Barn ve bereketin simgesi zeytin aacnn meyvesi, çekirdei, ya ve yapra antik çadan bu yana bitkisel ifa kayna olarak insanolunun hayatnda önemli yer tutuyor.
Hipokrat ve bn-i Sina gibi tbbn kadim hekimlerinin de tedavilerde faydaland zeytin yapra, antimikrobiyal, antioksidan, antihipertansif, antienflamatuar ve antihiperglisemik etkileriyle ifa kayna olarak görülüyor.
Günümüzde ise bazlar da zeytin yapran, kötü kolesterolü, kan basncn ve ekerini düürmek, baklk sistemini kuvvetlendirmek, souk algnln önlemek ve antibiyotik özelliinden yararlanmak amacyla demleme usulüyle hazrlayarak ifa niyetine çay olarak içiyor.
- Demleme yönteminden ziyade özütü çkarlarak kullanlmal
Geleneksel tp tekniklerini modern tp ile buluturan Prof. Dr. Koçyiit de ekranda ve sosyal medyada sklkla tarifi paylalan zeytin yaprann genetik yatknlk, obezite ve fiziksel hareketsizliin tetikledii, insülin direnci sonucu meydana gelen tip 2 diyabet üzerine olan etkisini bilimsel aratrmaya tad.
Koçyiit, 7 kiilik ekibiyle Tekirdan arköy ilçesinden toplanan olgun zeytin yapraklar üzerinde bir yl boyunca hücre kültürü çalmas yapt. Aratrmalar neticesinde, bitkinin yapsal olarak antioksidan özellii bulunduu, demleme yönteminden ziyade özütünün çkarlarak kullanlmasnn kan ekerini düürmede daha etkili olduu ortaya konuldu.
Maksimum etki için tip 2 diyabet hastalarnda uygulanacak dozun önemine iaret edilen çalmann sonuçlarna göre, kullanlmas gereken net doz hayvanlar ve insanlar üzerinde yaplacak deneysel çalmalarn ardndan belirlenebilecek.
Henüz preklinik hücre kültürü aamas tamamlanan ve ileri çalmalar süren zeytin yaprann ekstresinin, gelecekte tip 2 diyabetin tedavisi için ilaç olarak kullanlabilecei öngörülüyor.
Prof. Dr. Koçyiitin çalma sonuçlarn kaleme ald An Optimum Dose of Olive Leaf Extract Improves Insulin Receptor Substrate-1, Tyrosine Kinase and Glucose Transporters, While High Doses Have Genotoxic and Apoptotic Effects balkl makalesi, ABD meneli American Journal of Plant Sciences adl bitki bilimleri dergisinde yaymlanarak literatüre kazandrld.
- Zeytin yaprandan yarar görenlerin oran göremeyenlerden fazla
Bakanlk onayl Fitoterapi sertifika sahibi de olan Koçyiit, AA muhabirine, halkn hangi ilac ne amaçla kullandna dair sahada aktif çalan hekimlerle görüerek aratrma yaptklarn anlatt.
Aratrmalar sonucunda, tip 2 diyabet hastas kiilerin özellikle zeytin yapran tercih ederek, farkl ekillerde tükettiklerinin görüldüünü aktaran Koçyiit, bundan yarar göremeyenler olsa da genel olarak bir faydann söz konusu olduunu tespit ettiklerini kaydetti.
Prof. Dr. Koçyiit, toplam diyabet olgularnn yaklak yüzde 95ini tip 2 diyabetin oluturduuna ve hastalkta problemin insülin direnci olduuna iaret ederek, nsülin direnci niçin geliir? Aslnda insülin vardr. Hastalarda normalin bile üstündedir. Buna ramen ekeri yüksektir. Sebebi de insülin reseptörleridir. nsülinin glikozu hücrenin içerisine sokabilmesi için bu reseptörlere ihtiyac var. Özellikle sedanter hayat yaayan ve kilolu insanlarda bu reseptörlerde ciddi eksilmeler oluyor. Reseptör olmad için de glikoz hücrenin içerisine giremiyor ve metabolize olamyor. dedi.
- Tip 2 diyabette etkili bir ilaç olma potansiyeli var ama doz çok önemli
Yapran insülin reseptörlerini ve tayc proteinleri ne seviyede etkilediini aratrmak için yola çktklarn belirten Koçyiit, çalma sürecine ilikin u bilgileri paylat:
Yapraklar önce kuruttuk, sonra toz haline getirdik. Dört farkl yöntemle ekstrasyonunu çkardk. çünkü burada kullandmz solventler (çözücü) de önemli. En iyi ekstrasyon yönteminin metanol olduunu bulduk. Bunlar farkl konsantrasyonlarda hücrelerimize verdik. Hangi dozlarda hücrede ie yaryor, hücreyi öldürüyor, DNA hasar yapyor ve kontrollü hücre ölümü dediimiz apoptozise götürüyor bunlar çaltk. Hücrelerde western blot dediimiz yöntemle bu reseptörlerin seviyelerine baktk. En az 5 doz uyguladk ve optimum doz dediimiz, 10 mikrogram mililitre de reseptör düzeylerini yaklak 5 kat arttrdn ama 10un altndaki dozlarda reseptörleri çok fazla yükseltmediini, özellikle 40 mikrogram mililitreden sonra hem DNA hasar hem de apoptozise götürdüünü tespit ettik.
