçiler daha fazla katlm gösterirken, bu seferki seçimlere Trump kartlnn birletirdii Demokratlarn daha fazla ilgi gösterecei belirtiliyor.
Uzmanlar, bunun gerçeklemesi durumunda sandklarda Demokratlarn bir adm öne geçeceini öngörüyor.
- ABDde ara seçimler nasl yaplyor?
Her 4 ylda bir bakanlk seçimlerinin yapld ABDde, 2 ylda bir de ara seçim ad verilen Kongre seçimleri yaplyor.
Kongre seçimleri, halk nezdinde bakanlk seçimleri kadar yank uyandrmasa da, ABD siyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip. Zira Kongrenin hangi kanadnn hangi parti tarafndan kontrol edildii, ABD Bakannn çalma alann önemli ölçüde belirliyor.
6 Kasm seçimlerinde, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamam, 100 sandalyeli Senatonun ise 35i için adaylar yaracak.
Mevcut durumda Temsilciler Meclisinde 237 Cumhuriyetçi ve 193 Demokrat vekil görev yaparken, 5 koltuk ise farkl sebeplerle bo bulunuyor.
- Demokratlara en az 24 koltuk daha lazm
Yaplan analizlerde, Cumhuriyetçi Parti üyesi ve Temsilciler Meclisi Bakan Paul Ryan da dahil olmak üzere, en az 30 Cumhuriyetçi vekilin ara seçimlerde yeniden aday olmayacan açklamasnn, Demokratlara üstünlüü ele geçirme yolunda avantaj salayaca belirtiliyor.
2010 ylndan beri Temsiciler Meclisinde aznlk olan Demokratlar, 6 Kasm seçimlerinde üstünlüü ele geçirmek için kayp vermeden Cumhuriyetçi temsilcilerden en az 24 koltuk kazanmak zorunda.
ABDnin önemli siyaset analiz sitelerinden Real Clear Politicste yer alan son anketlere göre Temsilciler Meclisinde halen 193 sandalyeye sahip Demokratlarn ara seçimde bu sayy 205e çkarabilecei, 237 sandalyeye sahip Cumhuriyetçilerin en az 43 sandalye kaybederek 194e düebilecei belirtiliyor.
Geriye kalan 36 sandalye içinse her iki parti arasndaki rekabetin halen sürdüü ifade ediliyor. Kararszlarn son günlerdeki tercihleri, bu sandalyelerin akbetini büyük oranda belirleyecek.
- Cumhuriyetçiler Senatoda hala favori
Öte yandan Kongrenin dier kanad Senatoda ise iler biraz daha farkl durumda. Temsilciler Meclisi üyelerinin görev süresi 2 ylken, Senatörlerin görev süreleri ise 6 yl olarak gerçekleiyor. Bu sebeple yaklaan ara seçimde Senatodaki 100 koltuktan sadece 35i için seçim yaplacak.
Her eyaletten sadece 2 senatör olmak üzere toplamda 100 koltuk bulunan Senatoda ikisi bo olmak üzere 51 Cumhuriyetçi ve 49 Demokrat senatör görev yapyor.
Bununla birlikte Temsilciler Meclisinden farkl olarak Senatoda Demokratlarn üstünlüü ele geçirme ihtimalinin düük olduu yorumlar ar basyor.
Senatoda Demokratlarn elinde tuttuu 49 sandalyenin 44ünü yeniden kazanmasna kesin gözüyle baklrken, 51 sandalyesi olan Cumhuriyetçilerin ise 48 sandalyeyi garanti ettii belirtiliyor.
Geriye kalan 8 sandalye için hangi partinin kazanacann henüz belli olmad ifade edilse de, temsil ettii eyaletlerin Trump destekçisi olmas dolaysyla Cumhuriyetçilerin önemli bir avantaj sahibi olduu ifade ediliyor.
Yeniden seçime gidilecek 35 koltuktan 26snn Demokrat veya sol eilimli bamsz senatörlere ait olmas, öte yandan sadece 9 koltuun Cumhuriyetçilerde olmas, Cumhuriyetçi senatörlerin Senatodaki üstünlüklerini koruyaca eklinde yorumlanyor.
Buna ilaveten, yeniden seçimi yaplacak Demokratlara ait sandalyelerden 10unun, Bakanlk seçimlerinde Trumpa oy veren Bat Virginia, Idaho, Wyoming ve Mississippi gibi eyaletlerde olmas da Demokratlar aleyhinde bir etken olarak görülüyor.
Bu eyaletlerden herhangi birinde bile Cumhuriyetçilerin kazanmas Demokratlarn Senato hayallerini en az 2 yl daha öteleyecektir.
Öte yandan Cumhuriyetçi senatörlerin yeniden seçilecek aday bölgelerinin Güney eyaletleri olmas da Cumhuriyetçilerin elini güçlendiriyor.
- Valiler ve eyalet meclis üyeleri de seçilecek
Dier yandan 6 Kasmdaki ara seçimler, Temsilciler Meclisi ve Senato haricinde ülke genelindeki valilikler ve 6 binden fazla eyalet meclisi üyelerini de belirleme özellii tayor.
Yine Real Clear Politicste yer alan güncel anketlerde, halen ülke genelindeki eyalet valiliklerinin 19unu elinde tutan Demokratlarn u ana kadar 10 valilii garantiledii, buna mukabil 23 valilie sahip Cumhuriyetçilerin ise en az 16 valilii çok yüksek olaslkla kazanaca öngörülüyor.
Kalan 8 valilii kazanabilmek içinse iki partinin anslarnn eit olduu kaydediliyor.
- Müslüman adaylarda son 18 yln rekoru
Ara seçimlerde Amerikan kamuoyunda skça konuulan konulardan biri de, Müslüman adaylarnn saysnn önceki ara seçimlere kyasla kayda deer ölçüde artm olmas.
Amerikal Müslümanlarn siyasete katlmn artrmay hedefleyen bir kurulu olan JETPAC (Adalet Eitim Teknolojisi Siyasi Savunuculuk Merkezi) Bakan Shaun Kennedy, AA muhabirine yapt açklamada, 110 civarnda Amerikal Müslümann ülke genelindeki çeitli Kongre, eyalet, yerel ve federal pozisyonlara aday olduunu, fakat 70inin ön seçimlerde kaybettiini veya geri çekildiini ifade etti.
Geriye kalan 40 Amerikal Müslümann seçim çalmalarna devam ettiini belirten Kennedy, bunlardan 5inin Temsilciler Meclisi, 7sinin parti il bakanl, 14ünün eyalet meclisi, 11inin belediye, 2sinin yarg ve son olarak Temsilciler Meclisi üyesi olan Keith Ellisonun ise Minnesota eyaleti Basavcl için yartn kaydetti.
Kennedy ayrca, 153 Amerikal Müslümann farkl kategorilerdeki koltuklar için seçimlerde aday olduu 2000 ylndan bu yana en yüksek rakama bu yl ulatklarn aktard.
slamofobik söylemleriyle öne çkan Trumpn bu tablonun ortaya çkmasnda etkili olduunu belirten Kennedy, tüm Amerikal Müslümanlarn Kongrede daha yüksek temsil orann arzu ettiklerini ifade etti.