Duygusall, cana yaknl, beyaz ipeksi kürkü, aslan yürüyüü, kabark kuyruu, farkl göz renkleri ve suya dükünlüüyle kentin en önemli deerlerinden olan Van kedisinin neslinin korunmas ve saylarnn artrlmasna yönelik çalmalar sürüyor.
Bu amaçla YYÜ bünyesinde kurulan Kedi Villasnda özenle korunan ve tüm bakmlar yaplan Van kedileri, her yl kente gelen binlerce yerli ve yabanc turist tarafndan ziyaret ediliyor.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgn sürecinde de kaldklar odalar sürekli dezenfekte edilerek, mama kaplar ve yataklar düzenli ykanarak korunan kedilerin saylarnn artrlmas amacyla Van Kedisi Aratrma ve Uygulama Merkezinde bilimsel çalmalar yürütülüyor.
Neslinin korunmas ve saylarnn artrlmas için Her eve bir Van kedisi projesinin balatld merkezde, kediler için uluslararas geçerlilii olan salk karnesi hazrlanyor.
Ad, rk, cinsiyeti, göz rengi, doum tarihi, kuyruk özellii, rengi, iitme durumu, kimlik ve cip numaras gibi bilgilerin yazld karneler, kedileri sahiplenmek isteyenlere teslim ediliyor.
Kediyi sahiplenen hayvanseverin tüm bilgi ve iletiim numaralarnn kaytl olduu belge sayesinde, kedilerin yeni yuvalarnda da takibi yaplyor.
ZYARETç SAYISINDA KOVD-19 ETKS
YYÜ Van Kedisi Aratrma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kaya, 2020 ylnn Van kedileri için de çok zorlu geçtiini söyledi.
Salgnn ortaya çkmasyla birtakm tedbirler aldklarn belirten Kaya, Salgnn hayvanlar etkileyip etkilemeyeceini aratrdk. Bir süre ziyaret yasa getirdik. nsanlarn kedilere temasn tamamen kestik. Tüm önlemlerimizi aldk. Kontrollü normallemeye kadar bunu sürdürdük. Sadece görevlilerin snrl bir ekilde temas kurmasn saladk ve bu süreci baarl bir ekilde yönettik. Herhangi bir risk oluturmadan bugüne gelmeyi baardk. dedi.
Kedilerin insana yaknl açsndan ziyaretlerin önemine dikkati çeken Kaya, salgndan önce insanlarn merkezi ziyaret ederek kedileri sevip besleyebildiini, bunun kediler için önemli olduunu dile getirdi.
Günlük ortalama 800 olan ziyaretçi saysnn salgn döneminde yüzde 80 azaldn aktaran Kaya, salgnn etkisinin azalmasyla ziyaretçi saysnn artacana inandn ifade etti.
HER KEDNN BR KML VAR
Merkezdeki tüm kedilerin kayt altna alndn anlatan Kaya, unlar kaydetti:
Orijinal Van kedisi elde etmeye çalan bir kurumuz. Dolaysyla her hayvann geçmiini bilmek zorundayz. Bir hayvann pedigrisini (soyaac) tuttuunuz zaman o hayvann yllar içinde nasl davrandn, hangi genlerin etkin pozisyona çktn, hangilerinin pasif pozisyona dütüünü görebilme imkannz var. Elde edilen veri üzerinden slah çalmas yaplyor. Van kedilerinin pedigrilerinin tutulmas bu açdan çok önemli. Uluslararas kayt sistemine girebilmeleri için üç yllk geçmi kayd isteniyor. 5 yldr Van kedilerinin bütün geçmilerini kayt altna alyoruz.
Kaya, her kedinin bir kimliinin ve dosyasnn olduunu, bu kimliklerde dourduu yavru says, baba ve annesinin dourduu yavrularnn özellikleri, hangi yavrunun nasl bir performans gösterdii gibi bütün detaylarn kayt altna alndn aktararak, Sahiplendirdiimiz kedinin ve yeni sahibin tüm bilgileri de bu sistemde kaytl. Türkiyede kime Van kedisi verdiysek, nerede ve hangi durumda olduunu bu kayt sisteminden kontrol ediyoruz. dedi.
HEDYE OLARAK SUNULMASI DORU DEL
Nesli koruma altnda olduu için Van kedilerinin yurt dna çkarlmasnn yasak olduuna iaret eden Kaya, sözlerini öyle tamamlad:
Hava yolu irketleri de bunu kabul etmiyor. Tarm ve Orman Bakanlnn izni gerekiyor. O onay almalar mümkün deil. Bunun yerine ülkemizdeki her evde bir Van kedisi olmasn isteriz. Bunu doru ve bilimsel bir ekilde yapmamz gerek. Merkezimizde her yl yaklak 100 yavruyu sahiplendiriyoruz. Bunu sertifikal bir ekilde yapyoruz. Sahiplendirdiimiz kediyi yaad ortamda da takip ediyoruz. Öte yandan, hayvann hediye olarak sunulmas doru deil. Bu konu çok hassas. Eve yeni bir canl alnyor. Bu karar öyle kolay olmamal. Hayvan beslemeye niyeti yoksa hediye olarak verilmesi yanltr.