stanbula seyir halindeyken Kuzey Marmara Otoyolu çiftalan mevkiinde üst geçidin duvarna çarpan 5 kiinin hayatn kaybettii, 3ü çocuk 10 kii ar olmak üzere, 25 kiinin yaraland kazayla ilgili soruturmada, çarpc tespitler yer ald. stanbul Cumhuriyet Basavclnn soruturma dosyasnda takometrenin oför adna kaytl olmad ortaya çkt. Hareket halindeki aracn hzn, kilometresini, kat ettii mesafeyi ve sürücünün çalma sürelerini ve sistemdeki arzlar kaydetmeye yarayan takograflarda çeitli hileler yaplyor. oför maliyetini azaltmak ve cezalardan kaçmak isteyen baz firmalar takograflarn hz parametrelerini deitiriyor, sensöre mknats koyuyor ya da takograf çizen hz ibresine sigara izmariti gibi parçalar yerletiriyor.
TAKOGRAF YETKL SERVSLERNN YARDIMI OLMADAN MÜMKÜN DEL
oförlerin hile yapmasnn yan sra takograf yetkili servislerinin de bu hileye ortak olduunu ifade eden takograf uzman Elektrik Elektronik Mühendisi Bilal Yeil,, Analog takograflar kullanmak kolaydr. Manipülasyon yapmak da kolaydr. Dijital takpograflarda da müdahale yaplr ancak çok daha karmaktr ve uzman deilseniz o manipülasyonlar tespit etmeniz de zordur. u anda Türkiyede takograf takl araçlarn yüzde 50si analog, dijital fark etmeksizin müdahaleli. Takografn müürü dediimiz hz sensörü ve takograf arasndaki sisteme müdahale edilir. letiimin kesilmesi ya da sisteme yanl bilgi gönderilmesi salanr. Bu maksatla müür manipüle edilir. Araya devre kesici taklr. kinci bir sahte ye da yedek müür taklr. Bunlar çok daha basit yöntemler. Daha detayl yöntemler var. Takograf yetkili servislerinin yardm olmadan mümkün deil. Aracn kara kutusuna müdahale ediliyor. Bunlar çok spesifik manipülasyonlardr. Bunlar bulmak için serviste 1-2 hafta uralabiliyor diye konutu.
FREN, ABS, ANZIMAN çALIMAZ
Takograftaki hilenin çok ar sonuçlar dourduunu ifade eden Bilal Yeil, Takograf her ne kadar sürücünün çalma süresini kontrol etse de teknik olarak yerine getirdii çok kritik bir görevi var. Aracn üzerindeki onlarca beyinden birisidir. Dier beyinlere aracn hz, zaman ve kilometre bilgisini salar. Bu bilgiler dier beyinlere gitmedii zaman araç düzgün çalmaz. Fren, ABS, anzman çalmaz. Bunlar uzun vadede arzalanr ve aracn kaza yapmasna neden olur dedi.
Yaplan denetimlerin yeterli olmadn dile getiren Yeil, u anda Türkiyede etkin ve sürekli bir denetlemeden bahsetmek mümkün deil. çünkü dijital takograflar polisin denetleyebilmesi için özel veri indirme cihazlarnn olmas lazm. Analiz yazlmlarn olmas lazm. u anda polisin elinde bunlar yok. Polisin, sürücünün son 28 gününü denetlemesi bu artlar altnda mümkün deil ifadelerini kulland.
NELER EYOR, HIZ BRESNE SGARA ZMART KOYUYORLAR
Takograf yetkili bayii olan Serdar Akyüz de oförler ve firmalar tarafndan yaplan hileleri anlatt. Akyüz, Analog ve dijital takograflar var. Analog takograflarla oynamak daha basit. Örnein çift oför gidiyor, kat deitiriyorlar. nelerini eiyorlar. 80 kilometre hzla giderken 70le gidiyor gibi gösterebiliyorlar. Analoglarn katlarn elle yazyorlar. Katlar deitiriyor, baka isimlere düzenleniyor. Kad çizen hz ibresinin içine plastik parça ya da sigara izmariti koyuyorlar. anzmana mknats koyarak istirahat gösteriyorlar. Otobüs seyahate devam etse takograf iptal oluyor. Muavine ehliyet çkaranlar var. Muavin arkada yatarken muavinin ehliyeti ile çift oförmü gibi gidiyorlar dedi.