Kamuoyu, Türkiyede yaayan tüm kesimlerin ihtiyacn giderecek yeni anayasa için artk somut adm atlmasn istiyor.
Türkiyede uzun zamandr olan ve her kesimce konuulan yeni anayasa ile ilgili deerlendirmelerde bulunan Aratrmac-Yazar Avukat Mehmet Yaman, 1921 Tekilat- Esasiye Kanunu, 29 Ekim 1923 ylnda yaplan Cumhuriyetin ilan belgesi ve 1924 Tekilat- Esasiye Kanunu hatrlatarak Devletin Dini slam ibaresinin yeni anayasaya eklenmesi gerektiini belirtti.
LK ANAYASAMIZDA SLAM DNNN KURALLARI KANUN VE UYGULAMADA ESAS ALINMITIR
Son zamanlarda bir anayasal tadilat siyasi partiler ve toplum nezdinde konuulduunu hatrlatan Yaman, Herkes, her grup, her parti kendi görülerini ifade ediyorlar. Bildiiniz gibi slam bizim mensup olduumuz bir din. Halkmzn kahir ekseriyetinin mensup olduu bir din ve dini olarak milletimizin inanç, ahlaki deerler ve yaam biçimleriyle alakal temel deerleri ortaya koymu ve Müslüman olduunu söyleyen kiileri de bu deerlere uygun bir yaam biçimini kendilerine ideal bir yaam ölçüsü olarak kabul etmilerdir. 24 Ocak 1921 tarihli Tekilat Esasiye Kanunu ad altndaki anayasamzn 3. Maddesinde Türkiye Devleti ismi konmu. 7. Maddesinde de aynen öyle denilmektedir. er-i hükümlerin çou kullanmas. Fkhi hükümler ve fkhi kaideler ile esas klnmtr. Böylece bu hükmü koymak suretiyle 7. maddesine inanç sistemimizin esaslarnn temel deer ölçüsü olduu hüküm altna alnmtr. Yani 7. maddeye göre ülke kanunlaryla uygulamalar er-i hükümler ve slam fkh esaslarna göre yaplp uygulanacaktr. Bu demektir ki ilk anayasamzda slam dininin kurallar kanun ve uygulamada esas alnmtr. dedi.
1928 YILINDAN TBAREN SLAM DN DEVLET DN OLMAKTAN çIKARTILMITIR
1937 ylnda smet nönü CHPnin ana ilkelerini anayasaya yerletirdiini aktaran Yaman, unlar söyledi:
29 Ekim 1923 ylnda Gazi Paann Cumhuriyetin ilanyla ilgili hazrlad belgenin 2. maddesinde öyle diyor Cumhuriyet ilan belgesi ad altnda Osmanlca ve Latinceye çevrilmi bulunan metni elimizde bulunan bu belgenin 2. maddesi öyle diyor; Türkiye devletinin dini slam dinidir. Lisan Türkçedir. slam dininin devletle münasebetini de burada ortaya açkça koymu oluyor. 1921 Anayasasnda olmayan Cumhuriyet, resmi dil, baehir Ankara ve devletin dininin slam olmas konularnda dört önemli özellik 1924 Anayasasyla hüküm altna alnmtr. Dört yl sonra, 11 Nisan 1928 ylnda Tekilat- Esasiye Kanunu tekrar deitirilmitir. Bu sefer yl 1928 din ile alakal 2. madde de din kaldrlm, bunun yerine Türkiye Devletinin resmi dili Türkçe baehri Ankara ehridir ekline getirilmitir. 1928 ylndan itibaren slam dini devlet dini olmaktan çkartlmtr. Tekilat- Esasiye Kanunu Anayasa tekrar deitirilmi, bu sefer bu 2. maddeye unlar eklenmitir. 2. madde devletin dininin slam olduunu belirleyen madde idi. Bu madde kademeli bir biçimde deitirilmi, 1937 ylnn sonunda da Aralk aynda da unlar eklenmitir. Türkiye devleti cumhuriyetçi, milliyetçi, halkç, devletçi, laik ve inklapçdr. Yl 1937, smet nönü CHPnin ana ilkelerini, yani alt ok dediimiz bu ok da belirlenen ana ilkelerini devletin anayasasna yerletirmitir. 2. maddenin son ekline gelince. Anayasamzn bugünkü son metninde 1937 Anayasasnn 2. maddesindeki halkçlk, inklapçlk ve devletçilik ilkeleri kaldrlm, bunun yerine demokratik ve sosyal bir hukuk devleti ilavesi yaplm.
