Dünya genelinde geçen yl yaanan çatmalarn says bir önceki yla göre yüzde 3,38 azalarak son 7 yln en düük seviyesine gerilerken bölgesel düzeyde gerçekleen ve topyekun seviyeye ulamayan snrl sava saysnda ciddi art oldu.
Heidelberg Uluslararas çatma Aratrma Enstitüsünün çatma Barometresi 2018 raporunda, geçen yl dünya genelinde yaanan çatma saysnda azalma olduu ortaya kondu.
çatma Barometresi 2018 raporundan derlenen verilere göre, geçen yl yaanan çatmalar son 7 yln en düük seviyesine geriledi.
Dünya genelinde çkan çatmalar anlamazlk, pasif krizler, iddetli krizler, sava ve snrl sava kategorisi altnda deerlendirilerek hazrlanan rapora göre, 2017de dünya genelinde 385 çatma yaanrken, bu rakam geçen yl yüzde 3,38 azalarak 372ye geriledi.
Raporda, 150 çatmann iddet içermeyen anlamazlk ve pasif kriz seviyesinde, 213 çatmann da iddetli kriz, snrl sava ve sava seviyesinde olduu belirtilerek, geçen yl ortaya çkan ancak ksa süre içinde çözüme kavuturulan 9 çatma yaandnn alt çizildi.
Bununla birlikte raporda, 2018de sava seviyesinde seyreden çatmalarn saysnn 20den 16ya dütüü, youn iddet unsuru barndran snrl sava seviyesindeki çatma saysnn da 16dan 24e yükseldii ifade edildi.
çatmalarn bölgesel dalm
Geçen yl klasik sava saysnda belirgin bir düü yaand ancak genellikle bölgesel düzeyde gerçekleen ve topyekun seviyeye ulamayan snrl sava saysnda ciddi bir art olduu vurgulanan raporda, u ifadelere yer verildi:
Suriye, Yemen, Afganistan, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Somali ve Nijeryadaki savalar veya örnein Brezilya, Kolombiya ve Filipinlerdeki snrl savalar çatma younluunu korudu. Geçtiimiz yllarda olduu gibi, Venezuela veya Nikaraguadaki devlet içi muhalif çatmalar devam etti. Ayrca örnein AB, ABD veya Rusya ya da Hindistan ile Pakistan arasndaki iddet içermeyen veya orta younluktaki devlet içi çatmalar 2018in belirleyicisi oldu. Son olarak, örnein Yunanistan ile Makedonya arasndaki, Etiyopyadaki veya Güney Sudandaki barçl giriimler gelecekte daha barçl ilikilerin yolunu açmay amaçlad.
Asya ve Okyanusya corafyasnn 114 çatma ile en çok çatmann çkt bölge olduu belirtilen raporda, Myanmardaki Budist hükümetin Müslüman aznla kar yürüttüü baskc politikalar ve Filipinler hükümetiyle baz Müslüman gruplar arasndaki çatmalarn, iddet seviyesi en yüksek çatmalar olduu vurguland.
Rapora göre, Sahraalt Afrikann 89 çatma ile en youn ikinci bölge olduu belirtilerek, geçen yl yüksek iddet içeren sava seviyesindeki 10 çatmann 4ünün snrl sava ve iddetli krizlere dönütüü ifade edildi.
Öte yandan Avrupa ktasnda ortaya çkan 60 çatmann yüzde 60nn anlamazlk seviyesinde gerçekletii ve iddet içermedii belirtilen rapora göre, bölgedeki düük iddet içeren tek çatmann Ukraynadaki Donbas sorunu olduu kaydedildi.
Bununla birlikte 57 çatmayla Amerika ktasnn yl boyunca en az çatmann gözlemlendii corafya olduu bildirilen raporda, ktadaki yüksek iddet içeren çatmalarn önemli bir ksmnn Meksikadaki uyuturucu kartelleriyle mücadeleden kaynakland ortaya kondu.
çatmalarn nedenleri
Raporda, geçen yl yaanan 139 çatmann devletlerin yönetim sistemlerinden doan sorunlar ve ideolojik farkllklardan kaynakland belirtildi.
Doal kaynaklar ve kaynaklarn bölütürülmesi konusunda ortaya çkan 91 çatma, raporda ikinci srada gösterildi.
Ulusal güç paylam sorunlar, ulus alt yönetim anlamazlklar, snr tartmalar, ayrlma ve özerlik talepleri de çkan çatmalarn dier önemli nedenleri arasnda yer ald.
Devletlerin yönetim sistemlerinden doan farkllklar ve ideolojik farklln Avrupa, Asya ve Okyanusya, Orta Dou ve Marip bölgelerinde meydana gelen çatmalarn en önemli nedeni olduuna vurgu yaplan raporda, Sahraalt Afrikada ulusal güç paylam konusundaki anlamazlklarn, Amerika ktasnda ise doal kaynaklarn paylatrlmasnn önemli etken olduu belirtildi.