Buna göre, iftara peynir, domates, zeytin gibi kahvaltlklar veya çorba gibi hafif yemeklerle balanp, 10-15 dakika sonra az yal et yemei, sebze yemei veya salatayla devam edilmeli. Tek seferde büyük porsiyonlar yerine, iftardan sonra aralkl ve her seferinde küçük porsiyonlar eklinde beslenilmeli. Oruç tutarken, baklk sistemini güçlendirici özellii olan A ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerden zengin yiyecekler ile baklk sistemini güçlendiren E vitamini kaynakl gdalar ve D vitamini almna dikkat edilmeli.
Salk Bakanl, yeni tip koronaviris (Kovid-19) pandemi sürecinde oruç tutanlarn yeterli ve dengeli beslenmeleri, iftar ve sahur arasnda vücut için gerekli sv miktarn almalar, baklk sisteminin güçlendirilmesi için A, C, E ve D vitaminlerinden zengin yiyecekleri tüketmeye özen gösterilmeleri gerektiini bildirdi.
Bakanlk tarafndan enfeksiyon kontrol önlemleri kapsamnda, Kovid-19un seyrine ilikin dünyada ve Türkiyede yaanan bilimsel gelimeler dorultusunda, oruç tutanlar için beslenme önerilerinde bulunuldu.
Oruç tutarken yeterli ve dengeli beslenilmeye özen gösterilmesi gerektiine iaret edilen önerilerde, sv tüketiminin önemine dikkat çekildi ve günde ortalama 2 litre su içilmesinin önemine vurgu yapld. Susama hissi duyulmasa bile iftar ve sahur arasnda sk sk su içilmesi, süt, ayran, sade soda, taze sklm meyve-sebze sular, hlamur ve ku burnu gibi bitki çaylarnn tercih edilmesi gerektii vurguland.
Sahur öününün kesinlikle atlanmamasnn alt çizilen önerilerden dierleri öyle:
- ftar ve sahurda kan ekerini birden yükseltmeyen, uzun süre tokluk hissi salayan, yava sindirilen proteinli ve lifli gdalar, tam tahll ürünler (tam tahll buday ekmei, çavdar veya kepek ekmei), kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek, nohut), süt ürünleri (yourt, ayran, süt kefir, cack), yumurta, bal, taze sebze ve meyve/kuru meyveler, ekersiz hoaf veya komposto, hurma, ceviz, kavrulmam fndk veya badem tercih edilmeli. Rafine ürünlerden, beyaz undan yaplm kek, poaça ve kurabiye gibi hamur ileri ve ekerli yiyeceklerden uzak durulmal.
- ftara peynir, domates, zeytin gibi kahvaltlklar veya çorba gibi hafif yemeklerle balanp, 10-15 dakika sonra az yal et yemei, sebze yemei veya salatayla devam edilmeli.
- Hem enerji veren hem de kan ekerini hzl bir ekilde yükselten beyaz ekmek, pirinç pilav, kzarm patates gibi yiyecekler tercih edilmemeli. Bunlarn yerine bulgur pilav, kepekli ekmek veya kepekli makarna yenilmeli.
- Tek seferde büyük porsiyonlar yerine, iftardan sonra aralkl ve her seferinde küçük porsiyonlar eklinde beslenilmeli.
- çi veya az pimi hayvan ürünleri yemekten kaçnlmal, iyi pimi yiyecekler tercih edilmeli.
- ftardan sonra sütlaç, güllaç, muhallebi gibi sütlü tatllar veya meyve, hoaf ve kompostolar tüketilmeli.
- Oruç tutarken baklk sistemini güçlendirici özellii olan A ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerden zengin havuç, brokoli, kabak, lahana, karnabahar, maydanoz gibi sebzelerin yan sra k aylarnda bolca bulunan portakal, mandalina, elma gibi meyvelerin tüketimi önem tayor.
