Geçen yln sonlarnda gündemde olan ancak ubat ve Mart aylaryla birlikte artan kar yalar sonucu gündemden düen kuraklk, Nisah aynn yasz geçmesi, Dou ve Güneydou Anadolu Bölgesindeki üreticilerin kabusu oldu. çiftçiler, önümüzdeki günlerde yamurun yamamas halinde tarladaki budayn tamamen kuruyaca endiesini tayor.
Diyarbakrn Sur ilçesinde çiftçilik yapan Veysi Erel, binlerce dönüm araziyi sürdü, fakat yl içinde yaan yamur ve kar toprak için yetersiz kald. Bu yüzden de Erelin tarlasndakiekili budayn büyük bölümünde kuruma yaanyor.
NSAN YAMURU GELMEYNCE
Gübre, ilaç ve tohum fiyatlarnn artmas ve zamlanmasnn çiftçilie yapt olumsuz etki ve kurakln ekine verdii zarara ilikin konuan Erel, Bu buday yanm durumda, olgunlamyor. Bundan sonra buday büyümez ve olgunlamaz dedi.
Tarlasn süren çiftçi, bu sene gelir ile giderin birbirini tutmayaca görüünde. Sulama ve elektrik giderlerinin artmas sonucu yamura bel balayan çiftçiler umduunu bulamad. Köyde yaayan Fatma çoban, durumu Su yoksa olmaz. Toprak suyla can bulur. 2-3 senedir kuraklk var, zarar ediyoruz. Gübre ve mazot pahaland. Kimse mazot alamyor sözleriyle özetliyor.
çiftçi Behçet çoban ise Hepimizin mahsulü yand. Suyu olanlar idare edebiliyor, suyu olmayanlarnki yand gitti. Önümüzdeki günlerde yamur yamazsa tümünün kökü kuruyacak dedi.
20 MLYON TONDAN 9 MLYONA
Diyarbakr, anlurfa, Mardin bata olmak üzere 17 kentte her sene 20 milyon ton buday elde elde ediliyorken geçtiimiz sene bu miktar 8 milyon ton azalarak 9 milyon tona indi.
KURAKLIK BU YIL SERT GEçER
Tarm Mühendisi Ferzende Göktimur, bu sene kurakln daha youn olduunu ve bölge kentlerinde buday miktarnn 3 milyon ton azalacan kaydetti.
Bölge kentlerinde 2021 ylnda kuraklk nedeniyle arpa ve budayda verim dütü, 3 milyon ton daha az mahsul aldk. 10-15 günlük süreçte de yamur görünmüyor. Belli ki kuraklk bu sene daha sert olacak.
Sulama, mazot, elektrik, tohum ve ilaçtaki zamlar sonras çiftçi, topran gübre katmadan ekmi ya da tarlasna baka bir tarm ürünü ekmek durumunda kalmt.
SORUNA çÖZÜM BULUNMALI
Diyarbakr Yeniehir Ziraat Odas Bakan Süleyman skenderolu, Diyarbakrda buday haslat 1 milyon tondan 300 bin tona gerileyeceinden söz etti. skenderolu, sulu tarm yaplan arazilerin durumunun görece daha iyi olduunu ifade ederken, Nisan yann yamursuz geçirilmesi, kurakln korkutu bir boyutta olabileceinin sinyalini verdiini söyledi.
Her yl bir milyon ton üzerinde buday üretimi yaplyordu ama bu yl 300 bin ton bile gelmeyecektir. Devletin bu kuraklkta üreticiye sahip çkmas ve acilen çözümler üretmesi gerektiini ifade etti. Mali girdiler. Mazot, gübre fiyatlarnn artmas ve kuraklk nedeniyle köylü araziyi kendi haline brakt. u aamadan sonra ya düse de ürünün kurtulmas zor görüyor. Süt olum döneminde olduu için kuraklk tanenin sütle dolmasna engel oldu.
