Görüş Bildir

3. Türkiye-İran Forumu

Türkiye Asya Stratejik Araştırmalar Merkezinin (TASAM), İran Dışişleri Bakanlığı Politik ve Uluslararası Araştırma Merkezi (IPIS), Van Valiliği ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) iş birliğiyle düzenlediği, "3. Türkiye-İran Forumu" Van'da başladı.

3. Türkiye-İran Forumu

TASAM Başkanı Süleyman Şensoy, "İnisiyatif Doğu Anadolu Projesi" kapsamında, "30-50 milyar dolar ticaret hacmi için fırsatlar" başlıklı forumun açılışında yaptığı konuşmada, 2016 yılında yapılması planlanan forumun bazı gelişmeler nedeniyle bugüne ertelendiğini söyledi.

Türkiye ve İran'ın bölgedeki en büyük iki ülke konumunda olduğunu belirten Şensoy, şöyle devam etti:

"Bu yeni küresel trendler ve bölgesel dengeler, geliştirilen Türkiye-İran stratejik iş birliği, din, dil, tarih ve coğrafya söylemlerini karşılıklı bağımlılığa taşıyan bir model ihtiyacını karşılamada örnek teşkil edecektir. Siyasi iradenin içini dolduracak bir yol haritası ve envanter tanımlamasına olan ihtiyaç elzemdir. Bu süreçte iki ülke otoriterleri arasında siyasi hedefler ve iş birliği konusunda bir eksiklik yok fakat bu sürecin içinin doldurulması ve konjonktürel süreçlerden de etkilenmemesi için bu ve benzeri çalışmalara, farklı aktör ve inisiyatiflere ihtiyacımız var. Bölgede Arap baharı ile başlayan türbülansta ilan edilmemiş bir süreç derinleşerek devam etmektedir. Bölge ülkeleri arasındaki temelsiz rekabet bu bunalımı derinleştirmekte. Karşılıklı bağımlılığı derinleştiren ve ulusal önceliklere etki yapan bir politika için Türkiye ve İran, var olan sinerjiyi bölgeye taşımalı ve daha fazla inisiyatif almalıdır."

- "Türkiye ile İran birbirini tamamlayan özelliklere sahip"

İki ülke ilişkilerinde güçlü bir iş birliğine ihtiyaç olduğunu vurgulayan Şensoy, "Türkiye-İran ekonomileri birbirini tamamlayan özelliklere sahip. Önümüzdeki zihinsel eşik, karşılıklı bağımlılığı derinleştiren yüksek rekabet ve yüksek iş birliği perspektifidir. Dönem dönem iki ülke arasında yaşanan söylem bazındaki teknik krizlerin diğer alanlara yansıtılmadan yönetilmesi ve inisiyatiflerin aksamaması önemlidir." dedi.

- "Türkiye büyük medeniyetler kurmuş bir ülke"

Vali İbrahim Taşyapan da Türkiye ve İran coğrafyasının Avrupa kıyılarından Hint Okyanusu'na kadar uzanan bir bölgeyi kapsadığını, bu büyük coğrafyanın birçok imkanı barındırdığını belirtti.

Türkiye'nin İran ile sıcak ilişkilere sahip olduğunu dile getiren Taşyapan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İran büyük bir ülke ve büyük imkanları var. Türkiye de büyük medeniyetler kurmuş bir ülke. Van olarak Türkiye'nin en doğusunda gözüküyoruz. Van şehri bugün Türkiye'nin Orta Asya'ya ve oradan da Uzak Doğu'ya açılan demir yolunun başlangıcıdır. Hudut kapılarımızın sayısı bugün 3'e çıkmıştır. Kapıköy Sınır Kapısı bu yılın sonlarına doğru güzel bir gümrük binasıyla ve duble yollarıyla her türlü ulaştırma, ticaret, sanayinin gelişmesine hizmet edecek."

- "Türkiye ve İran'ın iş birliği yapması önemli"

IPIS Başkan Yardımcısı Mohsen Rouhısefat da forumun İran ve Türkiye arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkileri değerlendirmek için önemli olduğunu söyledi.

İran'ın Türkiye başta olmak üzere komşu ülkelere birçok fırsat tanıdığını belirten Rouhısefat, iki ülke ilişkilerinin tarihsel geçmişinin göz önüne alınması gerektiğini vurguladı.

Rouhısefat, iki ülkenin ilişkilerinin gelişmesi için siyasi aktörlerin yapay politikalardan uzak durması gerektiğini savunarak, şunları kaydetti:

"Ortadoğu'da yaşanan sorunları çözmek için Türkiye ve İran'ın iş birliği yapması önemli. Yine terörizm ve aşırılık hem bölgemizi hem de dünyayı etkileyen en önemli sorunlar. Bu sorunlar da iki ülkenin iş birliğiyle çözülebilir. Siyasi ve ekonomik ilişkileri geliştirmek bu manada iyidir. Yine ithalat ve ihracat yasalarında her iki ülkenin de kolaylaştırıcı birtakım düzenlemeler getirmesi gerekiyor. İran bölgenin en önemli petrol üreticisi konumdadır ama potansiyeli çok iyi kullanamamıştır. Bu anlamda iki ülkenin kültürel ortaklığı da göz önünde bulundurularak iş birliği yapılması gerekiyor."

- "İlişkilerin zedelenmesine izin vermemeliyiz"

AK Parti eski Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu, bu yıl 100 bine yakın İranlı turistin Van'ı ziyaret ettiğini belirterek, "İki ülkeye sınır olan illerin ticarette daha aktif olması gerekiyor. Sınır illerinin ticaretinin gelişmesi iki ülkenin ticaretini de geliştirir." dedi.

İran'ın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Alireza Delkhosh da iki ülkenin ortak sınıra ve kültüre sahip olmasının önemine değindi.

İki ülkenin güvenlik ve siyasi konularda ortaklık yapması gerektiğine işaret eden Delkhosh, "İki ülke dinamik bir güce sahip. Bazı kara bulutlar iki ülke arasındaki ilişkileri bozmaya çalışıyor. İlişkilerdeki zirveyi ve yolu düşünürsek bu kara bulutlar sadece zahmetimizi artırır. İlişkilerimiz çok güçlü olmalı ve bölgede yaşanan olayların bu ilişkileri zedelemesine izin vermemeliyiz." diye konuştu.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Orhan Birdal da iki ülkenin köklü medeniyetlere sahip olduğunu anlattı.

İlişkilerin geliştirilmesi anlamında önemli gelişmelerin yaşandığını aktaran Birdal, ulaşım, iletişim ve sınır kapılarında önemli çalışmaların yapıldığını, bunun da ilişkileri olumlu etkileyeceğini kaydetti.

Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Fatih Hasdemir de İran ve Türkiye arasında ticari potansiyelin yüksek olduğunu, bunun ortaya çıkarılması için  yoğun çalışmalar gerektiğini vurguladı.

Hasdemir, iki ülkenin ilişkilerinin hem bölge hem de dünya barışı için önemli olduğunu bildirdi.

Kaynak: Diyarbakır Söz

Etiketler:

Editor Hakkında

Haber Merkezi