Dolaysyla u sonuca vardk, evet zeytin yapra tip 2 diyabette etkili bir ilaç olma potansiyeli vardr ama doz çok önemlidir. Optimum doz dediimiz bu dozu yakalamazsak fayda görmeyiz, hatta ciddi zarar da görebiliriz. Hastalara bunlar verilirken mutlaka hangi dozda etki edecekse o doza ulalmas gerektii kanaatindeyim. Ancak henüz insan için doz öneremiyoruz çünkü hayvan çalmas yapmadk. Bundan sonraki aamamz hayvan çalmas olacak. çünkü u an ekstraktn ne kadar emildiini bilemiyoruz. Optimum doza ulaabilmede oral yoldan ne kadar vermemiz gerektiini bilmek için mutlaka hücre kültürü deil de deneysel hayvan çalmamz yapmamz gerekiyor.
- Demlemeyle etken maddelerin tamamn çkaramazsnz
Prof. Dr. Koçyiit, zeytin yapra tüketenlerle konuup, onlardaki etkilerini gözlemlediklerini anlatarak, Fayda ettiini söylüyorlar fakat bu bizim için bilimsel kant deil. Klinik olarak kantlamak için mutlaka faz çalmalarn yapmak zorundayz. dedi.
Dünyada zeytin yaprann reseptör seviyesi ve transfer proteinlerini birlikte aratran bir çalma olmadnn altn çizerek, bu yönüyle aratrmalarnn dünyada bir ilk olduunu ifade etti.
Koçyiit, zeytin yaprann tüketim eklinin nasl olmas gerektiine ilikin, u tavsiyelerde bulundu:
Ezerek toz haline getirip, kapsüle koyarak ya da ekstratn çkararak kullanabilirsiniz. Halkn ekstraktn kendi imkanlaryla çkarp kullanmas mümkün deil. Bu ancak laboratuvar artlarnda yaplabilecek bir ey. Evet, biz ekstraktn çkardk çünkü bu bitkilerde hem alkolde hem de suda çözünen etken maddeler var. Sadece infüzyonla (demlemeyle) etken maddelerin tamamn çkaramazsnz. Mecburen alkol de kullanmak zorundasnz. Ancak bunu toz haline getirerek bir yourdun ya da yemein üzerine atarsanz bir nevi ekstrakt gibi kullanm oluyorsunuz. nfüzyonun çok faydal olmayaca kanaatindeyim çünkü sadece suda çözünen etken maddeler oradan alnacaktr. Yada çözünen maddeler de burada çok etkili.
- Bitkidir, zarar gelmez diyerek rastgele kullanlmamal
Abdurrahim Koçyiit, vatandalar zeytin yapran rastgele kullanmamalar konusunda uyararak, çerik analizi yapmadan, dozu çok iyi belirlenmeden, bir tutam gibi bir doz belirlemek mümkün deil. Gerçekten içerisinde yeterince oleuropein var m, hangi dozda kullanlrsa maksimum etki gösterir? Bunlar bilinmeden kullanlrsa ya etkisiz olur ya da toksik etkiye kaçarsnz. 10 hastaya verirsiniz belki 2-3ü fayda görür ama 2-3 tanesinin de zarar görme ihtimali çok yüksek. Dolaysyla dozu kesin olarak belirlenmeden rastgele kullanlmamal. Bu bitkidir, masumdur, doaldr, zarar gelmez, bitki yiyip de ölen mi var? gibi sözler maalesef halk arasnda çok yaygn kullanlyor. Bunun doru olmadn biz çalmamzda gösterdik. Salk Bakanlndan onayl, içerik analizi yaplm, dozu ve endikasyonu belirlenmi bir ilaç olmadan kullanmak sakncal. deerlendirmesinde bulundu.
Tip 2 diyabet hastalarna bitkinin tüketimiyle birlikte günlük fiziksel aktivite yapmalarn, günde 10 bin adm yürümelerini ve kilolularsa zayflamalarn tavsiye eden Koçyiit, Literatür unu söylüyor, kilolu bir insan diyabetken 10 kilo verdiinde diyabetinin yüzde 40 hiçbir ilaç kullanmadan tedavi olabiliyor. Türkiyede obezite çok ciddi bir problem. Amerikadan sonra hemen hemen ikinci srada geliyoruz. Türkiye Dergiler Birliinin (TÜRDEB) yapt bir çalmada, prediyabet + diyabet orannn yüzde 42lerde olduunu söylüyor. Neredeyse halkn yüzde 68,7a yakn obez + fazla kilolu. Avrupa ortalamas yüzde 5 civarnda, dünya ortalamas yüzde 8. Bizim ortalamamz ise yüzde 15. ifadelerini kulland.
Prof. Dr. Abdurrahim Koçyiit, kaleme ald makaleye internetten ulalabildiine iaret ederek, Uluslararas hakemli dergilerde hakemlerden geçti, uygun bulundu ve yaymland. Yaptmz çalma bilimsel olarak ispat edilmi oldu. Etik onay aldktan sonra, deneysel hayvan çalmasnda da ayn sonuçlar elde edersek klinik faz çalmalarna balayacaz. Hedefimiz Salk Bakanlndan onayl bitkisel bir ilaç üreterek, patent almak. Dünyada bunun örnei çok. u anda Amerikada zeytin yaprann patentli olduunu biliyorum. eklinde konutu.