sa PEK/Ahmet DEMR
DYARBAKIR(SÖZ)-Beslenme ve Diyet Uzman Aye Sena Binöz Ramazan Bayramnn olmazsa olmaz tatllara kar temkinli olmak gerekiyor. Özellikle erbetli ve hamurlu tatllar; glisemik indeksinin (kan ekerini yükseltme hz) ve enerji younluunun yüksek olmas, kan ekeri dengesi bozukluklarna yol açmas, ya depolanmasn artrmas, mide yanmas ve barsak sistemi bozukluklar gibi birçok olumsuz salk problemine neden olmas nedeniyle risk oluturabilir. Yaplan çalmalar; fazla miktarda eker tüketiminin kalp hastalarnda kalp krizini tetikleyebildiini, diyabet hastalarnda kan ekerinin çok yükselmesine neden olabildiini gösteriyor. Herhangi bir sistemik hastal olmadn düünen kiiler de günde bir porsiyonu amamaldr diyor. Beslenme ve Diyet Uzman Aye Sena Binöz, salkl tatl yapm ve tüketiminin 5 püf noktasn anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu, iki de tatl tarifi verdi...
* Sütlü tatllar tercih edin
Ramazan aynda yavalayan ve kan ekeri dengesizlikleri meydana gelen metabolizmanz için ar, erbetli bayram tatllar risk oluturabilir. Bu tür tatllar kan ekerinde dengesizlik, vücut arlnda art, ani ackma ataklar, sinirlilik, ba ars, artan susama hissi gibi olumsuz durumlar yaratabilir. Sütlü tatllar ise nispeten daha düük enerji deerine sahip olduklarndan, porsiyon kontrollü tüketildiklerinde kan eker dengesizliklerine ve vücut arl artna neden olmayacaktr. Bu nedenle sütlü tatllar tercih edin.
* Tadmlk tüketin
Tatlya kar koyamyorsanz ve ille de tüketecekseniz misafirlikte ilk olarak ikram edilen lokum, eker, çikolata gibi ikramlklar yerine seçiminizi tatllardan yana kullanabilirsiniz. erbetli tatllar vazgeçilmeziniz ise, bayram süresince mümkün olduu kadar porsiyon miktarnn yarsn tüketmeye veya eve gelen misafirlerinize yar porsiyon ikram etmeye özen gösterin. Böylece tatlnz doyumluk deil tadmlk alarak eker miktarn azaltabilirsiniz.
* Meyvelerle tatlandrn
Meyveler vitamin, mineral, posa ve birçok fonksiyonel besin bileenini salayan önemli bir besin grubudur. Birçok meyve dier besinlere kyasla çok daha düük enerji içeriine sahiptir. Meyve tüketiminin kalp hastalklar, inme ve baz kanser türleri gibi kronik hastalklara kar koruyucu olduu biliniyor. Bu nedenle meyvelerin olumlu; ekerin olumsuz salk etkileri göz önünde bulundurulduunda bayram tatllarnz eker yerine taze veya kuru meyveler ile tatlandrarak tatl isteinizi salkl bir ekilde karlayabilirsiniz. Meyveli tatllar; hem enerji alm açsndan hem de hazrlanrken ya içermemelerinden kaynakl olarak daha düük enerji içeriine sahip lezzetli seçimler olacaktr. Ancak tabi ki porsiyon kontrolüne dikkat etmek kouluyla!
* Tatlnzn içeriini gözden geçirin
Bayram tatls ikramlklarnz hazrlarken eer vazgeçemediiniz bir tatl var ise içerisindeki malzemelerde yapacanz deiimler ile tatlnn enerji içeriini azaltabilirsiniz. Örnein; kullanacanz unun çeidini lif içerii zengin tam buday, çavdar unlarndan yana kullanabilirsiniz. Böylece tüketim sonrasnda ani kan ekeri yükselmesinin önüne geçebilirsiniz. Kullandnz eker miktarn yarya düürerek veya alternatif olarak bal, pekmez, taze ve kuru meyveleri kullanarak da gerekli tatlandrmay salayabilirsiniz. Tatl tüketecekseniz, dier karbonhidrat kayna olan ekmek, makarna, pilav, börek, hamurii türevlerinin miktarn azaltarak öünlerinizi dengeleyin.
* Salkl yalar tercih edin
Bayram tatllarnn yüksek eker içeriinin yan sra yüksek miktarlarda ya içerdii de unutulmamal. çou geleneksel bayram tatlsnn içerisinde yer alan margarin, tereya gibi yalarn kolesterol ve doymu ya asit miktarlar yüksektir. Bu yalar, kalp ve damar hastalklar, diyabet, obezite, kanser vb. hastalklar olmak üzere pek çok hastala neden olur. Bu yüzden ikramlklarnz hazrlarken doymam ya asitleri, E vitamini ve flavonoid içerikleriyle olumlu salk etkileri bulunan badem, ceviz, fndk, kaju gibi yal tohumlar, avokado, zeytinya, ceviz ya, hindistancevizi ya gibi salkl ya çeitlerinden yararlanabilirsiniz. Ancak bu yalarn salkl olsalar dahi enerji younluklarnn yüksek olduu da göz ard edilmemeli. Ayn zamanda kzaran tatl çeitlerinin de ya içeriklerinin yüksek olduu unutulmamal alternatifler arasnda yer almamal.