E vitamini de baklk sistemini güçlendiriliyor, souk algnl ve dier enfeksiyonlara kar vücut direncini arttryor. E vitaminin iyi kaynaklar yeil yaprakl sebzeler, kuru baklagiller ve fndk, ceviz gibi yal tohumlardr. Bu nedenle, günlük olarak mevsimine uygun 3 porsiyon sebze, 15-20 adet fndk (30 gr) veya 5-6 adet ceviz (30 gr) ve haftada 2-3 defa kurubaklagil (mercimek, kurufasulye, nohut) tüketilmeye özen gösterilmeli.
Baklk sisteminde D vitamini de önemli rol oynuyor. D vitamini güne nlaryla deri tarafndan üretilen bir vitamin ve besinlerde pek fazla bulunmuyor. Özellikle k mevsimde havann güneli olduu zamanlarda mümkün olduunca güneten faydalanlmal. Güneten faydalanmasnn mümkün olmad hallerde besin destei olarak D vitamini alnabilir. Balk D vitamini, beyin fonksiyonlarnn geliimi için gerekli çoklu doymam ya asitleri (omega 3), kalsiyum, fosfor, selenyum, iyot mineralleri ve E vitamini içerir. Bu nedenle k aylarnda haftada 2-3 kez balk tüketilmeli.
- Ayrca prebiyotik besinler, prasa, yer elmas, bamya, enginar, kereviz, soan, sarmsak, kukonmaz gibi sebzeler, nohut, mercimek, fasulye gibi kuru baklagiller, tam buday, yulaf, arpa, kepekli pirinç gibi tam tahllar, ceviz, badem, fndk gibi yal tohumlar, zeytin, muz, çilek, elma gibi meyveler ve probiyotik ürünler kefir, yourt, ayran, boza, tarhana, algam suyu, turular baklk sistemini olumlu etkiler. Ancak bunlar içinde algam suyu ve turu gibi çok tuzlu gda tüketimine yüksek tansiyon hastalar dikkat etmeli.
- ftardan 1-2 saat sonra ksa mesafeli yürüyüler yaplarak sindirime yardmc olunmal.
- Tütün ve tütün ürünleri kullanlmamal.
- ftardan sonra ve sahurda diler frçalanmal.
- Gda güvenliine dikkat!
Gda güvenlii kapsamnda da önerilerde bulunuldu. Gda güvenliini salamak için temizlik, pimi besinlerle çi besinlerin ayrlmas, uygun piirme, besinlerin uygun scaklklarda saklanmas, güvenilir gda ve su kullanlmas ilkelerine mutlaka uyulmas gerektiine dikkat çekildi.
Gdalar satn alnrken etiketlerinin okunmasnn önemine iaret edilerek, dier yaplmas tavsiye edilen öneriler öyle sraland:
- Gdalarn son kullanma tarihi ve besin deerleri kontrol edilmeli.
- çabuk bozulabilen et, tavuk, balk gibi besinler alveriin sonunda alnmal. Bunlarn çi tüketilecek besinlerle temas önlenmeli ve souk zincirin bozulmamas için en fazla iki saat, scak havalarda en fazla bir saat içinde olmak kouluyla buzdolabna yerletirilmeli.
- Besinlerin hazrland, piirildii alanlarn ve bu süreçte kullanlan her türlü araç-gereçlerin temiz ve hijyenik olmasna dikkat edilmeli.
- Yiyecek-içecek hazrlarken kiisel hijyene dikkat edilmeli. Az, burun ve saça dokunulmamal.
- Öksürme ve haprma srasnda kat mendil veya kol içi kullanlmal.
- Yemeklerin tat kontrolleri yemein kartrld kakla deil, ayr bir kak
ile bir tabaa koyarak yaplmal.
- Eller her iin banda, çi besinlere dokunduktan sonra, tuvaletten her çkta, yemekleri servis etmeden önce ve mendil kullandktan, paraya ve kirli araç-gereçlere dokunduktan, öksürüp-haprdktan, çöplere dokunduktan sonra mutlaka hijyenik bir ekilde ykanmal.
- Saçlar, yemee dümesi engellenecek ekilde toplanlmal ya da bone taklmal.