Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Prof. Dr. Mikdat imek, bu yl için uana kadar Diyarbakra yaan yalarn, geçen ylla karlatrldnda yaklak olarak ancak yüzde 80ine denk geldiine dikkat çekti. Prof. Dr. imek, Bu yl daha vahim bir sonuç ortaya çkabilir. Biz diyoruz ki mümkün olduunca kurakla dayankl olan çeitlerin gelitirilmesi veya damla sulama yöntemlerinin kullanlmasyla bu sorun giderilebilir dedi.
Diyarbakrda, 2021 ylnda yaanan kurakln boyutu Türkiye statistik Kurumu (TÜK) verilerine yansd. TÜK, Diyarbakrda son 5 ylda üretilen bitkisel ürünlerin ekili alan ve rekolte verilerini açklad. Açklanan verilere, kurak geçen 2021 ylnda kuru tarm alanlarndaki özellikle buday, arpa ve mercimekte yüzde 50nin üzerinde rekolte kaybnn olduu belirtilerek, 2020 ylnda 2 milyon 706 bin 772 dekar alanda yaplan buday üretiminde 1 milyon 7 bin 508 ton buday hasat edilirken, 2021 ylnda buday ekim alan 2 milyon 809 bin 810 dekara çkarken, hasat edilen buday miktar ise 578 bin 274 ton oldu.
BU YIL KURAKLIK OLABLR
Arpa üretiminde ise, 2020 ylnda 981 bin 907 dekar alanda 322 bin 857 ton hasat edilirken, 2021 ylnda ise 751 bin 299 dekarda yaplan arpa ekiminde, 122 bin 582 ton hasat elde edildi. Mercimekte ise 2020 ylnda 536 bin 544 hektar alanda yaplan ekimden 97 bin 461 ton hasat elde edilirken, 2021 ylnda 536 bin 631 hektar alana ekilen mercimekte 46 bin 298 ton mercimek hasad yaplabildi denildi.
KRTK BR DURUMDAYIZ
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Prof. Dr. imek, Diyarbakrda 2021 ylnda ya miktarnn önceki yllara göre üçte bire dütüünü söyledi. Son zamanlarda yaan kar yann tarmn elverili olduu ilçelerde etkili olmadn ve bu bölgelere yeteri kadar yan yamadna vurgu yapan Prof. Dr. imek, bunun kritik bir durum olduunu ve bu kritik durumun mutlak suretle farkl tekniklerle giderilmesi gerektiini ifade ederek öyle konutu:
Diyarbakr, 2021 ylna kadarki 10-15 yllk ortalama verilere göre metrekare bana 93 millimetre ya alm. Fakat 2021 ylndaki sonbahar verilerine göre metrekare bana 33 millimetre ya olmu. Bunun anlam, yalar üçte bire dümü. Dolaysyla bu, kritik bir durumdur. Bu kritik durumun mutlak suretle farkl tekniklerle giderilmesi lazm. Son zamanlarda bir kar ya oldu. Diyarbakr kendi içerisinde farkl ekolojiler, farkl iklim tiplerine sahip. 1inci, 2nci ve 3üncü bölgeler dediimiz üç deiik iklim tipine sahip. Birinci bölgede Bismil ve çnar ilçeleri, ikinci bölgede Diyarbakr merkez ilçeleriyle Silvan ilçesi, üçüncü bölgeyse geriye kalan dier 10 ilçeyi kapsyor.
YETERL YAI OLMADI
Bu üçüncü bölge dediimiz ilçeler de iki bölgeye ayrlyor, üçüncü bölgenin yukar ksmlarnda mevcut mevsim itibariyle yeteri miktarda belki ya gelmi olmasna ramen, tarmn gözbebei olan birinci bölgedeki Bismil ve çnar gibi yerlerde neredeyse kar yamad. Dolaysyla tarmsal ürünler açsndan risk tekil ediyor. Bunun anlam udur, yeterli miktarda ya gelmedi diyebiliriz. Yeterli miktarda yan gelmemesi demek, gelecekte ekonomik yönden buday ambar olan Diyarbakr gibi bir yerde sorunlarn olumas, ülkenin tarmsal açsndan özellikle buday ve arpa bakmndan negatif yönde etkisini gösterecek.
KURAKLIA DAYANIKLI çET
çözümün, kurakla dayankl olan çeitlerin gelitirilmesi ve damla sulama yöntemlerinin kullanlmas olduuna dikkat çeken Prof. Dr. imek, bu yl daha vahim bir sonuçla kar karya kalnabilecei uyarsnda bulunarak, Mümkün olduunca kurakla dayankl olan çeitlerin gelitirilmesi veya damla sulama yöntemi kullanlmal. Farkl modern teknik yöntemlerle ya sistemlerinin getirilerek, yamayan, yamas gerekirken olmayan yalarn telafisinin giderilmesi için yapay sulama yöntemlerinin gelitirilerek bu bölgeye kazandrlmas ve bu sorunun giderilmesi lazm. Bu ylki imdiye kadar yaan yalar geçen ylla karlatrldnda, yaklak olarak ancak yüzde 80ine denk gelmi oluyor. Geçen yl kuraklk olduuna göre, bu yl daha vahim bir sonuç ortaya çkabilir. Ama iklimdir bu tabi, belli etmiyor, zaman görmek lazm. Önümüzde martta, nisanda, maysta yalarn çok olduu bir döneme geliyoruz, bu dönemlerde eer ya yaarsa iyi olur, ama küresel o konuda bizim gözümüzü korkutuyor eklinde konutu.