çocuk Geliimi ve Eitimi Uzman Dr. Ör. Üyesi ebnem Gümücü, dijital ekranlarn çocuklarn motor becerilerine etkisi hakknda bilgi verdi. Gümücü, pandemi nedeniyle uzun süre darda oynayamayan çocuklarn ilk adreslerinin tabletler olmasnn motor becerilerini negatif yönde etkilediini belirtti. Ailelerin çocuklarnn dijital ekran kullanm sürelerini kstlamalarnn önem tadn kaydeden Gümücü, Amerikan Pediatri Akademisi 18 aylktan küçük çocuklarn ekrandan tamamen uzak tutulmas gerektiini belirtmekte. 18-24 ay aras çocuklarn ekran kullanm, anne babalarn takibinde ve çok ksa süreli olmal. Ayrca 2-5 ya aras çocuklarn da anne babalarn gözetiminde ve günde en fazla bir saat ekran karsnda kalmas, sonraki yllarda ise mutlaka bir süre snr verilerek kullanm salanmas önerilmekte. Ayn zamanda, bebek ve küçük çocuklarda ekran kullanmnn, çocuklarn geliim alanlarna yönelik kantlanm bir yararnn bulunmad özellikle vurgulanmakta. Aileler uzaktan eriim ile çocuklarnn teknoloji kullanmlarn kontrol edebilecekleri uygulamalardan yararlanarak ekran kullanm sürelerini kstlayabilirler dedi.
DOAL HAYATIN YERN ALAMAZ
Gümücü, çocuklarda motor geliimine katk salayan etkinliklere ilikin, Bilgisayarlarn, erken çocuklukta yaplmas gereken kritik etkinliklerin yerine geçmesine izin verilmemeli. Bu etkinliklere örnek olarak; sanat, müzik, oyun, sosyal etkileim, kitaplar kefetme, el becerileri, büyüklerle birlikte i yapma, trmanma, atlama gibi bedensel etkinlikler gösterilebilir. Hiçbir bilgisayar yazlm, bu gerçek ve doal hayatn yerini alamaz. Bu nedenle özellikle okul öncesi ve okul dönemindeki çocuklarn oyun ve ders için klavyeyi arlkl olarak kullanmalar, küçük kas motor geliimlerinin ve el becerilerinin desteklenmesi ihtiyacn ortaya çkarmakta. çocuklarn, bilgisayarda fareyi doru ve etkin bir ekilde kullanmalar, örnein; bir boyama programnda renk seçme, boyay boaltma, silme, tek ve çift tklama ve benzeri becerileri yapmalar, el-göz koordinasyonlarnn gelimesine yardmc olacak. Fare ve klavye kullanarak yapacaklar bu etkinliklerin yan sra; oyun hamuru, boya kalemleriyle boyama yaplmas, ipe boncuk dizilmesi, dolu plastie çivi taklmas, kuru nohutlarn içinden fasulyelerin ayklanmas, cetvel ile çizgi çizilmesi, ablon kullanlmas, mozaik çalmas yaplmas gibi üç boyutlu çalmalar da çocuklarn el becerilerinin gelimesini destekleyici etkinliklerdendir diye konutu.
EGZERSZ YAPMALARI çN UYGUN ORTAM SALANMALI
Gümücü, düzenli fiziksel aktivite ile çocuklarn motor geliimi arasnda iliki olup olmadna dair, çocuklarn geliimi bütünsel yaklam içinde ele alnmal. Bu nedenle küçük kas motor geliimlerinin yan sra, büyük kas motor geliimlerinin de desteklenmesi önemli görülmekte. Özellikle Covid-19 döneminde hareketleri snrlanan çocuklara, düzenli fiziksel egzersiz yapmalar için uygun ortam salanmal. Ayrca, Amerikan Pediatri Akademisi, çocuklarda obezite ve kardiyovasküler rahatszlklarn önüne geçebilmek için 5-10 ya arasndaki çocuklara, günde bir saat koma ve basketbol gibi orta iddetli fiziksel etkinlikler; haftann üç günü ise tenis ve futbol gibi youn fiziksel etkinlikler tavsiye etmekte ifadesini kulland.