çocuk Sal ve Hastalklar Uz. Dr. Leyla Alka, korkunun çocuk sal üzerindeki etkileri ve korunmann yollar hakknda bilgi verdi.
Bebeklikte balayan korkular yllarca sürebilir
nsanlar doduu andan itibaren ani ses, k, sallanma, düme hissi ya da denge kayplarna korkarak tepki verir. 6 aylk bebek, kendisine bakan tanr ve farkl insanlar onu kucana alnca alar. 3-4 yalarnda hafzann geliimi ve güven duygusunun oturmas ile bu durum geçer. Yine bu yalarda, özellikle korkutulduysa; karanlk, yalnz kalma, çeitli hayvanlar veya hayali durumlara kar korkular balar.
6 aydan uzun süren korkulara dikkat!
natç, ar ve anlamsz korkulara fobi denilmektedir. çocuklar, erikinlerden farkl olarak korkunun anlamsz ve anormal olduunu kabul etmez. Bunun yüzünden eitiminden, uykusundan, yapmak istediklerinden ayr dütüünü fark edemez. çocuk korku veren durum veya nesneden mümkün olduunca kaçnr. Korku hali 6 aydan fazla sürerse buna özgün fobi denir. Özgün fobiler; böcekler, frtnalar, yükseklik, ine, asansör, kapal kalmak gibi baz özel durumlar kapsayabilir.
Önüne geçilemeyen korkular gelecei olumsuz yönde etkiliyor
Ya ilerledikçe korku nesnelerinin says artar; üstelik bu nesneler giderek hayali olmaktan çkar ve somut bir hal alr. 3 yandaki bir çocuk öcüden korkarken; 7 yandaki çocuk, hrszlardan korkmaya balar. 13 yandaki çocuk, hrszlara kar alnan önlemleri görür ve bundan korkmak yerine arkadalarnn dlamasndan korkar. Daha büyüdüünde ise, kar cinsle iliki ya da meslek edinebilme ile ilgili korkular ön plana çkacaktr.
Korku sosyal hayat kstlyorsa uzman yardm almak önemli
Gelip geçici korku ve tedavi edilmesi gereken korku birbirinden ayrlmaldr. Eer korku kroniklemi, korkulan olaya kar verilen tepki orantsz, sonrasnda sakinleememe ve yana uygun aktivitelerden uzak kalma durumu söz konusu ise profesyonel yardm almak gerekmektedir.
Huzursuz aile ortam korkular tetikliyor
Korku bulacdr. Bu nedenle küçük çocuklar, annelerinin yüz mimiklerine ve tepkilerine göre bir olay riskli veya korkutucu bulurlar. Özellikle çocuklara bak doktor gelir ine yapar gibi cümleler kurulmamaldr. Ben kesin düerim, baaramam gibi olumsuz ve çarptrlm cümleler de çocuun geliimini olumsuz yönde etkilemektedir. çocuklarn yetitii ortam kavgal ve huzursuzsa bu da korkular beraberinde getirecektir.
Korkularn olumasnda internetin rolü büyük
Günümüzde, sosyal medya araçlarnn çocuklar tarafndan denetimsiz ve yaygn kullanm, korkularn oluumunda etkin rol oynamaktadr. Haberlerin dramatik ve korkutucu sunumu; bilgisayar oyunlarndaki karakterler, ürkütücü yaratklar; korku filmleri; internetteki ürkütücü görüntü ve hikayeler; cinsel görüntüler ve kanl vahi sahneler özellikle 5-14 ya aras çocuklarda fobi ve kayg bozukluklarna yol açmaktadr.
Genetik bir miras olabilir
Korku duygusu sadece anne-baba deil akrabadan da çocua genetik olarak tanyor. Eer çocuun akrabalarnda panik atak, fobi ya da anksiyete bozukluu varsa o kiilerle hiç görümese bile çocuk benzer hastalklara aday konuma geliyor.
Okul korkusu çocuun tüm hayatn olumsuz etkileyebilir
Tedaviye balamadan, öncelikle ebeveynde korku varsa tedavi edilmesi gerekmektedir. çocua kar samimi olunmal, yanl ve kaçamak bilgi verilmemelidir. Korkularyla dalga geçip, alay etmeden gülümsemek, bunlarn geçeceine inandrmak gereklidir. Ufak deneyim ve üstüne gitmeler için yüreklendirmek, yannda elik etmek, cesaretini takdir etmek iyi gelecektir. Gerekli görüldüü durumlarda ilaç dahil, tedavi araçlarnn hzlca kullanlp olayn kroniklemesi engellenmelidir. Özellikle okul reddine sebep olan korkular çocuun tüm hayatn olumsuz yönde etkilemektedir.