Dünyada 2 milyar kii yoksulluk, 753 milyon kii de ar yoksulluk içinde yaamn sürdürmeye çalyor.
19 Austos Dünya nsani Yardm Gününde ktlk, kuraklk, çatmalar ve doal afetler gibi nedenlerle yardma muhtaç kiilerin durumu bir kez daha gündeme geldi.
AA muhabirinin derledii bilgilere göre, geçen yl dünyadaki çatmalar ve felaketler nedeniyle hayatta kalabilmek için son çare olarak uluslararas yardma muhtaç duruma düen kii says 201 milyonu geçti.
Suriye, Yemen ve Güney Sudanda devam eden çatmalar, milyonlarca kiinin ac çekmesi ve yerinden edilmesine neden olurken, Karayiplerde doal felaketler ile Afrika Boynuzundaki kuraklk ve gda güvensizlii çok sayda kiinin hayatn son derece olumsuz etkiledi. Geçen yl ayrca Rohingya nüfusunun Myanmardan kitlesel olarak yerlerinden edilmesini zorunlu klan iddet ve zulme de tank olundu.
Yemen, Suriye ve Kongo Demokratik Cumhuriyetinin de dahil olduu birçok ülkede devam eden iddet ve karklklarn yan sra Nijerya gibi dier ülkelerde yaanan yeni salgnlar, insani yardma olan ihtiyaçlar artrd. Birçok kriz, çatmann yan sra doal afet ve zorla yerinden edilmeyle sonuçlanan felaketlerin bir araya gelmesiyle karmak hal ald.
En çok ihtiyaç Suriye ve Yemende
Dünyada her yl yaplan insani yardmlarn haritasn çkaran ngiltere merkezli Kalknma nisiyatifleri Örgütünün Küresel nsani Yardm Raporu 2018 verilerine göre, dünya genelinde 134 ülkedeki 201 milyondan fazla insann uluslararas insani yardma muhtaç olduu tahmin ediliyor.
Yemen, Suriye, Etiyopya, Irak, Nijerya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Güney Sudan, Afganistan, Somali, Kenya, Haiti, Malawi, Kolombiya, Sudan, çad, Zimbabve, Mali, Ukrayna, Kamerun, Lübnan, Pakistan, Burundi, Ürdün, Orta Afrika Cumhuriyeti, Uganda, Nijer, Filistin, Mozambik, Madagaskar, Libya, Angola, Banglade, Sri Lanka, Nepal ve Myanmar geçen yl en çok insani yardma muhtaç kiilerin yaad ülkeler olarak sralanrken, bu kiilerin bete birinden fazlas (yüzde 23,5) sadece Suriye, Yemen ve 3,5 milyon Suriyeliyi misafir etmesi nedeniyle Türkiyede bulunuyor.
Söz konusu ülkelerin 21inde geçen yl krizler devam etti ve bu durum çok sayda insann uluslararas insani yardma muhtaç hale gelmesine neden oldu. Bu ülkelerin 29unda da ayn anda birden fazla krizle kar karya kalnd. Bu ülkelerden Etiyopya, Nijer, Pakistan, Somali, Güney Sudan ve Sudan ayn anda üç kriz türünü de yaad.
2 milyar yoksul, 753 milyon ar yoksul
Nüfusun 2 milyar günde 3,2 dolardan daha az bir gelirle yaamaya çalan ve kriz riskiyle kar karya kalan yoksullardan oluuyor. Bu kiilerin yüzde 47si krlgan veya çevresel açdan savunmasz durumda bulunan ülkelerde yayor.
Günde 1,9 dolardan daha az bir gelirle yaamaya çalan ar yoksul kii says ise 753 milyon. Söz konusu kiilerin de yüzde 59u krlgan veya çevresel açdan savunmasz durumdaki ülkelerde bulunuyor.
En fazla yardm Suriyeye gitti
Ayn anda birden fazla kriz yaanan ülkelere gönderilen insani yardmlar, tüm yardmlarn yüzde 60n olutururken, geçen yl yardmlarn en fazla gittii ilk ülke yüzde 14 ile Suriye, ikinci ülke ise yüzde 8 ile Yemen oldu.
Suriye, geçen yl 5. kez en fazla insani yardm yaplan ülke olurken, Türkiye ve Yunanistan da snmaclar nedeniyle ilk kez en çok insani yardm yaplan ilk 10 ülke arasna girdi.
