Yeni ehirler, yeni insanlar ve yeni tatlar. Peki itah kabartan, bol kalorili lezzetlerin tadn nasl çkartacaz? Her bölgenin kendine has yemeklerini denemek isterken, alacamz kilolar ne olacak? Diyetisyen Emre Uzun Türkiyenin bölgelere özel lezzetlerinin porsiyon kontrolünün nasl olmas gerektiini anlatrken, yaplan kaçamaklarn da nasl telafi edileceini açklyor. Ayrca tatil sonras detoks önerileri de ile tatilcilerin yüzünü güldürüyor.
ÜLKE TURZMNN BEL KEM EGE BÖLGES
Ege lezzetleri deyince aklmza ilk zeytinyal sebze yemekleri ve mezeler geliyor. Zeytinyal sebze yemeklerinin salkl bir tercih olmas snrsz tüketebileceimiz anlamna gelmiyor tabi. Hafif olarak düündüümüz Ege lezzetleri, porsiyon kontrolü dna çktmzda bizi istenmeyen kilolarla kar karya getirebilir.
Fakat Egenin incisi zmire gelip de Ege kahvaltsnn olmazsa olmaz mehur boyozu tatmadan olmaz. 1 porsiyon boyoz yaklak 250 kalori içermektedir. Kahvalt sonras Alsancak sahilinde yapacamz yaklak yarm saatlik bir bisiklet turu dengelemek için yeterli olacaktr. Peki ya kumru? Yediimiz 1 porsiyon kumru yaklak 300-350 kalori içermektedir. Bunu yaklak yarm saat yüzerek dengeleyebiliriz.
Bu arada Ege demiken, adn bile duymadmz otlar denemekten çekinmeyelim. Ot derken taze taze, halanarak ya da kavrularak yiyebildiimiz otlar. Bu nedenle karmza çkan otlar adn bilmiyoruz diye es geçmeyelim bol bol deerlendirelim.
KÜLTÜRÜN BAKENT MARMARA
Türkiyenin dier 6 corafi bölgesinde olduu gibi Marmara Bölgesinin de kendine has yöresel lezzetleri bulunmaktadr. Sebze yemeinden et yemeine, salata çeitlerinden tatllarna kadar Marmara Bölgesi, kendini dier bölgelerden ayrmaktadr. Genel olmann dnda birde Marmara Bölgesinin her bir ehrinin de kendine özgü yöresel yemekleri bulunmaktadr.
Örnein Bursaya gidip skender, Edirneye gidip cier tava yemeden olmaz. 300 gramlk bir skender kebap 580 kalori ediyor. Bunun bize ya olarak dönüünü engellemek için yaklak 2 saat bisiklet çevirmek gerekiyor.
Yine ayn ekilde Trakya bölgesine gidip de alkolde arya kaçmamalyz. Tatil süresince günde ortalama 1 kadeh/ie/dubleyi geçmemeye gayret etmeliyiz. Eer istersek bu hakkmz, iki günde bir 2 kadeh veya üç günde bir 3 kadeh eklinde de kullanabiliriz. Ama o günlerde mutlaka su tüketimimizi yaklak 1 litre kadar artrmal ve gün içindeki öünlerimizi hafifleterek dengelemeliyiz. Örnein, o gün tatl hamur ii vb. hiçbir kaçamamz olmasn, gün içinde 2-3 porsiyon meyveyi azaltp, akam yemeinde et yerine sebze yemei yiyelim.
TAHIL AMBARI ç ANADOLU BÖLGES
Türkler için önem tayan yemek kültürünün en youn yaand yerlerden biri hatta belki birincisi ç Anadolu bölgesidir. ç Anadolu yöresi halknn yiyecek kültüründe buday ürünü un (çeitli hamur ileri) ve bulgur bata gelir.
Örnein, Kayseri denildiinde üphesiz akla ilk gelen yemek mantdr. Bir hamur yemei olan mant sadece Kayseride deil tüm bölgelerde çok sevilen yemeklerin banda gelmektedir. Bir porsiyon mant yaklak 350 kalori içermektedir. Bu tükettiimiz manty dengeleyebilmek için yaklak 1 saat yürüyebiliriz veya yarm saat koabiliriz.
Ayrca Kayseriye gelmiken pastrma yemeden gitmemek gerekir. 1 porsiyon pastrma 75 kaloriye denk geliyor. Bunu 20 dakikalk bir yürüyü ile rahatlkla dengelememiz mümkün olacaktr.
çok lezzetli ve mehur yemeklerden biri de Ankara tavadr. Bir et yemei olan Ankara tava, temelde sote etten ve arpa ehriyeden olumaktadr. Arpa ehriyenin üzerine pimi et dökülerek servis edilmektedir ve yaklak olarak 300 kalori enerji içermektedir. Bir su barda ayran ve bol yeillikli bir salatayla salkl bir öün oluturabiliriz.
