Kuraklık kâbusu!

Geçen yılın sonlarında gündemde olan ancak Şubat ve Mart aylarıyla birlikte artan kar yağışları sonucu gündemden düşen kuraklık, Nisah ayının yağışsız geçmesi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki üreticilerin kabusu oldu. Çiftçiler, önümüzdeki günlerde yağmurun yağmaması halinde tarladaki buğdayın tamamen kuruyacağı endişesini taşıyor.

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde çiftçilik yapan Veysi Erel, binlerce dönüm araziyi sürdü, fakat yıl içinde yağan yağmur ve kar toprak için yetersiz kaldı. Bu yüzden de Erel’in tarlasındakiekili buğdayın büyük bölümünde kuruma yaşanıyor.

NİSAN YAĞMURU GELMEYİNCE

Gübre, ilaç ve tohum fiyatlarının artması ve zamlanmasının çiftçiliğe yaptığı olumsuz etki ve kuraklığın ekine verdiği zarara ilişkin konuşan Erel, “Bu buğday yanmış durumda, olgunlaşmıyor. Bundan sonra buğday büyümez ve olgunlaşmaz” dedi.

Tarlasını süren çiftçi, bu sene gelir ile giderin birbirini tutmayacağı görüşünde. Sulama ve elektrik giderlerinin artması sonucu yağmura bel bağlayan çiftçiler umduğunu bulamadı. Köyde yaşayan Fatma Çoban, durumu “Su yoksa olmaz. Toprak suyla can bulur. 2-3 senedir kuraklık var, zarar ediyoruz. Gübre ve mazot pahalandı. Kimse mazot alamıyor” sözleriyle özetliyor.

Çiftçi Behçet Çoban ise “Hepimizin mahsulü yandı. Suyu olanlar idare edebiliyor, suyu olmayanlarınki yandı gitti. Önümüzdeki günlerde yağmur yağmazsa tümünün kökü kuruyacak” dedi.

20 MİLYON TONDAN 9 MİLYONA

Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin başta olmak üzere 17 kentte her sene 20 milyon ton buğday elde elde ediliyorken geçtiğimiz sene bu miktar 8 milyon ton azalarak 9 milyon tona indi.

KURAKLIK BU YIL SERT GEÇER

Tarım Mühendisi Ferzende Göktimur, bu sene kuraklığın daha yoğun olduğunu ve bölge kentlerinde buğday miktarının 3 milyon ton azalacağını kaydetti.

“Bölge kentlerinde 2021 yılında kuraklık nedeniyle arpa ve buğdayda verim düştü, 3 milyon ton daha az mahsul aldık. 10-15 günlük süreçte de yağmur görünmüyor. Belli ki kuraklık bu sene daha sert olacak.”

Sulama, mazot, elektrik, tohum ve ilaçtaki zamlar sonrası çiftçi, toprağını gübre katmadan ekmiş ya da tarlasına başka bir tarım ürünü ekmek durumunda kalmıştı.

SORUNA ÇÖZÜM BULUNMALI

Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, 'Diyarbakır'da buğday hasılatı 1 milyon tondan 300 bin tona gerileyeceğinden söz etti. İskenderoğlu, sulu tarım yapılan arazilerin durumunun görece daha iyi olduğunu ifade ederken,  Nisan yağının yağmursuz geçirilmesi, kuraklığın korkutu bir boyutta olabileceğinin sinyalini verdiğini söyledi.

''Her yıl bir milyon ton üzerinde buğday üretimi yapılıyordu ama bu yıl 300 bin ton bile gelmeyecektir. Devletin bu kuraklıkta üreticiye sahip çıkması ve acilen çözümler üretmesi gerektiğini'' ifade etti. ''Mali girdiler. Mazot, gübre fiyatlarının artması ve kuraklık nedeniyle köylü araziyi kendi haline bıraktı. Şu aşamadan sonra yağış düşse de ürünün kurtulması zor görüyor. Süt olum döneminde olduğu için kuraklık tanenin sütle dolmasına engel oldu.''

