Teknolojinin çou evde bakc konumunda olduunu ve çocuklar susturan, sakinletiren bir nevi emzik gibi kullanldn söyleyen Uzm. Dr. Fatma Turna aileleri uyard.
Teknolojinin insan hayatna getirdii saysz faydalar kadar bir takm zararlar da var. Kiinin ve çocuklarn teknoloji kullanm üzerinde kontrolünün kaybolmas ve teknolojiyi ölçüsüz, snrsz kullanmas çok ciddi zararlara sebep olabiliyor. nternet ve teknoloji bamll, dier bamllklarda olduu gibi kiinin bamls olduu teknolojik ürüne ulaamadnda yoksunluk yaad bir durum olarak tanmlanabiliyor. Salk örgütleri tarafndan teknoloji bamll birçok bamll kapsayan emsiye terim olarak açklanyor.
Uzm. Dr. Fatma Turna, küçük yataki çocuklarn teknoloji bamll hakknda açklamalarda bulunarak aileleri uyard.
Teknolojiyi tamamen yasaklamak uygun bir davran deil
çocuklarn kendileri için neyin yararl neyin zararl olduunu bilmek konusunda biraz zamana ve denetime ihtiyaçlarnn olduunu ve bu konuda yetikinlere çok fazla görev dütüünü vurgulayan Uzm. Dr. Fatma Turna, Teknoloji bamllna bakld zaman önlemenin birden çok yolu var. çocuklar için keyif almak önceliklidir. çocuklar kendileri için neyin yararl neyin zararl olduunu bilmek konusunda biraz zamana ve denetime ihtiyaçlar vardr. Burada yetikinlere çok fazla görev düüyor. Yetikinler teknoloji ile geçen süreyi snrlayabilmeli, onlara uygun çerçeve oluturabilmeli ve içerie dikkat edebilmeliler. Teknolojiyi tamamen yasaklamak uygun bir davran deil bunu belirtmek gerekir. çünkü çocuklar teknolojinin daha youn olarak kullanld bir gelecekte yaayacaklar, onlar gelecekte donanmsz brakmamak için hem de örenme kaynandan tamamen yasaklamamak lazm, teknoloji uygun bir ekilde kullanld zaman oldukça yararldr. çocuklarn ortak alanlarda teknolojiyi kullanmas daha doru bir yol olacaktr. Bizim onlar göre bileceimiz, hangi içerikle ilgilendiklerini fark edebileceimiz, denetleyebileceimiz ve birlikte olduumuz alanlarda teknoloji kullanmalar daha doru olabilir dedi.
Teknoloji çocuklar susturan bir nevi emzik
Teknolojinin; çou evde bakc konumunda olduunu ve anne babann yorulduu zamanlarda teknoloji çocuklar susturan, sakinletiren bir nevi emzik gibi kullanldn söyleyen Turna, Teknoloji kullanm çocuun uykusunu, yemeini, ders çalmasn, arkadalaryla geçirecei zaman etkilemeyecek ekilde olmaldr. Ders çallrken kullanlan telefon veya tablet gerekmiyorsa odann dnda braklmaldr. Özellikle 2 ya ve öncesindeki çocuklar teknolojiden tamamen uzak tutabiliyorsak uzak tutmak gerekir. uan da teknoloji amacna uygun bir ekilde kullanlmyor ve teknolojinin amac özellikle çocuklar için baz bilgiler edinebilmek, faydalanabilmek, kendilerini gelitirebilmeleridir. Fakat uan teknoloji çou evde bakc konumunda anne babann yorulduu zamanlarda teknoloji çocuklar susturan, sakinletiren bir nevi emzik gibi kullanlyor. Bu ekildeki teknolojinin kullanm uygun deil çünkü çocuklarn bu dönemde kendilerini gelitirebilmesi, sosyal becerilerini gelitirebilmesi önemlidir eklinde konutu.