SERMAYEY ARTIK KURTARAMIYOR
Diyarbakr Ziraat Mühendisleri Odas Bakan Samet Ucaman, Güneydouda çok sayda baraj olmasna ramen bölgede doru bir sulama sisteminin uygulanmadn sordu.
Ucaman, Nisan yamursuz geçiyor. çiftçi sahada ac hakikati yayor, perian olmu durumda. Tarlaya balad sermayeyi kurtaramad için alternatif çareler bulmann derdinde dedi.
MARDNDE YAILAR 3 KAT AZALDI
Mardinde 3.1 milyon dekarlk ekili alann yüzde 70inde kuru tarm yaplrken, beklenen yalar gelmeyince çiftçinin ekini baaa girer girmez kurumaya balad.
Mardinin Derik ilçesinde 20 milyon metreküp su kapasitesine sahip Dumluca Baraj da kuraklktan nasibini ald. Mevsimin kurak geçmesi nedeniyle barajdaki doluluk oran 2 milyon metreküpe düerek yüzde 10 seviyesine kadar geriledi. 18 bin 600 dekar tarm arazisini sulama kapasitesine sahip Dumluca Barajndaki su oran, son 11 yln en düük seviyesini gördü.
BEKLENEN YAI GELMED
Beklenen yalar gelmeyince çiftçinin ekini baaa girer girmez kurumaya balad. stenilen yalarn bir türlü gelmediini ifade eden Kzltepe çiftçiler Dernei Bakan Mikail Erbeyi, Ülke genelinde bir kuraklk var. Ama Mardin Ovasnda yaan ya çok az. Malumunuz bölgemiz tarm bölgesi ve burada buday ekiyoruz, ektiimiz buday sulanmadan maalesef olmuyor. Bölgenin sulanmayan birçok kuru alan kurumutur. Bu saatten sonra toparlanmas mümkün deildir dedi.
BÖLGEDE KURAKLIK HSSEDLYOR
anlurfa ve Diyarbakr da Nisan aynda yeterli yan olmamas nedeniyle kuraklk riski hissedilmeye baland. Türkiye Ziraatçlar Dernei anlurfa Temsilcisi Müslüm Ösün, kuru tarm yaplan arazilerde rekolte kayplar riskinin arttn belirterek, Kn hiç ya görmedik. lkbaharda da yeterli yalar olmad. anlurfa ve Diyarbakr kuraklktan çok fazla etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor. GAPta yaklak 5 milyon dönüm arazi kuraklkla babaa kalm durumda. Arpa ve budayda rekolte kayplar kaçnlmaz gözüküyor dedi.
Ösün, bölgede üretilen krmz mercimekte tane doldurma zaman olduunu belirterek, yaa en çok ihtiyaç duyulan dönemin kurak geçtiini hatrlatt. Müslüm Ösün, sulu tarm yaplan alanlarda ise çiftçilerin yüksek elektrik maliyeti dolaysyla sorun yaadn ifade etti.
TOZ AIMI BEKLENYOR
Kurakln kabus olarak yaad Güneydou bu kez toz am etkisi altna giriyor. Meteoroloji Genel Müdürlüü 15. Bölge Müdürlüü, 6 il için toz tanm uyars yapt.
15. Bölge Müdürlüünden yaplan açklamada, pazartesi ve sal günleri Diyarbakr, anlurfa, Mardin, Batman, Siirt, rnakta Msr ve Suriye kaynakl toz tanmnn orta kuvvette yer yer kuvvetli olaca tahmin ediliyor.
çAMUR EKLNDE YAACAK
Toz tanm hadisesinin bölgede çaramba sabah saatlerinde etkisini kaybetmesi bekleniyor.
Görü mesafesinde azalma, hava kalitesinde düme, çamur eklinde ya ve ulamda aksamalar gibi olumsuzluklara kar dikkatli ve tedbirli olunmas gerektii kaydedildi.