SERMAYEYİ ARTIK KURTARAMIYOR

Diyarbakır Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Samet Ucaman, Güneydoğu'da çok sayıda baraj olmasına rağmen bölgede doğru bir sulama sisteminin uygulanmadığını sordu.

Ucaman, ''Nisan yağmursuz geçiyor. Çiftçi sahada acı hakikati yaşıyor, perişan olmuş durumda. Tarlaya bağladığı sermayeyi kurtaramadığı için alternatif çareler bulmanın derdinde'' dedi.

MARDİN'DE YAĞIŞLAR 3 KAT AZALDI

Mardin'de 3.1 milyon dekarlık ekili alanın yüzde 70’inde kuru tarım yapılırken, beklenen yağışlar gelmeyince çiftçinin ekini başağa girer girmez kurumaya başladı.

Mardin’in Derik ilçesinde 20 milyon metreküp su kapasitesine sahip Dumluca Barajı da kuraklıktan nasibini aldı. Mevsimin kurak geçmesi nedeniyle barajdaki doluluk oranı 2 milyon metreküpe düşerek yüzde 10 seviyesine kadar geriledi. 18 bin 600 dekar tarım arazisini sulama kapasitesine sahip Dumluca Barajı'ndaki su oranı, son 11 yılın en düşük seviyesini gördü.

BEKLENEN YAĞIŞ GELMEDİ

Beklenen yağışlar gelmeyince çiftçinin ekini başağa girer girmez kurumaya başladı. İstenilen yağışların bir türlü gelmediğini ifade eden Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, “Ülke genelinde bir kuraklık var. Ama Mardin Ovasında yağan yağış çok az. Malumunuz bölgemiz tarım bölgesi ve burada buğday ekiyoruz, ektiğimiz buğday sulanmadan maalesef olmuyor. Bölgenin sulanmayan birçok kuru alanı kurumuştur. Bu saatten sonra toparlanması mümkün değildir” dedi.

 BÖLGEDE KURAKLIK HİSSEDİLİYOR

Şanlıurfa ve Diyarbakır da Nisan ayında yeterli yağışın olmaması nedeniyle kuraklık riski hissedilmeye başlandı. Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa Temsilcisi Müslüm Ösün, kuru tarım yapılan arazilerde rekolte kayıpları riskinin arttığını belirterek, "Kışın hiç yağış görmedik. İlkbaharda da yeterli yağışlar olmadı. Şanlıurfa ve Diyarbakır kuraklıktan çok fazla etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor. GAP'ta yaklaşık 5 milyon dönüm arazi kuraklıkla başbaşa kalmış durumda. Arpa ve buğdayda rekolte kayıpları kaçınılmaz gözüküyor" dedi.

Ösün, bölgede üretilen kırmızı mercimekte tane doldurma zamanı olduğunu belirterek, yağışa en çok ihtiyaç duyulan dönemin kurak geçtiğini hatırlattı. Müslüm Ösün, sulu tarım yapılan alanlarda ise çiftçilerin yüksek elektrik maliyeti dolayısıyla sorun yaşadığını ifade etti.

TOZ AŞIMI BEKLENİYOR

Kuraklığın kabus olarak yaşadığı Güneydoğu bu kez toz aşımı etkisi altına giriyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü 15. Bölge Müdürlüğü, 6 il için toz taşınımı uyarısı yaptı.

15. Bölge Müdürlüğünden yapılan açıklamada, pazartesi ve salı günleri Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak'ta Mısır ve Suriye kaynaklı toz taşınımının orta kuvvette yer yer kuvvetli olacağı tahmin ediliyor.

ÇAMUR ŞEKLİNDE YAĞACAK

Toz taşınımı hadisesinin bölgede çarşamba sabah saatlerinde etkisini kaybetmesi bekleniyor.

Görüş mesafesinde azalma, hava kalitesinde düşme, çamur şeklinde yağış ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunması gerektiği kaydedildi.

Kaynak: Diyarbakır Söz