Peki Eskiehire gidince ne yiyeceiz? Tabi ki çi börein tadna bakmadan geçmemeliyiz. 1 adet çi börek yaklak 160 kalori içermektedir. Ve bunu da Porsuk çay etrafnda yarm saat yürüyerek dengeleyebiliriz.
ESZ GÜZELLKLERYLE AKDENZ
Yeili ve maviyi buluturan, tatili, deniz, kum ve güne olarak tarif edenlerin ilgi oda Akdeniz Bölgesi, tarihi ve kültürel mirasyla da farkl alternatifler sunuyor.
Kebabn bakenti olarak bilinen Adanada kebap çeitleri ve buzlu bici bici, Antalyada, bol cevizli Arap kadayf ve tirmis, Mersinde tantuni ve kerebiç, Ispartada kabune, Hatayda ise humus ve künefe, bölgenin tadlmas gereken lezzetlerinden sadece birkaç. Örnein, 1 porsiyon adana kebap ile yaklak 360 kalori alm oluruz. Bunu yakabilmek için yaklak 1 saat yürüyebiliriz. Bir porsiyon tantuni 380 kalori etmekte ve bunu dengeleyebilmek için dier öünleri salata ve çorba gibi hafif alternatiflerle geçitirebiliriz. Bir porsiyon künefe ise yaklak 380 kalori içeriyor. Fazla miktarda ya ve eker içerdiinden dolay istenmeyen kilolarn balca sebeplerinden olabilmektedir. Bu yüzden günümüze mutlaka bir fiziksel aktivite ekleyip dier öünleri daha hafif olan sebze yemekleriyle tamamlayabiliriz.
ACILAR DYARI GÜNEYDOU ANADOLU
Güneydou Anadolu mutfanda buday ve bulgur en çok kullanlan malzemelerdir.
Deiik baharatlar, acl ve salçal malzemelerle kartrlarak çok çeitli yemekler yaplr. Bölge mutfa Türkiyede kebap türleri, çi köfte ve lahmacunla simgelemitir. Etli-bulgurlu köfteler, kebaplar, çorbalar, etli sebzeli yemekler bölge mutfann zengin yemek çeitlerini oluturur. Yourdun piirilerek et, sebze ve tahlla kartrlmasyla yaplan yemek çeitlerine rastlanr. Güneydou Anadolu Bölgesi mutfanda çörek ve ekmek çeitleri, pekmezden elde edilen yiyecekler, tatllar, piyaz ve salatalar her kentte deiik biçimlerde yaplr. Bu durum beslenme tarznn üretilenin tüketilmesi eklinde olmas ile balantldr.
Bu lezzetler konuulurken bile hepimizin azn sulandrrken orada bulunup da bunlardan mahrum kalmak mümkün deil.
Antepte katmerli kahvalt deneyimini yaamadan olmaz. Tabi ki; porsiyonun dörtte birini tüketmek ve yannda kan ekerimizi dengeleyecek bir bardak sütü de unutmamak artyla.
Öle veya akam yemeklerinde tercihimizi lahmacundan yana kullanrsak yannda bol yeillikli bir salata ve ayran eksik etmemeliyiz. 1 tanecik lahmacun mu diyorsunuz? 1 adet lahmacun (80gr) yemek bize 160 kaloriye mal oluyor. Bunu yakmak için 30-45 dakika basketbol oynamak gerekiyor.
O kadar geldim ve baklava yemeden mi gideceim diyorsan 40 gramlk bir dilim baklavay tüketmenin faturas 240 kalori. Onu yakabilmek için ise hiç durmadan 1 buçuk saat dans etmek gerekiyor.
Peki bir de güneydou ile özdelemi mehur içli köfteyi de tüketirsek ne olacak? Tabi ki halanm tercih etmemiz en salkl bir seçim olacaktr dorusu. 1 adet içli köfteyi dengelemek de yarm saat yürüyüle halledilebilir.
Tabi ki birbirinden lezzetli bu besinleri bir anda tüketmemek önemli. Birkaç güne yaymamz bizi istenmeyen kilolardan da korumu olacak.
ARA ÖÜNE 10 ADET FINDIK
Karadeniz yemekleri, tatilinizi daha güzel hale getirecek. Karadeniz bölgesi, corafi yönden olduu gibi yöresel yemeklerin çokluuyla da bilinir. Karadenizin tertemiz sularndan çkan balklar, tarlalarda yetien msrlar ve dier tarmsal ürünlerden oluturulan lezzetler Karadeniz mutfan oluturur. Karadeniz yemekleri, yöredeki taptaze ürünlerle hazrlanyor.
Bu bölgemizle özdeleen hamsi bal, gerek tek olarak, gerekse de çok farkl ekillerde piirilip bambaka bir tat olarak sofralarda karnza çkabiliyor.