Teknoloji, uyku ritmini olumsuz etkiliyor
Özellikle ergenlerin telefonlaryla anne ile bebein birbirleriyle kurduu gibi bir iliki kurduklarnn da altn çizen Fatma Turna, Teknolojinin uzak tutulmas gereken yerler var bunlardan biride yatak odasdr. çünkü teknoloji birçok ekilde uyku ritmimizi olumsuz etkileyen faktörlerden biri, birçok çalma bunu gösteriyor. Uyumadan önce çocuklarn karlat teknolojik içerik onlarn uykuya geçmesini zorlatrabiliyor. Örnek verecek olursak; korkutucu içerikler, heyecan verici içerikler, üzücü içerikler olabilir. Bu kadar youn duygular yaamak çocuklarn rahatlayp uykuya geçmesini zorlatrabiliyor. Göze gelen mavi k uykuyu zorlatran etkenlerden biri olarak ele alnabilir. Vücudumuzdan düzenli olarak salnan melatonin k ve karanla olarak ayarlanm ama uyumadan önce k geliyorsa melatonin salglanmas gecikiyor bu sebeple uymak ve uykuya dalmakta gecikiyor. Ayn zamanda oda da bulunan telefonun yaym olduu radyasyon uyku ritmini ve uyku dalgalarn olumsuz etkiliyor. Özellikle ergenler, telefonlaryla anne ile bebein birbirleriyle kurduu gibi bir iliki kuruyorlar. Telefon çald zaman hemen kalkp telefona bakmak, neden mesaj geldi, niye uyar geldi diyerek bunu deerlendirmek için sürekli uykularn bölebiliyorlar. Normalde bir uykuda tamamlamamz gereken en az 90 dakikalk döngüleri düzenli tamamlayamamamza neden oluyor. Süre olarak çocuk uzun bir süre uyumu olsa bile kalitesiz bir uyku uyuyaca için ertesi güne yorgun olarak kalkabiliyor, bu nedenle teknolojinin odadan uzak durmas gerekiyor ifadelerini kulland.
çocuklar bizim söylediklerimizi deil yaptklarmz öreniyorlar
Küçük yataki bir erkek çocuunun telefonla ilgilendii srada uyuduu ve o esnada aabeyi tarafndan çekilen video hakknda da konuan Turna, öz denetimi yeterli olmayan bir çocuun denetimini yapmann anne ve babaya dütüünü belirterek, zlediimiz videoda ebeveynler iin komik ksmna odaklanabiliyor ama aslnda trajikomik demek daha doru olabilir. çünkü çocuun haz ald ve engelleyemedii için kendini snrlandrmad bir durum bulunuyor. Burada öz denetimi yeterli olmayan bir çocuun denetimini yapmak aslnda aileye düüyor. Aile çocuun videodaki davrann snrlandrmak, neden snrlandrld ile ilgili çocuuna anlatabilecek bir ekilde iletiim kurmak, bunu snrlandrmak için birlikte bir karar almak uygun olabilir. Bazen çocuklar bizim dediklerimizi dinlemeyebiliyorlar. Teknolojiyi gizleyerek odalarna götürebiliyorlar. Akam teknolojinin topland, odaya gitmediinden emin olduunuz bir kutu oluturabilir. çocuklarn uyku ile olan skntsn korumak için, çünkü çocuklar bizim söylediklerimizi deil yaptklarmz öreniyorlar. çocuklar anne babalarn çok iyi bir ekilde gözlemliyorlar. Bir çocua barmamasn söyleyip kendimiz baryorsak, çocua barmamay aslnda öretemiyoruz. Neden ders çalrken telefonun yannda diye kzyorsak ve kendimiz tuvalete bile telefonla gidiyorsak bu çocua bunu öretemeyiz. Teknoloji ile ilgili öncelikle rol model olarak ebeveynlerin kendilerine dönüp bakmas gerekir dedi.
Teknoloji iletiimi azaltyor
Teknolojinin göz temas ve iletiimi azalttn da vurgulayan Fatma Turna, Erken dönemlerde televizyon bile aslnda çocuklarla kurduumuz ilikiyi çok azaltyor. Biz gün içerisinde teknolojinin, televizyonun olmad bir yerde 30 milyon kelime kullanyorsak televizyon bile iin içine girdii zaman bu 500 kelimeye düüyor, göz temas azalyor, iletiim azalyor ve çocuklar; birçok eyi daha fazla örenemeden büyüyorlar diye konutu.