çocuun salkl bir ekilde spor yapmas ve yüksek bir performans sergilemesi için salk kontrolleri büyük önem tayor. Uzmanlar çocuklarda spora balamann öncesinde salk kontrolünden geçmelerinin hem spor yaralanmalar hem de bilinmeyen kalp sorunlarna kar önemli olduunu belirtti.
Prof. Dr. Uur Iklar kz çocuklarnda diz yaralanmalarnn erkek çocuklardan daha fazla görüldüünü, bunun hem hormonal hem de fiziksel yap ile alakal olduunu açklad. Prof. Dr. Iklar, toplum arasnda en sk yaplan hatalardan birinin küçük çocuklar, küçük birer erikin olarak görmek olduunu belirtti ve unlar söyledi:
SAKATLIKLAR ÖNLENEBLR
Tad baz genetik özellikler, baz hastalklar, dizdeki açsal bozukluklar, eklemdeki geveklik, bunlar her spor için uygun olmamalarna neden olmakta. Dolaysyla, eer takm sporu yapacaksa, biz bunu zaten 6-7 yandan sonra öneriyoruz çocuklarn bütüncül bir muayeneden geçmesi çok önemli çünkü tad genetik yükler nedeniyle. Mesela kalp hikayesi, kalp ritmi bozukluu hikayesi, baka hastalklar, romatizmal hastalklar olabiliyor. Bilinçsizce yaplan sporlar sakatlk getirdii gibi çocukta baarszlk hissinin gelimesine neden oluyor. 7-8 yanda spora balayanlarn yüzde 70i uzun dönemde sakatlklar nedeniyle sporu brakmak zorunda kalyor. Bu önlenebilir bir ey. Hem bizim aileyi bilgilendirmemiz ve çocuu deerlendirmemiz ile hem de antrenörleri bilgilendirmemiz ile önlenebilir. Dolaysyla spora balamadan önce iyi bir ortopedik, fizik muayene, kalp deerlendirmesi, gerekirse diyet ayarlamas, ilerde çocuun baarsn, spordan kopmamasn salayacak çok önemli bir etken.
KIZ çOCUKLARINDA DZLERDE YARALANMA DAHA FAZLA
Kz çocuklarnda çapraz ba yaralanmalarnn daha fazla yaandn belirten Prof. Dr. Iklar cinsiyete ve ya grubuna göre yaralanmalarn deitiini söyledi ve sözlerine unlar ekledi:
Kz çocuklarnda ve ergen kzlarda biz diz yaralanmalarn çok görüyoruz. Bunun nedenlerinden bir tanesi, ön çapraz ba yaralanmas. Hem hormonal nedenler burada etken hem de yapsal nedenler. Ön çapraz ban bulunduu anatomik bölge daha dar. Bir de kzlarn mesela voleybol, basketbol oynarken topu karlama ekilleri erkeklerden farkl. Dolaysyla daha çok dizleri yaralanyor. Kayakta da öyle. Bu konuda uyaryoruz.
AN KARDYAK ÖLÜMLERN 4TE 1 EGZERSZ SIRASINDA OLUUYOR
21. yüzyln en önemli hastalklarndan bir tanesi olan obeziteye kar çocuklarn spor yapmas gerektiine dikkat çeken Memorial ili Hastanesi çocuk Kardiyoloji Bölümünden Prof. Dr. Naci Öner spor yaralanmalarnda ani kalp durmas ve o güne kadar gizli kalm çeitli kalp hastalklar olabileceini belirtti ve bunlara kar önlem alnmas gerektiini de söyleyerek sözlerine öyle devam etti:
Egzersiz çok önemli. Ani kardiyak ölümler çocuklar arasnda yüzbinde 2 ile 8 arasnda tespit ediliyor ve bunlarn yaklak 4te 1i egzersiz srasnda oluuyor. Onun için egzersiz testi bizim için çok önemli çünkü yaptmz deerlendirmeler genellikle istirahat srasnda oluyor. Egzersizde nasl gidiyor? Nasl kouyor? Performans nasl? Ne zaman taikardisi ortaya çkt? Ne zaman hipertansiyon oldu? Bir kalp monitarizasyonuyaparak bu egzersiz testini çeitli evrelerle yapyoruz. Bununla çocuun kapasitesine bakyoruz. Hangi spora uygun olup olmadna bakyoruz ya da yaplmas gerekenlere dikkat ediyoruz. Tüm bunlarn sonucunda da çocuun spor yapp yapmayacana karar veriyoruz.
çOCUKLARDA ENERJ HTYACI çOK DAHA FAZLA
ili Memorial Hastanesi çocuk Beslenme Uzman Dyt Eftal Geçgil ise spor beslenmesinde çocukluk döneminde,özellikle adolesan ve yetikinlere göre çok daha fazla enerji ihtiyac gerektiini belirterek unlar söyledi:
Bu yüzden çocuklarn büyüme hzlarna bal olarak aldklar enerji ihtiyac çok daha yüksek oluyor. Aslnda bunun için özel bir besin grubu deil de daha çok günlük beslenme piramitleri içerisinde et, tavuk, balk, yumurta, peynir, tahl gruplarndan ekmek, pilav, makarna, çorba bu tarz gruplardan enerji ihtiyacn yeterli bir ekilde salamas gerekiyor.
YÜZÜCÜLER DAHA AZ YALI, TENSçLER PROTEN AIRLIKLI BESLENMEL
Sporcu çocuklarda demir ihtiyacnn da çok önemli olduunu belirten Geçgil, bu demir ihtiyac karlanmadnda çocuklarda yorgunluk olabileceini söyledi. Demir eksikliini gidermek için demir içeren besinlerin yeil yaprakl sebzelerle birlikte tüketilmesinin, demirin vücut tarafndan emilimini arttracana dikkat çeken beslenme uzman Eftal Geçgil,sporlara göre örnek beslenme program da verdi ve unlar söyledi:
Yüzücülerin özellikle az yal ve karbonhidrattan zengin beslenmesi gerekiyor. Karbonhidrat kaynaklar olarak da tahl, ekmek, pilav, makarna, sütlü tatl gibi besinler kullanlabilir. Tenis ve buna benzer voleybol gibi çabukluk ve kuvvet gerektiren sporlarda protein ihtiyacna da dikkat etmeleri gerekiyor. Yeterli protein çok önemli. Et, tavuk, balk, yumurta, peynir gibi. Yine karbonhidrat içeriini zengin tutmamz gerekiyor. Ya burada yeterli almas bizim için önemli.