Fakat yurt d çalmalarda gösterilen gençlerin yüzde 90 internet ve oyun ile iç içeyken, yaklak yüzde 10u internet ve oyun bamls olarak deerlendirilmektedir. Bu oranlar uyuturucu madde bamllndan daha yüksek oranlardr. dedi.
Noyan, oyun oynama bozukluunun belirtilerini öyle sralad: Önceki yllarda sadece alkol, uyuturucu, sigara gibi maddelerin kullanm ile ortaya çkan bozukluklar hastalk olarak kabul edilmekteyken günümüzde kumar oynama, internette oyun oynama bozukluu gibi davranlara özgü bamllklar kabul görmeye balamtr. Bir davrann bamllk olarak kabul edilmesi için tekrarlayc ve devamllk gösteren davran özelliklerinin kiiler aras, ailevi, sosyal, akademik, mesleki ve dier alanlardaki ilevsellii bozuyor olmas gerekmektedir. Ortaya çkan olumsuz sonuçlara ramen bireyin oyun oynamaya büyük önem atfetmesi ve öncelik vermesiyle oyun oynama zamanlarn düzenlemedeki kontrolünü kaybetmesi önemli belirtilerdir. Oyun oynarken geçirilen zamann giderek artmas, oynamad zamanlarda aklnn bir köesinde sürekli oyun oynamak için frsat yaratma düüncesinin olmas, oyun oynamasnn engellendii zamanlar büyük bir sknt ve öfke duymas hatta iddet eilimi göstermesi dier önemli belirtilerdir.
- çocuklar ve ergenler daha büyük risk tayor
Sadece çocuklarn deil, ergen ve yetikinlerin de bamllk konusunda büyük risk tadn vurgulayan Noyan, Beyin geliimi devam eden çocuklar ve ergenlerde fren merkezi olarak tanmladmz beynin ön tarafnn (frontal bölge) tam olarak gelimemi olmas sebebiyle çocuklar ve ergenler biyolojik olarak kendilerini durdurmakta zorlanmaktadrlar. Bu sebeple çocuklar ve ergenler daha büyük risk tamaktadrlar. dedi.
- Ebeveynler çocuklarna model olmallar
Doç. Dr. Noyan, ebeveynlerin, çocuklarnn ihtiyaçlar olan sayg ve sevgiyi aile içerisinde çocuklarna göstermesi gerektiinin önemine deinerek, salkl ve güçlü olan aile içi iletiimin, ergenlerin ihtiyaç duyduu sayg ve sevgiyi aile dnda aramalarna engel olacan anlatt.
Ebeveynlerin çocuklarna model olmas gerektiini ifade eden Noyan, Kendi yapmadnz bir davran çocuunuza yaptramazsnz. Ailelerin sanal ortam yerine gerçek hayatta çocuklar ile birlikte zaman geçirmesi, birlikte oyun oynamalar, spor yapmalar, kitap okumalar faydal olacaktr. çocuklarn mutlaka spor ya da sanatn bir dal ile uramas gereklidir. çocuklar yatlar ile bu konularda konumaya baladktan sonra internet, oyun ve dier sosyal medya içerikleri ile uralar azalacaktr. diye konutu.
Noyan, çocuklara sorumluluk verilmesinin, hayata yönelik bir amaç edinmelerini ve gerçek hayattan keyif almalarn salamann ailelere düen en önemli görev olduunu aktard.
- Bamllkla mücadele için öneriler
Ebeveynlerin çocuklarn hesaplarn kontrol etmesi, güvenlik filtreleri kullanmas, arkadalarn tanmasnn da fayda salayan dier yöntemlerden olduunu anlatan Noyan, ailelerin teknolojik bamllkla mücadele etmek için neler yapmas gerektii konusunda, u önerilerde bulundu:
letiim: Koullu mesajlar vermeden çocuklarnza sayg ve sevgi göstermek. Aile, akraba ve arkada ziyaretlerine gitmek. Ziyaretlere teknolojik cihazlar götürmemek.
Kaliteli zaman geçirme: Küçük çocuklarla parklara, spor merkezlerine, gençlerle sinema, tiyatroya ve maçlara gitmek. Birlikte kitap, gazete, dergi okuma saatleri planlanmak.
Oyun: çocuklarla birlikte halda, yerde, masada Karlkl ya da eli oyunlar oynamak.
Model olma: Ebeveynler dier aile üyelerine örnek olmaldrlar. Evde bilgisayar çok acil ileri varsa bile belirli zaman aralklarnda ve ksa süreli kullanmak.
Sorumluluk verme: Yana uygun ev içerisinde yapabilecei sorumluluklar vermek.
Snr koyma: Mümkünse 7 yandan önce çocuklarn bilgisayar, laptop, tablet ve akll telefon ile tantrmamak, 7 yandan sonra günde 1 saat olacak ekilde ebeveyn eliinde eitsel oyunlar ile zaman geçirmesini salamak. 7 yandan önce kullanlacaksa zamanlar mümkün olduunca ksa tutmak gerekmektedir.
Önlem alma: Güvenli internet balants kullanm salamak, arkadalarn tanmak, internet kullanm takip etmek.
- nternet bamllnn sebep olduu sosyal izolasyon...
nternetin faydal bir araç olduunu ancak nasl ve ne kadar süre kullanldnn fayday zarara çevirebilecek nitelikte olduunu anlatan Noyan, ailelerin bu noktada daha snrlayc, kural koyucu olmas gerektiini vurgulad.
- nsanlarn psikolojik olarak bir kaç noktas haline geldi
çocuk Kayg Terapisti ve NLP Uzman Burcu Polatdemir de internetin hayata girmesiyle balayan bu sürecin, akll telefonlarn da hzyla insanlarn psikolojik olarak bir kaç noktas haline geldiini belirtti.
Bu durumun genellikle çocuklarn bamll olarak görüldüünü anlatan Polatdemir, çocuklarn da bunu ebeveyni veya arkadalarndan örendiini aktard.
çocuun, ayn ya grubunda, ortak duygu paylam ve rekabet duygusunun da gelimesiyle bulunduu sosyal alann bir parças olmaya çaltn ifade eden Polatdemir, ailesiyle yeterince kaliteli ve eitici zaman geçiremeyen çocuk için de bilgisayar oyunlarnn farkl bir uyaran olduunun unutulmamas gerektiine dikkati çekti.
- Bamllarn yüzde 10u neredeyse 12-24 saat bilgisayar banda
Dünya Salk Örgütünün son açklamasnda 2018de yenileyecekleri klavuzda oyun bamlln da ruhsal hastalk kategorisine girecei vurgusu yapldn hatrlatan Polatdemir, Bu durum, her oyun oynayan ayn kategoriye koyacamz göstermez. Burada yaplan aratrmalarda bilgisayar oyunu bamllarnn yüzde 10unun neredeyse 12-24 saatini bilgisayar banda geçirdikleri tespit edilmitir. dedi.