Türkiye en çok insani yardm yapan ülke oldu
Rapora göre, Türkiye geçen yl 8,07 milyar dolar yardm ile dünyada en çok insani yardm yapan ülke konumuna yükseldi.
Sralamada Türkiyeyi 6,68 milyar dolar ile ABD, 2,99 milyar dolar ile Almanya ve 2,52 milyar dolar ile ngiltere izlerken, Avrupa Birlii kurumlar 2,24 milyar dolar ile dördüncü srada geldi.
Türkiye insani yardmlarn milli gelire oran temelinde yaplan sralamada da yüzde 0,85 ile birinci gelirken, en yakn takipçileri Norveç ve Lüksemburg için bu oran sadece yüzde 0,17de kald. ABD ise bu sralamada yüzde 0,04 ile 19uncu konumda yer ald.
Rapora göre, dünyada yaplan toplam insani yardm 2013te 18,4 milyar dolardan 2014te 22,1 ve 2015te 25,8 milyar dolara yükselmiken, bu art eiliminde son 2 ylda gözle görülür bir yavalama yaand. Dünyadaki toplam insani yardm 2016da 26,4 milyar dolara, 2017de de yüzde 3lük bir art ile 27,4 milyar dolara çkt. Dünyada geçen yl yaplan toplam insani yardmn yaklak üçte birini tek bana Türkiye salad. Raporda, Türkiyenin 3,5 milyon Suriyeli ile dünyada en çok snmacy barndran ülke olduunun alt çizildi.
Türkiye, 2013, 2014, 2015 Küresel nsani Yardm raporlarna göre üç yl üst üste, en çok insani yardm yapan üçüncü, son iki ylda ise ikinci ülke olmutu.
Mülteci says 23 milyonu geçti
Geçen yl, çatma, iddet veya zulüm nedeniyle zorla yerinden edilen kii says da bir önceki yla göre 2,9 (yüzde 4,5) milyon artarak 68,5 milyona ulat. Buna göre, ülke içinde yerinden edilen kii says 42,2 milyon, mülteci says ise iltica talebinde bulunanlar hariç bir önceki yla göre 2,8 milyon artarak 23,2 milyon oldu.
Az saydaki baç ülke, uluslararas insani yardmn çounluuna katk yapmay sürdürüyor. En çok ba yapan 3 ülke, tüm balarn yüzde 59unu tek bana salyor.
BMye göre bu yl 11 ülke iddetli derecede insani yardma muhtaç
BM nsani ler Koordinasyon Ofisinin hazrlad rapora göre, insani yardm ihtiyaçlar bu yl Afganistan, Etiyopya, Irak, Mali ve Ukraynada düse de 2018de hala önemli seviyede bulunuyor. htiyaçlar Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Libya, Somali ve Sudanda büyük ölçüde artyor. Öte yandan, Nijerya, Güney Sudan, Suriye ve Yemende yüksek seviyede kalmay sürdürecek.
Söz konusu ofisin yönettii Risk Yönetimi Dizininde de bu yl devam eden iddetli insani yardm ihtiyac konusunda çok yüksek risk altndaki ülkeler Somali, Güney Sudan, çad, Afganistan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Yemen, Nijer, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Sudan, Suriye ve Irak olarak sraland.
nsani yardm ihtiyac konusunda yüksek riskte olan ülkeler ise öyle:
Myanmar, Pakistan, Etiyopya, Haiti, Nijerya, Kamerun, Libya, Mali, Mozambik, Uganda, Kenya, Banglade, Burundi, Tanzanya, Eritre, Moritanya, Papua Yeni Gine, Kolombiya, Fildii Sahili, Hindistan, Ukrayna, Burkina Faso, Guatemala, Gine Bisau, Angola, Kongo, Cibuti, Filipinler, Sierra Leone, Kore, Liberya, Nepal, Zimbabve, Gine, Iran, Madagaskar, Ruanda ve Türkiye.
Irakn bakenti Badatta 19 Austos 2003te aralarnda BM Irak Özel Temsilcisi Sergio Vieira de Mellonun da bulunduu 22 yardm çalannn bombal saldrda hayatn kaybetmesi sonucu, 2008 ylnda BM Genel Kurulunda alnan kararla 19 Austos, Dünya nsani Yardm Günü olarak ilan edilmiti.