Ankara
Suriyede sivillere yönelik hak ihlallerini belgeleyen SNHR, Kimyasal Sava Kurbanlarn Anma Günü dolaysyla Bulunduumuz yüzylda kimyasal silah en çok Suriye rejimi kulland balkl raporu yaymlad.
Esed rejiminin Suriyedeki iç savan balamasnn ardndan muhaliflerin kontrolündeki yerleimlere 217 kez kimyasal silah saldrs gerçekletirdii anmsatlan raporda, bu saldrlarda ölenlerden 1500den fazlasnn kimlik bilgileri kaydedildii vurguland.
Esed rejiminin 21 Austos 2013teki Dou Guta katliamndan sonra da kimyasal silah saldrlarndan vazgeçmediine iaret edilen raporda, rejim güçlerinin söz konusu saldrdan sonra 184 kez daha bu yolla sivilleri hedef ald hatrlatld.
Rejimin Kimyasal Silahlar Yasaklama Örgütüne (KSYÖ) stokunu imha etme taahhüdü vermesine ramen sivilleri defalarca kimyasal silahla hedef ald belirtilen raporda, Kimyasal silah madurlar Esed rejiminin yarglanmasn bekliyor. ifadesi yer ald.
Hafzalara kaznan dier kimyasal silah saldrlar
Uluslararas camiann gündemine oturan Dou Gutadaki kimyasal silahl katliamda 1400ün üzerinde sivil hayatn kaybetmiti.
Dönemin ABD Bakan Barack Obama, daha önce Suriyedeki krmz çizgisini kimyasal silah kullanm olarak açklam olsa da ABD ve Rusya, alternatif bir çözümde uzlamt. Kimyasal Silahlar Yasaklama Örgütüne (KSYÖ) devredilen süreçte, rejimden tüm kimyasal stokunu imha etmesi istenmiti. KSYÖ, 19 Austos 2014te bu sürecin tamamlandn duyurmutu.
Ancak zehirli kimyasal gazlarla saldrlar düzenlemeye devam eden rejim güçleri, 4 Nisan 2017de dlibin Han eyhun ilçesinde sivilleri kimyasal silah saldrsyla hedef alarak, bu silahtan vazgeçmediini gösterdi. Söz konusu katliamda 100den fazla sivil ölmü, 500den fazla sivil de gazdan etkilenerek yaralanmt.
Birlemi Milletler ile KSYÖ ortak soruturma misyonu (JIM), 19 Nisan 2017de Han eyhunda sarin gaz kullanldn, 27 Ekim 2017de de saldrnn rejim tarafndan düzenlendiini teyit etmiti.
AA, Haziran 2017de kimyasal silahl katliama ilikin tank ifadeleri ve görsellerin yer ald dosyay, KSYÖ, BM Uluslararas Bamsz Suriye Aratrma Komisyonu ve UCMye teslim etmiti.
7 Nisan 2017de ise ABD, rejimin, kimyasal bombalarn tayan uçaklarnn havaland ayrat Hava Üssünü füzelerle vurarak snrl bir müdahalede bulunmutu. Han eyhun ilçesi, Austos 2019da Rusyann yardmyla Esed rejimi güçlerinin eline geçmiti.
Hafzalara kaznan bir dier kimyasal silah saldrs ise Dou Guta bölgesinin Duma ilçesinde 7 Nisan 2018de rejim güçlerince düzenlenmiti. 78 sivilin yaamn yitirdii katliamda, çou kadn ve çocuk yüzlerce sivil de zehirli gazlardan etkilenerek tedavi gördükten sonra evlerini terk etmek zorunda kalmt. Rusya, katliamdan 5 gün sonra rejim güçlerinin Duma ve Dou Gutann tümünde kontrolü ele geçirdiini duyurmutu.
Rusya ve çinin vetolar rejimin yarglanmasn engelliyor
Birlemi Milletler Güvenlik Konseyi toplantlarnda rejim lehine toplam 16 kez veto kullanan Rusya ve çin, kimyasal silah saldrlarn konu alan oturumlarda ise 6 kere yine rejimi koruyacak biçimde bu hakka bavurdu.
Rusya ve çinin vetolar sonucunda, Esed rejiminin yarglanmasnn önü kesildi.