ANAYASASININ 2. MADDESNDE BULUNAN DEVLETN DNNN SLAM OLDUU LKES DETRLD
Yaman, Türkiye Cumhuriyeti Devletimizin kurucu felsefesini oluturan temel asli ilkelerden olan slam dini hakkndaki 1921 Anayasasnn 7. Maddesi, Cumhuriyetimizin kurulu bildirgesinin 2. Maddesiyle, 1924 Anayasasnn 2. Maddesinde bulunan devletin dininin slam olduu ilkesi deitirilmitir. O zamanki devlet partisi olan CHPye bir takm misyon üstlendirmek isteyen bu partinin hedefi tamamen dini aleyhinde icraata imza koyan kiiler tarafndan bu partinin hedefi tamamen deitirilerek Cumhuriyetin kurucu felsefesine aykr birçok mevzuat ve bu amele icralar srasnda 1937 ylnda slam dinini anayasadan kaldrlp bunun yerine laiklik ismi verilen bir anlay monte edilerek din kartl olarak algladklar laiklik perdesi arkasnda dini insanlarn zihninde küçülten dine aykr anlaylara, sosyal hayat etkin klmaya çalan anlaylara hayat vermeye balanlm ve bundan sonradr ki halkmz ciddi bir krlma ile bu partiye muhalefet ederek inançlarna dokunmayan alternatif ciddi bir devlet yönetimi örneini verecek. Alternatif parti araylaryla zaman zaman ciddi muhalefetler yapa gelmitir. ifadelerini kulland.
ANAYASANIN TÜM MADDELER DETRLEBLR M?
Anayasann tüm maddelerinin deitirilmesi halkn verecei kararla mümkün olduunu dile getiren Yaman, Anayasann tüm maddeleri deitirilebilir mi? Yani anayasann bir takm maddeleri deitirilemez diye bir alg operasyonu çekiliyor. imdi ona cevaben diyoruz ki bildiimiz gibi anayasa yapm ve istenen her maddesinin deitirilmesi halkmzn ekseriyetinin verecei kararlaryla mümkündür. Yani anayasann istisnasz tüm maddelerinin deitirilmesi, bu ekseriyeti salayan halkmz ve temsilcilerin icraatlaryla her zaman mümkündür. Bu konuda yaplan spekülasyon ve yanl alg atma çabalarna kanlmamaldr. Nitekim CHP iktidar da kutsal dinimiz slamn toplum hayatndan ötelenmesi için uygun projektörleri kollayarak kademeli bir biçimde gerek anayasal ve gerekse icraat balamnda her türlü faaliyetleri yapa gelmi ve maalesef halkn kahir ekseriyeti tarafndan benimsenmi bulunan slam dinine kar ciddi bir sava açm gibi alglanan görüntüsüne devam ettirmektedir. Bu sebepledir ki CHP denince genelde bu partinin din kart fikir ve eylemleri hep hatralarna gelmi ve CHPye bu gerekçeyle kar çklarak ülke siyasetinde bu parti halk tarafndan yönetimden uzaklatrlma devam ediyor. dedi.
CUMHURYETMZN KORUCU FELSEFESNN IIINDA FABRKA AYARLARINA SÜRATLE GER DÖNÜLMELDR
Yaman, Yeni anayasa yapm sürecinde aadaki teklifleri arz ediyoruz. Bir hepimizin zaman zaman dillendirdiin Cumhuriyetimizin kurucu felsefesi, umdeleri arasnda yer alan ve kurucu anayasamz olan 1921 Tekilat Esasiye Kanunun 7., Cumhuriyetimizin kurulu ilkelerinin 2. ve 1924 Tekilat Esasiye Kanunumuzun yukarda da arz edildii gibi 2. maddelerinde asli unsur olarak yerini alm olan kutsal dinimiz ile ilgili ki dinimiz halkmzn kahir ekseriyetinin temel deeri ve yaam ölçüsüdür. Kutsal dinimiz ile ilgili toplumsal düzeyde milletin birlii, bütünlüü ve çada kriterler içerisinde birbirine kar saygnlk ve sosyal sorumluluk kazanmlar açsndan sosyopsikolojik ve kültürel geliimlerimizin nda pozitif dinsel deerlendirmelerinin yaplmasn ve kurulu felsefesinin esas maddeleri arasnda bulunup da sonradan oluan ayrmc ve savrulmac siyasal anlayla, anayasadan sistematik bir biçimde ötelenen kutsal dinimizin gerçek esaslarna uygun bir maddenin tekrar geri getirilmesini teklif ediyoruz. Yani açkça diyoruz ki Cumhuriyetimizin korucu felsefesinin nda fabrika ayarlarna süratle geri dönülmelidir. diye belirtti.
NKILAP KANUNLARINDAN BAZILARININ LEVSZ HALE GELD DKKATE ALINARAK GÜNCELLETRLMESN TALEP EDYORUZ
Son olarak Yaman, ki daha önce de deiik vesilelerle gündeme getirdiimiz inklap, kanunlarn yapm srasnda Avrupada moda olup da sonradan orada da kaldrlan baz uygulamalar içeren Anayasann 124. maddesi kapsamnda olup artk hiç uygulanmad gibi hatta okununca bazlarnca çok gülünç karlanan inklap kanunlarndan bazlarnn ilevsiz hale geldii dikkate alnarak güncelliklerini yetimeleri sebebiyle kaldrmalarn yahut güncelletirilmesini talep ediyoruz. Üçüncü talep olarak inancn yaamak isteyen insanlarn kadn olsun erkek olsun, baörtü, namaz, oruç yani dini gereklerini yerine getirerek hayatn devam ettirmek isteyen halkmzn ve kamu görevlilerimizin temel haklarndan olan inanç özgürlüünü yerine getirilmesinde önemli bir görev ifa edilmi olacaktr. Anayasa deiiklii srasnda bu çok önemli maddenin de dikkate alnmasn teklif ediyoruz. dedi.