Örnein; hamsili pilav. Bir porsiyonu yaklak 280 kalori olan hamsili pilavn karl Karadenizin yaylalarnda 50 dakika yürüyüe denk gelmektedir. Kahvaltlarda yemeye doyamayacanz mhlamann yannda bir iki ince dilim msr ekmei iyi gider. Tabi ki bunlar da Karadenizin serin sularnda yaklak yarm saat yüzerek dengeleyebiliriz.
Ara öünlerin vazgeçilmesi ayn zamanda da omega-3 deposu olan fnd 10 adet olarak ara öünlerde tercih edebiliriz.
Tatl severlerin mutlaka tatmas gereken Rize yöresine ait laz börei belki de içinde en zengin malzeme barndran börek olabilir. Ayrca dier böreklerin aksine tuzlu deil tatl bir börektir. 1 dilimi yaklak 200 kalori içeriyor. 1 porsiyonu yaklak 120 kalori içeren karalahana sarmasndan sonra bu börei tüketirsek bol hareketli günler bizi bekliyor demektir.
DOU ANADOLU MUTFAI
Bölgenin en önemli geçim kaynann hayvanclk olmas, et tüketimini de beraberinde getiriyor. Ayrca bölge halk besledikleri hayvanlardan süt ve süt ürünleri elde ediyor; lor, tulum gibi peynirler, yourt, kaymak gibi organik, salkl gdalar tüketiyorlar. Market ürünlerinin yüzüne pek bakmyorlar. Budaydan elde ettikleri bulgur ile yaptklar nefis yemekleri yiyorlar. Bitlis mutfandan cier taplamas, Tunceliden babuko, hangel, kömbe, Elazdan srn, Kars börei, un helvas, Erzurumun tel kadayf sarmas, Erzincandan kete, Malatyadan kudret topu, Idrdan börülceli bulgur, Tunceliden ekene ve Ardahann katmeri, buday ve un ile yaplan Dou Anadolu yemeklerinden bazlar.
Kahvalt deyince akla ilk gelen tabi ki Van kahvalts. Sadece bu bölgede deil, tüm yörelerde nam duyulmutur. Otlu peynir, örme peynir, Van bal, yumurta, zeytin, yayk tereya, sucuklu yumurta, kaymak ve murtua, kahvaltda en çok tükettikleri yiyeceklerdir. Tabi bu kadar iyi bir kahvalt, bizi bol hareketli ve yorucu bir gezinin üstesinden getirtecektir.
Erzuruma geldik ve 460 Kalorili 1 Porsiyon Ca Kebab tükettik ve aldmz kalorinin nasl yaklacan merak ediyoruz. Peki nasl? Tabi ki de yaklak bir buçuk saatlik bir doa yürüyüü bize bu konuda yardmc olacaktr.
Tatlsz olmaz diyenler, Erzurumun mehur tel kadayf dolmasn tatmadan gitmek istemeyecektir. 1 porsiyonu 300 kalori civarnda olan bu tatly yedikten sonra dier öünleri hafif tutmal ve hareketimizi artmalyz. Bu da yaklak 1 saatlik yürüyüe denk gelebilmektedir.
TATL SONRASI ARINMA
Tatil srasnda her ne kadar yediklerimize dikkat etmeye çalsak da bazen istenmeyen kilolarla kar karya gelebiliriz. Özellikle beyaz unlu ve bol ekerli gdalar ödem problemlerini de beraberinde getirmi olabilir. Bu yüzden tatil sonras bir arnma programna ihtiyaç olabilir. Peki, nasl bir arnma program uygulamalyz?
Vücudumuz zaten doal bir detoks sistemine sahip. Salkl beslenen, yeterli sv alan ve herhangi bir salk sorunu olmayan bireylerin aslnda bu gibi programlara ihtiyac olmayabilir. Ama tatiller, bayram, aile ziyaretleri, akam yemekleri, doum günleri, davetler derken bedenimizi biraz yorduysak ve hatta birkaç kilo aldysak bu programla vücudumuza biraz destek olabiliriz.
Öncelikle ie doal beslenerek balamal ve toksinlerden arnmak için çaba göstermeliyiz. Detoks aslnda bu konuda tam da istediimiz ey. Yani sebze ve meyvelerin arlkl olduu ana öünler, sebze ve meyve sularnn içildii ara öünler, tam tahl ekmei, kuru baklagiller, balk, yourt, yal tohumlar, probiyotik ürünler ve bol sv destei evimizde kolaylkla uygulayabileceimiz arnma programlarnn içerisinde yer almaldr.
Bu srada kaybedilen sv ve elektrolit dengesini yerine koymak için gün içinde 2,5-3 litre su, 1-2 ie maden suyu çok önemli.