lgi Otizm Dernei Bakan Keiko Belir Yarar, otizm spektrum bozukluunun, doutan gelen, ilk üç ylda ortaya çkan ve yaam boyu devam eden karmak bir nöro-geliimsel yetersizlik olarak tanmlandn söyledi.
Otizmin tek tipi olmad gibi, sadece bir nedenden de kaynaklanmadn belirten Yarar, Neyin neden olduu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduuna ilikin bulgular vardr ve aratrmalar çevresel faktörlerin de genetik altyaps olumu bireylerde otizm riskini arttrdn göstermektedir. bilgisini paylat.
Yarar, otizmin çocuun iletiimini, sosyal etkileim eklini ve çevreye uygun cevap verme biçimini etkilediini, çocukla uygun iletiim ve etkileim köprüsü kurulamadnda kendi içinde ksr döngüye girmesine, çevreyle etkileimini ve algsn snrlandrmasna neden olduunu anlatt.
Otizmin bir hastalk olarak tanmlanmadn vurgulayan Yarar, otistiklerde zeka gerilii gibi bir durumun da söz konusu olmadn, bu kiilerin dier salkl yatlar gibi ayn zeka seviyesine sahip olduklarn dile getirdi.
OTZM TANISINDA CDD ARTI
Yarar, otizm tans alan kii saysnn azmsanmayacak düzeyde olduuna iaret ederek u bilgileri verdi:
Her yl ABDde düzenli olarak açklanan Hastalk Koruma ve Önleme Merkezinin son verilerine göre, 1970de her 2 bin 500 çocuktan biri, 1995te bin çocuktan biri, 1999da her 500 çocuktan biri, 2000de her 250 çocuktan biri, 2002de her 150 çocuktan biri, 2004te her 125 çocuktan biri, 2006da her 110 çocuktan biri, 2008de her 88 çocuktan biri, 2014 ve 2016da her 68 çocuktan biri, 2018de her 59 çocuktan biri, 2020de her 54 kiiden biri ve 2021 ylnda her 44 çocuktan biri otizm tans ald.
Tan alan çocuk saysnn her yl katlanarak artmasnn endie verici olduu deerlendirmesinde bulunan Yarar, Pandemi koullar da göz önüne alndnda gelecek yllarda otizmin ani artnn kaçnlmazl ortadadr. çünkü, bu süreçte bula riski nedeniyle aileler hastaneye bavurmam olabilir. dedi.
LG OTZM DERNE, OTZML çOCUKLARA BURS VERYOR
Yarar, otizm tans aldktan sonra ebeveynlerin kabullenme sürecini en ksa sürede atlatmasnn çocuun gelecei için hayati önem tadn vurgulad.
Belirtilere kar ailelerin duyarl olmas ve vakit kaybetmeden ilgili merkezlere bavurmas gerektiinin altn çizen Yarar, Erken tan, çocuun geliimine olumlu katk salamakta ve yaam kalitesini artrmaktadr. Uzmanlar tarafndan çocuun ihtiyacna göre düzenlenmi, bilimsel temelli, olumlu etkisi ispatlanm yöntemlerle eitime balanlmasnn, çocuun sosyal hayata dönüü ve ileriki yalarda olaan geliim gösteren akranlarna yaklamas için çok deerlidir. diye konutu.
Tan konulduktan sonra aile bireylerine ve çocua yönelik psiko-sosyal destek ve farkndalk eitimlerinin önemli olduunu ifade eden Yarar, dernek olarak da 1992 ylnda bünyesinde kurulan lgi Özel Eitim Merkezinde tanlanm ancak maddi yetersizlikler sebebiyle ihtiyac olan eitimi alamayan otizmlilere burs fonu salayarak, çocuklara ve ailelere destek verdiklerini bildirdi.
OTZMN BELRTLER
Yararn verdii bilgiye göre, otizm, bebein akranlarndan farkl davranlar sergilemesiyle fark edilebilir.
Alt ay geçmi bir bebein bakalarna gülümsememesi, dokuz ay geçmi bebein bakalarnn ses ya da mimiklerine karlk olarak jest ve mimik göstermemesi halinde otizm aratrlmal.
Bir ya geçtii halde alglamama, parmakla bir eyi iaret etmeme ya da bay-bay gibi jestleri yapmamas, bir buçuk ya geçtii halde tek bir sözcük söylememesi, iki ya geçtii halde iki sözcüklük basit anlaml cümleler kurmamas da erken çocukluk döneminde otizm üphesi için yeterli.
Hangi ayda olursa olsun dil geliiminde ya da sosyal geliim düzeyinde geriye dönük deiim yaanmas, daha önce tepki verdii eylere artk tepki vermiyor olmas ya da söyleyebildii sözcükleri artk söylemiyor olmas, ismi söylendiinde ismine tepki vermemesi, göz temas kurmaktan kaçnmas durumlarndan herhangi birinde mutlaka bir uzman görüüne bavurulmal.