Uzmanlar, Irak hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasndaki Sincar anlamasyla, terör örgütü PKKnn bölgeden çkarlaca ve Türkiyenin snr güvenliine katk salanacan belirterek, Badat ve Erbil ilikilerinin de olumlu etkileneceini söyledi.
Terör örgütü DEAn Austos 2014te Sincara saldrsn bahane ederek bölgede konulanan PKK, Suriye ve Kandilden getirdii militanlarla bata Sincar Da olmak üzere bölgede varlk göstermeyi sürdürüyor.
Yaklak 15 ay boyunca DEAn ilçeyi elinde tutmasndan sonra Kasm 2015te bölgede kontrol tamamen saland. Ancak birçok Ezidi PKKnn engeline taklarak evlerine geri dönemiyor.
Suriye ve Türkiye snrna yaknlyla PKK için stratejik bir konumda bulunan Sincar, Irak hükümeti ile IKBY arasnda 9 Ekimde imzalanan anlama nedeniyle gündemdeki yerini koruyor.
Sincardaki varl üzerinden, Suriyenin kuzeyindeki YPG/PKK ile Irakn kuzeyindeki Kandil bölgesi arasnda dorudan bir koridor oluturmay amaçlayan örgütün, söz konusu anlama uyarnca bölgedeki varl sonlandrlacak.
Konunun uzmanlar, Sincar anlamasnda vurgulanan PKK ve Hadi abinin bölgedeki varlna son verilmesi, anlamann Badat-Erbil ilikilerine etkisi ve Ezidilerin evlerine geri dönüüne ilikin AA muhabirine deerlendirmelerde bulundu.
PKKNIN BÖLGEDEN çIKARILMASI, TÜRKYENN SINIR GÜVENLNN SALANMASI DEMEK
Orta Dou ve Irak uzman Prof. Dr. Zulal Atalay Laçin, PKKnn bölgenin istikrar için engel tekil ettiini belirterek, Sincar anlamasnda PKKnn bölgedeki varlnn sonlandrlmasna ilikin maddenin yer almasn, PKK terör örgütünün bölgede istikrarszlk kayna olduu hem Erbil hem de Badat tarafndan tasdik edilmitir. eklinde yorumlad.
PKK için Sincarn stratejik bir bölge olduunu, örgütün militanlarn buradan çok rahat bir ekilde Suriyeye geçirebildiini vurgulayan Atalay, örgütün bölgede ikinci bir Kandil modeli oluturduunu ifade etti.
Sincarn Türkiye snrnda olmasnn, örgütün Türkiyeye kar gerçekletirmek istedii eylemleri kolaylatrabileceine deinen Atalay, öyle devam etti:
PKK, Suriyeye giden yollarda kendi kontrol noktalarn kurdu. PKKnn bölgeden çkarlmas demek, hem bölge halknn rahatlayp evlerine dönebilmelerini salayacak, hem de bölgedeki terör faaliyetlerinin durmas demek.
Türkiye açsndan da snr hatt güvenliinin salanmas, bölgeden Türkiyeye szmaya çalan PKK terör unsurlarnn da engellenmesi demek. Ayrca, Suriyede PKK, YPG ve PYD faaliyetlerinin de durmas anlamna gelir.
PKK VE HAD AB BÖLGEDEN AYRILMALI
Orta Dou aratrmacs Irfan Azeez de Sincardaki esas problemin PKK ve Hadi abiden kaynaklandn belirterek, iki örgütün de bölgeden olmadn ve insanlarn onlarn varlndan rahatszlk duyduunu söyledi.
Sincar anlamasnn baarl olaca tahmininde bulunan Azeez, söz konusu anlamann sadece Badat ve Erbil arasnda olmadn, ayn zamanda da Birlemi Milletlerin (BM) himayesinde olduunu hatrlatt.
Azeez, PKK ve Hadi abi bölgeden ayrlmal çünkü, Hadi abi Irakn farkl bölgelerinden geliyor, PKK da ayn ekilde. PKK, Hadi abiden maa alyor ve iki örgüt de ran tarafndan destekleniyor. Bu anlama BM himayesi altnda olduu için bu güçlerin bölgede sknt oluturabileceklerini sanmyorum. deerlendirmesinde bulundu.
Ezidilerin Sincara dönmek için bölgenin istikrara kavumasn beklediine iaret eden Azeez, PKK ve Hadi abi bu insanlar için problem oluturuyor. PKK ve Hadi abi bölgeyi terk ettiklerinde, bu kiiler memnuniyetle geri döneceklerdir. ifadelerine kulland.
SNCAR ANLAMASI, BADAT VE ERBL LKLER çN OLUMLU BR ADIM
Irak hükümeti ve IKBY arasnda uzun süredir devam eden tartmal konular ve çözülmemi problemlere dikkati çeken Salahaddin Üniversitesi Öretim Üyesi Shokhan Qader ise Sincar anlamasn iki aktör arasnda olumlu bir adm olarak deerlendirdi.
Qader, her iki taraf arasnda böyle bir anlama ve koordineli ilikiler olmad takdirde, Sincarn ekonomik olarak güçlükle geliebilecei ve yeniden ina edilebileceine iaret etti.
Anlama sonrasnda net, belirli ve uzun vadeli planlar olmas gerektiini vurgulayan Qader, bu sürecin effaf yürütülmesi ve iki taraftan da gerçekçi çabalar içermesi gerektiinin altn çizdi.
Qader, bu anlamann kolaylkla uygulanamama ihtimalini de hatrlatarak, bölgenin normallemesine kar çkabilecek aktörler olabileceine dikkati çekti.
Öretim Üyesi Qader, unlar kaydetti:
Bu anlamann, orada yaayanlarn çkarlar ve yerinden edilmi insanlarn geri dönüü için çok daha önce uygulanm olmas gerekirdi ancak unutulmamaldr ki Sincardaki durum, yaanan tahribat nedeniyle çok karmak.
BADAT LE ERBL ARASINDA MZALANAN SNCAR ANLAMASI
AA muhabirinin ulat Badat ile Erbil arasnda 9 Ekimde imzalanan anlama metnine göre, Sincarda ilçe kaymakam ve dier idari birimler için yeni atamalar gerçekletirilecek.
Sincar içindeki güvenliin salanmas ise Sincar polis güçleri, Ulusal Güvenlik Müstearl ve Ulusal stihbarat Servisi tarafndan IKBY güçleriyle koordinasyonlu ekilde yürütülecek.
Yasal olmayan tüm silahl yaplarn ilçe dna çkarlmasn da öngören anlama dorultusunda, IKBY ile i birlii kapsamnda 2 bin 500 güvenlik unsuru için atama yaplacak.
PKKNIN VARLII SONLANDIRILACAK
Anlamada, PKKnn Sincar ve çevresindeki bölgelerde varl sonlandrlacak. PKK ve ona bal tüm yaplarn bölgede hiçbir rolü olmayacak. maddesi de yer ald.
Anlama kapsamnda ayrca, Sincarn güvenlik ve idari yönetiminin gözden geçirilmesi ve yeniden imar için Badat ile IKBY arasnda ortak komite kurulmas kararlatrld.
Sincarda varlk gösteren Hadi abi güçlerinin de ilçe dna çkarlaca ifade ediliyor.