TASAM Bakan Süleyman ensoy, nisiyatif Dou Anadolu Projesi kapsamnda, 30-50 milyar dolar ticaret hacmi için frsatlar balkl forumun açlnda yapt konumada, 2016 ylnda yaplmas planlanan forumun baz gelimeler nedeniyle bugüne ertelendiini söyledi.
Türkiye ve rann bölgedeki en büyük iki ülke konumunda olduunu belirten ensoy, öyle devam etti:
Bu yeni küresel trendler ve bölgesel dengeler, gelitirilen Türkiye-ran stratejik i birlii, din, dil, tarih ve corafya söylemlerini karlkl bamlla tayan bir model ihtiyacn karlamada örnek tekil edecektir. Siyasi iradenin içini dolduracak bir yol haritas ve envanter tanmlamasna olan ihtiyaç elzemdir. Bu süreçte iki ülke otoriterleri arasnda siyasi hedefler ve i birlii konusunda bir eksiklik yok fakat bu sürecin içinin doldurulmas ve konjonktürel süreçlerden de etkilenmemesi için bu ve benzeri çalmalara, farkl aktör ve inisiyatiflere ihtiyacmz var. Bölgede Arap bahar ile balayan türbülansta ilan edilmemi bir süreç derinleerek devam etmektedir. Bölge ülkeleri arasndaki temelsiz rekabet bu bunalm derinletirmekte. Karlkl bamll derinletiren ve ulusal önceliklere etki yapan bir politika için Türkiye ve ran, var olan sinerjiyi bölgeye tamal ve daha fazla inisiyatif almaldr.
- Türkiye ile ran birbirini tamamlayan özelliklere sahip
ki ülke ilikilerinde güçlü bir i birliine ihtiyaç olduunu vurgulayan ensoy, Türkiye-ran ekonomileri birbirini tamamlayan özelliklere sahip. Önümüzdeki zihinsel eik, karlkl bamll derinletiren yüksek rekabet ve yüksek i birlii perspektifidir. Dönem dönem iki ülke arasnda yaanan söylem bazndaki teknik krizlerin dier alanlara yanstlmadan yönetilmesi ve inisiyatiflerin aksamamas önemlidir. dedi.
- Türkiye büyük medeniyetler kurmu bir ülke
Vali brahim Tayapan da Türkiye ve ran corafyasnn Avrupa kylarndan Hint Okyanusuna kadar uzanan bir bölgeyi kapsadn, bu büyük corafyann birçok imkan barndrdn belirtti.
Türkiyenin ran ile scak ilikilere sahip olduunu dile getiren Tayapan, u deerlendirmelerde bulundu:
ran büyük bir ülke ve büyük imkanlar var. Türkiye de büyük medeniyetler kurmu bir ülke. Van olarak Türkiyenin en dousunda gözüküyoruz. Van ehri bugün Türkiyenin Orta Asyaya ve oradan da Uzak Douya açlan demir yolunun balangcdr. Hudut kaplarmzn says bugün 3e çkmtr. Kapköy Snr Kaps bu yln sonlarna doru güzel bir gümrük binasyla ve duble yollaryla her türlü ulatrma, ticaret, sanayinin gelimesine hizmet edecek.
- Türkiye ve rann i birlii yapmas önemli
IPIS Bakan Yardmcs Mohsen Rouhsefat da forumun ran ve Türkiye arasndaki ekonomik ve siyasi ilikileri deerlendirmek için önemli olduunu söyledi.
rann Türkiye bata olmak üzere komu ülkelere birçok frsat tandn belirten Rouhsefat, iki ülke ilikilerinin tarihsel geçmiinin göz önüne alnmas gerektiini vurgulad.
Rouhsefat, iki ülkenin ilikilerinin gelimesi için siyasi aktörlerin yapay politikalardan uzak durmas gerektiini savunarak, unlar kaydetti:
Ortadouda yaanan sorunlar çözmek için Türkiye ve rann i birlii yapmas önemli. Yine terörizm ve arlk hem bölgemizi hem de dünyay etkileyen en önemli sorunlar. Bu sorunlar da iki ülkenin i birliiyle çözülebilir. Siyasi ve ekonomik ilikileri gelitirmek bu manada iyidir. Yine ithalat ve ihracat yasalarnda her iki ülkenin de kolaylatrc birtakm düzenlemeler getirmesi gerekiyor. ran bölgenin en önemli petrol üreticisi konumdadr ama potansiyeli çok iyi kullanamamtr. Bu anlamda iki ülkenin kültürel ortakl da göz önünde bulundurularak i birlii yaplmas gerekiyor.
- likilerin zedelenmesine izin vermemeliyiz
AK Parti eski Van Milletvekili Kayhan Türkmenolu, bu yl 100 bine yakn ranl turistin Van ziyaret ettiini belirterek, ki ülkeye snr olan illerin ticarette daha aktif olmas gerekiyor. Snr illerinin ticaretinin gelimesi iki ülkenin ticaretini de gelitirir. dedi.
rann Ankara Büyükelçilii Maslahatgüzar Alireza Delkhosh da iki ülkenin ortak snra ve kültüre sahip olmasnn önemine deindi.
ki ülkenin güvenlik ve siyasi konularda ortaklk yapmas gerektiine iaret eden Delkhosh, ki ülke dinamik bir güce sahip. Baz kara bulutlar iki ülke arasndaki ilikileri bozmaya çalyor. likilerdeki zirveyi ve yolu düünürsek bu kara bulutlar sadece zahmetimizi artrr. likilerimiz çok güçlü olmal ve bölgede yaanan olaylarn bu ilikileri zedelemesine izin vermemeliyiz. diye konutu.
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Müstear Yardmcs Orhan Birdal da iki ülkenin köklü medeniyetlere sahip olduunu anlatt.
likilerin gelitirilmesi anlamnda önemli gelimelerin yaandn aktaran Birdal, ulam, iletiim ve snr kaplarnda önemli çalmalarn yapldn, bunun da ilikileri olumlu etkileyeceini kaydetti.
Kalknma Bakanl Müstear Yardmcs Fatih Hasdemir de ran ve Türkiye arasnda ticari potansiyelin yüksek olduunu, bunun ortaya çkarlmas için youn çalmalar gerektiini vurgulad.
Hasdemir, iki ülkenin ilikilerinin hem bölge hem de dünya bar için önemli olduunu bildirdi.