Henüz 4 yandayken menenjit hastal sonrasnda duyma yetisini yitiren, koklear implant (biyonik kulak) ameliyatyla sadece 5 elektrot seviyesinde duyabilen 21 yandaki Zuhal Aydn, dudak okuyarak konumay örendi, imdi üniversitede örenim görüyor.
Arnn Hamur ilçesine bal Örenli mezrasnda yaayan Zuhal Aydnn, iitme yetisini kaybettikten sonra 6 yanda sol kulana biyonik kulak ameliyat yapld. ki kulanda 120 desibel iitme kayb olan Aydn, operasyon sonras 5 elektrot düzeyinde düük seviyede de olsa duymaya balad.
Yaad ilçede iitme engellilere eitim veren okul veya rehabilitasyon merkezi olmamas nedeniyle Aydn, ilk, orta ve lise eitimini salkl akranlaryla okuduu yatl bölge okullarnda tamamlad.
Biyonik kulak vastasyla sol kulandan sesleri mekanik ekilde alglayan Aydn, çevresindekilerin Türkçe ve Kürtçe konumalarn dudak okuyarak örenip konumaya balad.
AZMLE ETMN SÜRDÜRDÜ
Hzl dudak okuma yeteneiyle insanlarla rahat iletiim kuran Aydn, ilkokul 4. snfta ngilizce dersine ilgisiyle konumasn daha da ilerletti.
Aydn, iitme engellilerin istekleri dorultusunda yabanc dil programlarndaki baz bilgi ve becerilerin öretiminden veya dersin tamamndan muaf tutulmasna ramen derslere isteyerek katlp snavlarda baarl oldu.
2019da Bingöl Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ngiliz Dili ve Edebiyat Bölümünü kazanan genç kz, akc ngilizce konumasyla bölümün en baarl örencileri arasnda yer ald.
Üniversitede geçen yl yaplan Erasmus snavnda birinci olan Aydn, Kovid-19 salgn nedeniyle hak kazand halde Polonyaya gidemedi.
Biyonik Der Ar l Temsilcilii görevini de yürüten 2. snf örencisi Aydn, geçen yl Uluslararas itme Engelliler Federasyonu tarafndan çevrim içi düzenlenen toplantya ngilizce konuabildii için Türkiyeyi temsilen katld.
TME KAYBIMI BAHANE ETMEDM
Zuhal Aydn, AA muhabirine, geçmite yl içerisinde tedavi için 3-4 ayda bir Ankaraya gittiini ve uzman odyologlarn verdii materyallerle ses çalmas yaptklarn söyledi.
Sesleri hissederek ve dokunarak örendim, parmak uçlarmla kefettim. Zaten biz iitme engelliler olarak sesleri parmak uçlarmzla dokunarak kefederiz. diyen Aydn, eitim sürecinin böyle baladn belirtti.
Aydn, ilk sesleri okulda çkarmaya baladn anlatarak, Ortamda herkes konuuyor, kendisini ifade ediyor, ben neden onlar gibi deilim diyordum. itme engelli olmaktan ziyade Acaba çok mu beceriksizim, çok mu baarszm? diye görürdüm. itme engelli olduumu hiç hissetmedim. Ailem hissettirmemeye çalt bana. Hep iiten, konuanlarla iç içe oldum. 18 yana gelene kadar da çevremde hiç iitme engelli olmad. Ne kadar zor olursa olsun bir ekilde mezun oldum ilk, ortaokul ve liseden. Tabii çok zorlandm ama iitme kaybm bahane etmedim. dedi.
Kitap okuyarak derslerini anladn dile getiren Aydn, ngilizce ile tantktan sonra konuma pratiinin artmaya baladn aktard.
NGLZCE ÖRETMENLN Hç YAPAMAZSIN DYENLER çOK OLDU
ngilizce derslerinde çok atlgan olduunu, konumak istediini vurgulayan Aydn, öyle devam etti:
Bir eyler örenmek istiyor, çabalyorum. Hoca soru sormadan konumaya çalyorum. Bir hevesim var ama nereden geliyor diyorum. Aslnda kendimi, yeteneimi orada kefettim. itme engelliyim ama ngilizceyi örenmeme bu engel deil. dedim. Bu bölümü bilerek, zorluklarn göz önünde bulundurarak seçtim. Beni engellemeye çalan çok oldu. itme engellisin, ngilizce öretmenliini yapamazsn. diyenler oldu. Yeteneimi kefetmiim. Normal örencilerle ayn snava girerek hiçbir ayrcalk almadan, hiçbir ek puan verilmeden üniversiteye yerletim. ngilizce bölümünü daha çok ngilizce öretmeni olmak istediim için seçtim.
Aydn, gönüllü olarak birçok iitme engelliyle ilgilendiini hem memleketi Arda hem de eitimini sürdürdüü Bingölde küçük yataki iitme engellileri bulup, yaamndan örnekler vererek onlar motive etmeye çaltn ifade etti.
KENDM BLDM BLEL DUDAK OKUYORUM
Kendimi bildim bileli dudak okuyorum. Dudak okumak biz iitme engelliler için hayat kurtaryor diyebiliriz. çünkü iitme cihazyla ses geliyor ama mekanik bir ses. Anlamyorsun, ayrt edemiyorsun. Bu yüzden hep dudaa bakmak zorunda kalyorsun. diyen Aydn, Kovid-19 sürecinde maske taklmas nedeniyle dudak okuyamadn, insanlarla iletiim kurmakta çok zorluk çektiini ve kimi zaman yaad zorluk nedeniyle aladn belirtti.
Aydn, eitimini tamamladktan sonra konuma bozukluklar eitimi ve dil terapistlii için bu alanda yüksek lisans yapmay da planladn anlatt.
ETM VERRKEN ÖRENCSNN DUDAK OKUMASI çN MASKESN çIKARMI
Bingöl Üniversitesi ngiliz Dili ve Edebiyat Bölümü Bakan Prof. Dr. Hikmet Tan da Zuhal Aydnn çok azimli bir örenci olduunu söyledi.
Örencisinin motivasyonunun çok yüksek olduunu vurgulayan Tan, Astm hastas olduum için pandemi döneminde hep korundum. Fakat örencimiz söz konusu olunca maskemi hep çkardm çünkü dudak okuyor. çok ilginç bir yetenei var, ben de gerçekten ardm. 36nc senem olmasna ramen böyle bir ey görmemitim. çok hzl dudaklarnz okuyabiliyor. Siz dudaklarnz bir ekilde kendisinden kaçrmazsanz dersi dier engelsiz örenciler gibi izleyebiliyor. diye konutu.